श्रद्धेच्या मार्गावर शिक्षणदीप

चाकण, ता. १४ : डोक्यावर कवड्यांचा टोप, अंगावर पारंपरिक पोशाख, हातात दिवटी आणि ओठांवर ‘उदे ग अंबे उदे’चा गजर...देवीच्या गजरात दारोदारी फिरणारा हा भुत्या, फक्त श्रद्धेपुरता मर्यादित राहिलेला नाही तर परंपरेसोबतच त्यांनी मुलांच्या हाती उच्च शिक्षणाची मशाल देत श्रद्धा आणि शिक्षण यांचा संगम ठरलेली प्रेरणादायी कहाणी आहे.
परभणी जिल्ह्यातून येऊन गेली ३५ वर्षे चाकण व परिसरातील विविध गावात दारोदारी फिरून ‘देवीचा भुत्या’ नामदेव भीमराव लोंढे (कदम) हे भुत्याचा व्यवसाय करून आपला उदरनिर्वाह करत आहेत. ते उच्चशिक्षित आहेत. त्यांनी हा पारंपरिक व्यवसाय त्यांच्या मुलांच्या हातात न देता त्यांना उच्चशिक्षित केले आहे. एक मुलगी सरकारी सेवेत व दोन मुले खासगी कंपनीत काम करत आहेत. त्यामुळे लोंढे यांच्या जीवनाला एक वेगळी कलाटणी मिळाली आहे. लोंढे यांनी वडील भीमराव लोंढे यांच्या पावलावर पाऊल ठेवून बीए उत्तीर्ण झाल्यानंतर कुठे नोकरी न करता देवीचा भुत्या म्हणून व्यवसाय सुरू केला. ते तीन महिने चाकण परिसरात राहतात चाकण व बारावाड्या परिसरात ते रात्रीच्या वेळी तसेच दिवसा फिरतात ते पारंपरिक भुत्या म्हणून सर्वांना परिचित आहेत.
शिवाजी महाराजांच्या काळापासून भुत्या ओळखला जातो. नामदेव लोंढे हे उच्चशिक्षित आहेत त्यांचे शिक्षण बीएपर्यंत झालेले आहे त्यांनी वडिलांच्या बोटाला धरून पारंपरिक भुत्याच्या व्यवसायात ते उतरले. हा व्यवसाय नसून ही एक आई तुळजाभवानी मातेची सेवा आहे आणि ती सेवा माझ्या हातून घडते याचा त्यांना आनंद आहे. परिसरात ते दारोदारी फिरून रात्रीच्या वेळी दिवटीचा पोत पेटवून ‘उदे ग अंबे उदे’ अशी आळवणी करत देवीची गाणी म्हणून आरती गाऊन दक्षिणा मागतात. पोवाडा, गाणी ते म्हणतात पारंपरिक भुत्यांमध्ये ते डोक्यावर कवड्यांचा टोप, अंगरखा, कवड्यांची माळ , गळ्यात आई तुळजाभवानीचा टाक, फोटो आणि हातात दिवटी बुधली, झोळी घेऊन ते फिरतात. त्यांच्यासमवेत विठ्ठल सुकळे हे फिरत असतात.‘देवीच्या भुत्याची गाणी म्हणजे देवीची गाणी,आरती, भक्तीगीते, पोवाडा गायली जातात. भुत्या टाळ वाजवून सुमधुर आवाजात देवीची गाणी गातो आणि भाविकांना मंत्रमुग्ध करण्याचा प्रयत्न करतो.

9894