पुणे : संगणकसाक्षर तरीही वापराचा अभाव

पुणे : ग्रामीण भागातील सरकारी शाळांमधील ७० टक्के शिक्षक हे संगणकसाक्षर आहेत, परंतु शाळांमध्ये पुरेसे संगणक उपलब्ध नसणे, अथवा उपलब्ध संगणकाचा प्रशासकीय कामासाठी होणारा सर्वाधिक वापर, अशा कारणांमुळे विद्यार्थ्यांना शिकविण्यासाठी मोबाईलवरील मर्यादित ‘स्क्रिन’चा वापर करावा लागत असल्याचे चित्र आहे. (pune rural area Lack of adequate computers in schools)

ग्रामीण भागातील सरकारी शाळांमधील संगणक साक्षरता निश्चित करण्यासाठी थिंक शार्प फाउंडेशनतर्फे सर्वेक्षण करण्यात आले. यामध्ये पुणे जिल्ह्यासह बीड, जालना आदी जिल्ह्यातील जवळपास २७ शाळांमध्ये हे सर्वेक्षण करण्यात आले. यात ३१ टक्के शिक्षकांना डिजिटलचा वापर करून शिकविणे शक्य होते. कोरोना काळात मार्च २०२० पासून शाळा बंद असल्याने ऑनलाइन शिक्षण दिले जात आहे. परंतु ते अधिक प्रभावी बनविण्यासाठी आवश्यक असणारे पॉवर पॉइंट, एक्सेल, एमएस वर्ड, क्रिएटिव्ह ॲप्स्‌, आकर्षक व्हिडिओ बनविणे संगणकाअभावी अशक्य होत असल्याचे शिक्षकांचे म्हणणे आहे.

प्रत्येक शिक्षकाकडे ॲण्ड्राइड फोन असला, तरीही मोबाइलच्या साहाय्याने विद्यार्थ्यांना शिकविताना शिक्षकांना मर्यादांचा सामना करावा लागत आहे. शाळेमध्ये संगणक असला, तरीही त्याचा सर्वाधिक वापर हा प्रशासकीय कामासाठी होत आहे. त्यामुळे शाळेतील संगणक वापरावर मर्यादा येत आहेत.

- संतोष फड, संस्थापक, थिंक शार्प फाउंडेशन

शिक्षण प्रभावी करण्यासाठी शिक्षकांना संगणक किंवा लॅपटॉप असणे गरजेचे आहे. त्याद्वारे अभ्यासक्रमातील पाठ शिकविताना त्यांचा आराखडा, ग्राफिक्स करणे शक्य होते.

- रोहिदास मेमाणे, केंद्र प्रमुख, लोणी काळभोर

शिक्षकांच्या अडचणी...

• शाळेतील संगणक प्रशासकीय कामासाठी अधिक वापरला जाणे

• संगणक साक्षरता असली, तरी केवळ मूलभूत ज्ञान असणे

• संगणक प्रणालीतील अद्ययावत ज्ञानाचा अभाव

• मोबाईलद्वारे शिकविताना छोट्या ‘स्क्रीन’सह येणाऱ्या अन्य मर्यादा