आदिवासी भागातील युवकांचा स्तुत्य उपक्रम; कडधान्ये बियाणे बँक केली सुरु

घोडेगाव- पारंपरिक, मिश्र व संजीवक शेतीकडे वाटचालीसाठी एक प्रयत्न म्हणून आंबेगाव तालुक्याच्या आदिवासी भागातील काही युवकांनी संस्थेच्या माध्यमातून कडधान्ये बियाणे बँक सुरू केली आहे. यात सुरूवातीला 200 शेतकऱ्यांना कडधान्ये, बियाणांचे वाटप नुकतेच केले आहे. यात हरभरा, मसुर व काळे वटाणे या बियाणांचा समावेश आहे. 

किसान सभा आंबेगाव तालुका समिती, यांच्या पुढाकारातून व  सोपेकॉम संस्था, पुणे यांच्या सहकार्याने व आदीम संस्था यांच्या संयोजनातून विविध 10 गावांत  वाटप करण्यात आले. आंबेगाव तालुक्याच्या आदिवासी भागात वर्षानुवर्षे पारंपरिक व संजीवक शेती केली जाते. भात या मुख्य पिकाबरोबरच नाचणी, वरई, सावा व विविध  प्रकारची कडधान्ये घेतली जात होती. परंतु विविध कारणाने या शेतीचे प्रमुख पीक फक्त भात हेच राहिले व हळूहळू अनेक पिके करण्याचे प्रमाण कमी होत गेले. 

शेतकऱ्याच्या घरी जेवण, विवेकानंद-खुदीराम बोसना श्रद्धांजली; बंगाली अस्मितेला...

या  पार्श्वभूमीवर कडधान्ये बियाणे बँक हा उपक्रम सुरू करण्यात आल्याचे आदिम संस्थेचे डॉ. अमोल वाघमारे यांनी सांगितले. सोपेकॉम संस्थेचे किरण लोहकरे म्हणाले, हे बियाणे देशी स्वरूपाचे आहे. आंबेगाव तालुक्यातील अल्पभूधारक शेतकरी व जे रब्बीची शेती करतात अशा शेतकऱ्यांना हे बियाणे मोफत वाटप करण्यात आले. या उपक्रमाअंतर्गत प्रत्येक कुटूंबाला हरभरा, तर काही कुटुंबाला मसूर तर काही कुटुंबाला काळे वटाणे असे प्रत्येकी 5 ते 6 किलो बियाणे दिले गेले आहे. पीक आल्यानंतर उत्पन्न शेतकऱ्यांना मिळेल, तर बियाणे शेतकरी बँकेत जमा करील असा उद्देश आहे. पिकाचे नुकसान झाल्यास बियाणे शेतकरी परत करणार नाहीत. बियाणं वाटप करताना शेतकरी गटांना प्राधान्य दिलेलं आहे. पुढील वर्षी पुन्हा 400 शेतकऱ्यांना बियाणे वाटप केले जाईल असा हा उपक्रम दरवर्षी वाढवत नेला जाणार आहे.

 या उपक्रमाच्या संयोजनात सोपेकॉम संस्थेचे किरण लोहकरे, आदीम संस्थेचे अमोल वाघमारे यांच्या सहकार्याने किसान सभा तालुका उपाध्यक्ष राजू घोडे, अशोक पेकारी, सुभाष भोकटे, अशोक जोशी, रामभाऊ भांगे, दत्ता गिरंगे यांनी स्थानिक पातळीवरचे नियोजन केले.