Banking For All: दिव्यांग आणि बँकिंग व्यवहार

सुधाकर कुलकर्णी- सर्टिफाइड फायनान्शिअल प्लॅनर-सीएफपीअनेक दिव्यांग व्यक्तींना आर्थिक सेवा सर्वसामान्यांसारख्या सहजपणे वापरण्यात अनेक अडचणी येतात. परिणामी, पैसे असूनदेखील त्याचा योग्य व हवा तेव्हा वापर करता येत नसल्याने दिव्यांग व्यक्तींची खूप गैरसोय होते. .यावर उपाय म्हणून रिझर्व्ह बँकेने एक परिपत्रक काढून मार्गदर्शक सूचना दिल्या आहेत. त्यानुसार, बँकांनी दिव्यांग खातेदारांसाठी सुलभ सेवा प्रदान करणे आवश्यक असून, त्यासाठी आवश्यक कार्यवाही करणे अपेक्षित आहे. .यामध्ये रॅम्प आणि सुलभ काउंटर असलेल्या शाखा आणि एटीएममध्ये प्रत्यक्ष प्रवेश, बोलणारे एटीएम आणि ब्रेल की-पॅडसह डिजिटल प्रवेश आणि बँकिंग ऑपरेशन्समध्ये दृष्टिहीन ग्राहकांना मदत यांचा समावेश आहे. बँकांनी कोणत्याही भेदभावाशिवाय चेकबुक आणि लॉकरसारख्या सर्व बँकिंग सुविधा दिल्या पाहिजेत आणि जे शाखेत येऊ शकत नाहीत, त्यांना रोख रक्कम घरपोच देणे यांसारख्या मूलभूत सेवा प्रदान केल्या पाहिजेत..अपेक्षित सेवा-सुविधाव्हीलचेअर वापरणाऱ्या आणि इतर दिव्यांग व्यक्तींना सहज प्रवेश मिळावा यासाठी बँकांनी शाखा प्रवेशद्वारांवर आणि एटीएमवर रॅम्प बसवावेत. व्हीलचेअर वापरणारे आणि उभे असलेले ग्राहक यांच्यासाठी माहिती आणि सेवा काउंटरमध्ये आवश्यक सुविधा असाव्यात. दृष्टिहीन ग्राहकांना सेवा काउंटरवर स्पर्श निर्देशकांद्वारे मार्गदर्शन केले जावे.बँकांनी त्यांचे नवीन आणि विद्यमान एटीएमपैकी काही एटीएम ब्रेल की-पॅडसह; तसेच आवाजी सूचना देणारे असतील, अशी व्यवस्था करावी. असे एटीएम प्रत्येक परिसरात किमान एक तरी असावे..RBI: रिझर्व्ह बँकेचा खातेदारांना दिलासा!.दृष्टिहीन व्यक्तींना कोणत्याही भेदभावाशिवाय चेकबुक, एटीएम, नेट बँकिंग, लॉकर सुविधा आणि कर्ज यासह सर्व बँकिंग सुविधा दिल्या पाहिजेत. बँकांनी दृष्टिहीन; तसेच दिव्यांग ग्राहकांना या सुविधांचा वापर करण्यास मदत करावी. ज्या ग्राहकांना अंगठ्याचा ठसा देता येत नाही, त्यांच्यासाठी बँक अधिकाऱ्यासह दोन स्वतंत्र साक्षीदारांनी चेक किंवा पैसे काढण्याच्या फॉर्मवरील व्यवहार चिन्ह ओळखणे आवश्यक आहे. बँकांनी दिव्यांग व्यक्तींना रोख रक्कम देण्या-घेण्यासह अन्य बँकिंग सुविधा घरपोच उपलब्ध करून द्याव्यात. ज्या दिव्यांग व्यक्तीस आपले बँक खाते स्वत: वापरणे शक्य नाही, त्यांच्यासाठी बँकांनी जिल्हा न्यायालय किंवा स्थानिक पातळीवरील समित्यांनी दिलेले पालकत्व प्रमाणपत्र स्वीकारले पाहिजे. .सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.