Ganpati Jewelry: गणरायाचे रौप्यालंकार

वैष्णवी कारंजकर-इंगळेअवघ्या काही दिवसांवर येऊन ठेपलेल्या गणेशोत्सवानिमित्त आता बाजारपेठ सजली असून सराफांकडेही वैविध्यपूर्ण वस्तू दाखल झाल्या आहेत. चौदा विद्या आणि चौसष्ठ कलांचा अधिपती असलेल्या गणरायासाठी भक्तांनी कौशल्य पणाला लावून तयारी केल्याचं दिसून येतंय..विविध धर्मांच्या संस्कृतीत आराध्य दैवतांसाठी घडवल्या जाणाऱ्या चांदीच्या वस्तूंना अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. दैवतांसाठी चांदीचे दागिने, छोट्या मूर्ती, दिवे, ताटांसारख्या विविध वस्तू घडवल्या जातात, आपल्या आराध्य देवतांना अर्पण केल्या जातात.काय आहे चांदीचं महत्त्व? (What is the significance of silver?) चांदी शुद्धता, स्वच्छता आणि दिव्य उर्जेचं प्रतीक आहे असं मानलं जातं. त्यामुळेच विविध धार्मिक कार्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर चांदीच्या वस्तूंचा उपयोग केला जातो. प्रार्थनास्थळांचं पावित्र्य राखण्यासाठी आणि ध्यानासाठी पूरक वातावरण तयार करण्यासाठी चांदीचा वापर केला जातो.गणपती आणि चांदीअवघ्या आठवड्यावर येऊन ठेपलेल्या गणेशोत्सवानिमित्त आता बाजारपेठा सजल्या असून सराफांकडेही वैविध्यपूर्ण वस्तू दाखल झाल्या आहेत. चौदा विद्या आणि चौसष्ठ कलांचा अधिपती असलेल्या गणरायासाठी भक्तांनी कौशल्य पणाला लावून तयारी केल्याचं दिसून येतंय.लाडक्या बाप्पाच्या पूजेसाठी ताम्हण, दिवे, हळदी-कुंकवाचा करंडा या नेहमी मिळणाऱ्या वस्तूंसोबतच आणखीही अनेक वस्तू उपलब्ध आहेत. या वस्तू ऑनलाइनही मिळत असून किफायतशीर दरांमध्ये उपलब्ध आहेत.शेला/उपरणेगणपतीच्या मूर्तीसाठी चांदीचा शेला किंवा उपरणे बाजारात उपलब्ध आहे. याची किंमत साधारण २ हजार रुपयांपासून सुरू होते. मूर्तीच्या आकारानुसार वेगवेगळ्या लांबीचे शेले तयार आहेत, तसेच आवश्यकतेनुसार तयारही करून दिले जातात. चांदीच्या विविध आकाराच्या टिकल्या लहान कड्यांनी एकमेकांना जोडून हव्या त्या आकारात ही उपरणी तयार होतात. तर कापडावर चांदीच्या टिकल्या शिवून तयार केलेले शेलेही सध्या बाजारात उपलब्ध आहेत.जास्वंद, चाफा, बकुळ फुलं आणि त्यांचे हारजास्वंद, चाफा, बकुळ अशा विविध फुलांचे चांदीचे हार सध्या बाजारात उपलब्ध आहेत. तसेच नुसती फुलेही ग्राहकांना घेता येतात. हार आणि फुलांची किंमत त्यांच्या आकारानुसार वेगवेगळी आहे. एका फुलाची साधारण किंमत २५० रुपयांपासून पुढे आहे, तर हाराची किंमत १५०० रुपयांहून अधिक आहे. अगदी १० ते १५ हजार रुपयांपर्यंतचे हारही मिळतात.दुर्वा आणि दुर्वांचा हारगणपती बाप्पाच्या लाडक्या दुर्वा चांदीमध्येही उपलब्ध आहेत. सध्या दुर्वांच्या जुडीची किंमत साधारणपणे ८०० ते १००० रुपये आहे, तर दुर्वांच्या हाराची किंमत १५०० रुपयांपासून पुढे आहे. दुर्वांच्या संख्येनुसार, हाराची आणि जुडीची किंमत बदलते.केवड्याचं पानगणपतीच्या पूजेसाठी लागणारी एक महत्त्वाची पत्री म्हणजे केवड्याचं पान. हे चांदीचं पानही विविध आकारांमध्ये मिळते. सर्वात लहान आकाराचं पान साधारण ३०० रुपयांपर्यंत मिळतं. त्यानंतर आकाराप्रमाणे या पानाची किंमत वाढते. दोन हजार रुपयांपर्यंतची पानं सध्या बाजारात उपलब्ध आहेत.