डॉ. रजनी पंचांग यांना ‘फुलब्राइट-कलाम हवामान फेलोशिप’

पुणे, ता. १२ : सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या पर्यावरणशास्त्र विभागातील सहाय्यक प्राध्यापक डॉ. रजनी पंचांग यांना ‘फुलब्राइट-कलाम क्लायमेट फेलोशिप फार ॲकॅडमिक ॲण्ड प्रोफेशनल एक्सलन्स २०२५’ हा प्रतिष्ठित आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला आहे.
या फेलोशिपअंतर्गत डॉ. पंचांग हे नोव्हेंबर २०२५ पासून अमेरिकेतील फ्लोरिडा ए ॲण्ड एम युनिव्हर्सिटी (फ्लोरिडा) येथे नऊ महिन्यांच्या संशोधनासाठी जाणार आहेत. सागरीविज्ञान वैज्ञानिक प्रा. पामेला हॉलॉक यांच्या मार्गदर्शनाखाली आणि डॉ. मायकेल मार्टिनेज-कोलोन यांच्या सहकार्याने ते संशोधन करतील. या कालावधीत सागरी जैव-खनिजीकरण करणाऱ्या जीवांवर विशेषतः प्रवाळ भिंतीतील फोरॅमिनिफेरा यावर महासागरातील अमलीकरणाचा परिणाम कितपत होतो याचा अभ्यास डॉ. पंचांग करणार आहेत. फ्लोरिडा रिफ ट्रॅक्टमधील क्षेत्रीय सर्वेक्षणासह प्रयोगशाळेतील अभ्यास, १९८० नंतर संकलित वातावरणीय आणि जैव-नमुन्यांच्या विश्लेषणाचा एकत्रित वापर त्यांच्या संशोधनात केला जाणार आहे. मानवी उत्पन्न कार्बन डायऑक्साइड उत्सर्जनामुळे महासागरातील अमलीकरणाचा समुद्री जीवांवर होणारा परिणाम ओळखून, या संशोधनाद्वारे शाश्वत महासागर व्यवस्थापनासाठी धोरणात्मक आणि आर्थिक आराखडे तयार करण्यास मदत होईल, असा विश्वास डॉ. पंचांग यांनी व्यक्त केला आहे.

फुलब्राइट-कलाम क्लायमेट फेलोशिप
ही फेलोशिप यूएस-इंडिया एज्युकेशनल फाउंडेशनमार्फत चालवली जाणारी योजना आहे. याद्वारे अमेरिकेत आठ ते बारा महिन्यांच्या कालावधीत हवामान बदलाविषयक संशोधनासाठी भारतीय संशोधकांना संधी देते. भारत आणि अमेरिका यांच्यात हवामान बदलविषयक दीर्घकालीन संशोधन सहकार्य विकसित करणे, हा यामागील उद्देश आहे.