बियाण्यांच्या ट्रॅकिंगसाठी ‘साथी’

पुणे, ता. २९ : बियाणे तयार झाल्यापासून ते शेतकऱ्यांपर्यंत जाण्याचा प्रवास ट्रॅक होणे शक्य झाले आहे. कारण बियाण्यांची प्रत्येक नोंद ही साथी पोर्टलवर असेल. यावर्षीच्या खरीप हंगामापासून नोंद करण्यास सुरुवात झाल्यानंतर आता रब्बीसाठी अनिवार्य केले आहे. परिणामी शेतकऱ्यांची होणारी फसवणूक टाळण्यास याचा फायदा होईल, असा विश्वास कृषी विभागाकडून व्यक्त करण्यात येत आहे.

खरीप हंगामातील अनुभवातून शेतकऱ्यांचा विश्वास वाढला असून रब्बी हंगामासाठी आवश्यक असलेल्या बियाण्यांची नोंद या पोर्टलवर करण्याचे कृषी विभागाने ठरवले आहे. सर्व बियाणे उत्पादक व विक्रेत्यांची पोर्टलवर नोंदणी करण्यात येणार आहे. या प्रणालीमुळे बियाणे उद्योगात पारदर्शकता, सुसूत्रता आणि विश्‍वासार्हता निर्माण होणार आहे. बियाण्यांच्या उत्पादनापासून विक्रीपर्यंत नियंत्रणासाठी साथी पोर्टल विकसित केले आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना दर्जेदार बियाणे मिळून त्यांचे हित जोपासण्यास प्राधान्य देण्यात आले आहे; शिवाय बियाणे व्यवसायातील गैरप्रकारांना आळा घालण्यासही मदत होणार असल्याचे कृषी विभागाचे म्हणणे आहे. यासाठी कृषी विभागाचे अधिकारी तसेच क्षेत्रीय कर्मचारी यांच्यासाठी प्रशिक्षण कार्यशाळा सध्या सुरू आहेत.

पोर्टलमुळे होणार हे फायदे
- प्रमाणित आणि सत्यप्रत बियाण्यांच्या व्यवस्थापनामुळे उत्पादन वाढीस उपयुक्त
- बियाण्यांच्या संपूर्ण प्रवासावर नियंत्रण असणार
- उत्पादन, साठवणूक, वितरण आणि विक्रीच्या नियंत्रण असल्यामुळे पारदर्शकता वाढणार
- बनावट, कालबाह्य, अनधिकृत बियाण्यांच्या विक्रीमुळे होणारे नुकसान टळणार
- संगठीत नोंदणी, तपासणीमुळे बनावट किंवा कमी प्रतीच्या बियाण्यांचा पुरवठा रोखता येणे शक्य
- बियाणे पिशवीला असलेल्या टॅगमुळे बियाणे स्रोत आणि वितरण प्रवासाची माहिती मिळणार

साथी पोर्टलमुळे उत्पादनापासून विक्रीपर्यंत बियाण्यांचा संपूर्ण प्रवास ट्रॅक करता येतो. त्यामुळे बनावट, कालबाह्य किंवा कमी प्रतीची बियाणे बाजारात येण्यावर नियंत्रण मिळत आहे. यामुळे पारदर्शकता आणि सुसूत्रता वाढल्याचे स्पष्ट झाले असून, त्याच पद्धतीने रब्बी हंगामातील वितरणात साथीवर नोंदणी केली जाणार आहे.
- अजित पिसाळ, जिल्हा कृषी अधिकारी, जिल्हा परिषद