जानवंगणेशासाठीची चांदीची जानवी साधारण ४०० रुपयांपासून पुढे मिळतात. मूर्तीच्या आकाराप्रमाणे तुम्ही जानवं तयार करून घेऊ शकता..चांदीचा मुकुटगणपतीसाठी चांदीचा मुकुट आवडीने खरेदी केला जातो. नाजूक कलाकुसर असलेल्या मुकुटावर मध्यभागी मोठा लाल रंगाचा खडा लक्ष वेधून घेतो. आकारानुसार मुकुटाची किंमत बदलते. साधारण ५०० रुपयांपासून पाच हजार रुपयांपर्यंत मुकुट मिळतो. काही मुकुटांना मागे महिरपसुद्धा दिलेली असते.कपाळपट्टी किंवा सोंडपट्टीहा अलंकार गणपतीच्या कपाळावर किंवा सोंडेवर अतिशय सुंदर दिसतो. याला खाली झालर किंवा घुंगरू असलेले सुंदर खडे बसवलेले दागिने मिळतात. मूर्तीच्या आकारानुसार ५०० ते दोन हजार रुपयांपर्यंत किंमत ठरते.कानगणपतीचे सुपाएवढे मोठे कान सजवण्यासाठी चांदीचे आकर्षक कान आणि एका कानात अडकवण्याची भिकबाळीसुद्धा उपलब्ध आहे. कानाची किंमत एक हजार रुपयांपासून पुढे असून भिकबाळीची किंमत ५०० रुपयांपासून पुढे आहे. मूर्तीच्या आकारानुसार या अलंकारांच्या किमतीत बदल होतो.दातएकदंत गणेशाचे रूप खुलवण्यासाठी चांदीचा दातसुद्धा सध्या बाजारात उपलब्ध आहे. सध्या चांदीचा दर उतरल्यामुळे यावर्षी चांदीच्या दागिन्यांची अंमळ जास्तच खरेदी केली जाईल, असा अंदाज आहे. एकाच वेळी सर्व प्रकारचे दागिने खरेदी करणं ज्यांना शक्य नसतं, ते बाप्पासाठी दरवर्षी एक दागिना घेतात; तर काहीजण पाच किंवा अकरा दागिन्यांचे सेट्स घेतात.या सेट्समध्ये पाच फळं, पाच फुलं आणि एक नारळ किंवा सोंड, कान, दात, कडं आणि जानवं असे अलंकार असणारे सेट्स घेतात. या सेट्सची किंमत साधारण पाच ते दहा हजार रुपयांपर्यंत असू शकते, अशी माहिती आंबेगावच्या आकांक्षा ज्वेलर्सच्या अनिता क्षीरसागर यांनी दिली. बाप्पासाठी लागणारे अनेक दागिने सध्या बाजारात उपलब्ध आहेत.तसंच गरजेनुसार तयार करून मिळू शकतात. सध्या वेळ कमी असल्यामुळे ग्राहकांचा तयार दागिने घेण्याकडे कल जास्त असल्याचं पु.ना.गाडगीळ ज्वेलर्सच्या चांदी विभागाचे व्यवस्थापक सुनील आंबेडे यांनी सांगितलं. गणपतीचं वाहन असलेला उंदीर, विविध आकारातील मोदक आणि बाप्पाच्या गळ्यातील चांदीच्या हाराला सध्या अधिक मागणी असल्याचंही त्यांनी सांगितलं.बाप्पाच्या आवडीचं जास्वंद विविध रंगात आणि आकारात बघायला मिळतं. चांदीवर चंदेरी लाल रंगाचा मुलामा चढवलेल्या जास्वंदाला मागणी आहे. ११, २१, ५१ मोदकांचे एकमेकांवर रचलेले सेट, पान सुपारी, कमळ, गुलाब, आंब्याची डहाळी, केळीचं पान, शमी, बेलपत्र, तुळस, सोनचाफा, मोगरा, जाई-जुई अशा प्रकारची पानं-फुलंही चांदीत उपलब्ध आहेत.आकारानुसार यांची किंमत २०० रुपयांपासून हजार रुपयांपर्यंत असते. सर्व प्रकारची चांदीची फळं, केळीचे घड आणि सुकामेवाही बाजारात उपलब्ध आहे. यासोबतच पूजेसाठी लागणारी पाच फळं विविध आकारांमध्ये उपलब्ध आहेत. मखरांची शोभा वाढविणाऱ्या गजांतलक्ष्मीलाही ग्राहक पसंती देतात.(वैष्णवी कारंजकर-इंगळे दै. सकाळच्या पुणे आवृत्तीत उपसंपादक आहेत.)-----------------------------.ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Ganpati Jewelry: गणरायाचे रौप्यालंकार

Related Stories