
लंडनस्थित हाईड पार्कच्या ईशान्येला वक्त्यांसाठी एक कोपरा आहे. ‘स्पीकर्स कॉर्नर’ अशी त्याची अनेक शतके ओळख आहे. सामान्य माणसाला काही बोलायचे असेल तर त्याने हा कोपरा गाठावा, मनातली जळजळ, सल, खंत, खेद, संताप असे सारे काही मुक्तपणे बोलून टाकावे. शब्दाला वाचा फुटेल, अशी ही सोय. लोकशाहीत या उच्चाराचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. या स्पीकर्स कॉर्नरवर अनेक मोठमोठे वक्ते आवर्जून येऊन गेले. अगदी कार्ल मार्क्स, लेनिन किंवा जॉर्ज ऑर्वेलसारखी अव्वल व्यक्तिमत्त्वे इथे बोलून गेली आहेत. हाईड पार्कच्या या भाषण ओसरीत काहीही बोलले तरी पोलिस कारवाई होत नाही, असा एक गोड गैरसमज आहे. पण तसे काही नाही.