India New Zealand FTA: रोजगारनिर्मितीला चालना देणारा करार

पीयूष गोयलभारत-न्यूझीलंड मुक्त व्यापार करार शेतीपासून कारखान्यांपर्यंत रोजगार आणि समृद्धी वृद्धिंगत करेल. याशिवाय गुंतवणुकीला चालना देणारा आणि संपूर्ण देशभरातील लहान व्यावसायिक, विद्यार्थी, महिला, शेतकरी आणि तरुणांसाठी परिवर्तनकारी संधी खुला करणारा हा करार आहे..भारत-न्यूझीलंड मुक्त व्यापार करार (एफटीए) हा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या व्यापार मुत्सद्देगिरीमधील एक धोरणात्मक झेप असून, तो रोजगारनिर्मितीला गती देणारा, गुंतवणुकीला चालना देणारा आणि संपूर्ण देशभरातील लहान व्यवसाय, विद्यार्थी, महिला, शेतकरी आणि तरुणांसाठी परिवर्तनकारी संधी खुल्या करणारा आहे..जगण्याच्या गुणवत्तेचा ‘विकास’.पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि न्यूझीलंडचे पंतप्रधान क्रिस्टोफर लक्सन यांनी संयुक्तपणे घोषित केलेला हा करार मोदी सरकारने वाटाघाटी केलेला सातवा मुक्त व्यापारकरार असून २०२५ मध्ये ब्रिटन व ओमानसोबत पूर्णत्वास पोहोचलेल्या महत्त्वपूर्ण, परस्पर फायदेशीर करारांनंतर झालेला तिसरा मोठा व्यापारकरार आहे..विशेष म्हणजे, हे सर्व मुक्त व्यापारकरार भारतापेक्षा लक्षणीयरीत्या जास्त दरडोई उत्पन्न असलेल्या विकसित अर्थव्यवस्थांसोबत झाले आहेत आणि यातून जागतिक व्यापार वाटाघाटींमध्ये भारताची वाढती ताकद आणि विश्वासार्हता अधोरेखित होते. प्रत्येक करारावर सर्व भागधारकांशी विस्तृत विचारविनिमय केल्यानंतरच वाटाघाटी करण्यात आल्या आहेत, ज्यामुळे संतुलित परिणाम आणि विकसित जगासोबत खरा परस्पर फायदेशीर सहभाग सुनिश्चित झाला आहे..या मुक्त व्यापार कराराचा एक प्रमुख आधारस्तंभ रोजगारनिर्मिती आहे. न्यूझीलंड भारताच्या १००टक्के निर्यातींना शून्य शुल्काचा प्रवेश देणार असून, त्यामुळे वस्त्रोद्योग, चामडे, तयार कपडे, पादत्राणे, सागरीउत्पादने, रत्ने व आभूषणे, हस्तकला आणि अभियांत्रिकी वस्तू यांसारख्या श्रमप्रधान क्षेत्रांना मोठी चालना मिळेल.याचा थेट लाभ भारतीय कामगार, कारागीर, महिला उद्योजक, युवा आणि एमएसएमई क्षेत्राला होईल. यासोबतच,भारताने आतापर्यंतचा सर्वोत्तम बाजारपेठ प्रवेश आणि दूरसंचार, बांधकाम, माहिती तंत्रज्ञान, वित्तीय सेवा, प्रवास आणि पर्यटन यांसह ११८ सेवा क्षेत्रांचा समावेश असलेली सेवांची संधीदेखील मिळवली आहे. या विस्तारित प्रवेशामुळे भारतीय व्यावसायिक आणि व्यवसायांसाठी मोठ्या प्रमाणावर रोजगारनिर्मिती होईल तसेच विकासाचे नवे मार्ग निर्माण होतील..व्यावसायिक, विद्यार्थी आणि युवांसाठी संधीहा करार भारतीय व्यावसायिक आणि विद्यार्थ्यांसाठी प्रवेश आणि वास्तव्याच्या सुधारित तरतुदी प्रदान करतो. यामुळे शिकत असताना काम करण्याची संधी, शिक्षणानंतर रोजगार आणि एक संरचित वर्किंग-हॉलिडे व्हिसा चौकट शक्य होते.विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित (STEM) पदवीधर आणि पदव्युत्तर पदवीधर आता तीन वर्षांपर्यंत काम करू शकतील, तर डॉक्टरल स्कॉलर्स चार वर्षांपर्यंत काम करू शकतील. यामुळे भारतातील तरुणांसाठी अभूतपूर्व जागतिक अनुभव आणि करिअरचे मार्ग खुले होतात. एक नवा तात्पुरता रोजगार प्रवेश व्हिसा आंतरराष्ट्रीय संधी शोधणाऱ्या कुशल भारतीय व्यावसायिकांना आणखी पाठबळ पुरवतो..शेतकऱ्यांची भरभराट भारतीय शेतकऱ्यांनी जागतिक पातळीवर महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावायला हवी, असे पंतप्रधान मोदी यांना ठामपणे वाटते. ही वचनबद्धता या एफटीएमधून प्रतिबिंबित होते. हा करार सफरचंद, किवी आणि मध यांचा समावेश असलेली कृषी उत्पादकता भागीदारी स्थापित करतो, ज्याचा उद्देश देशांतर्गत उत्पादकता वाढवणे आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे हा आहे. न्यूझीलंडने बासमती तांदुळासाठी भौगोलिक संकेतक (GI) स्तरावरील संरक्षणासाठी देखील वचनबद्धता दर्शविली आहे. यामुळे भारतीय तांदूळ उत्पादक शेतकऱ्यांना मोठा आधार मिळेल..भारताने हे सुनिश्चित केले आहे की तांदूळ, दुग्धजन्य पदार्थ, गहू, सोया आणि इतर प्रमुख कृषी उत्पादनांसारखी संवेदनशील क्षेत्रे पूर्णपणे संरक्षित राहतील आणि देशांतर्गत उपजीविकेला हानी पोहोचवणारी कोणतीही बाजारपेठ खुली केली जाणार नाही.भारताचे मुक्त व्यापार करार आज केवळ शुल्क कपातीपुरते मर्यादित नाहीत. राष्ट्रहित जपत, ते शेतकरी, एमएसएमई, महिला आणि युवांसाठी नव्या संधी खुल्या करण्याचे साधन आहेत..विविध व्यापार करारांमुळे भारतीय निर्यातींना त्वरित किंवा जलद सीमाशुल्क निर्मूलनाचा लाभ मिळत आहे, तर भारताकडून बाजारपेठ उघडण्याची प्रक्रिया संतुलित आणि टप्प्याटप्प्याने ठेवण्यात आली आहे.न्यूझीलंडने पुढील १५ वर्षांत २० अब्ज अमेरिकी डॉलर इतकी परदेशी थेट गुंतवणूक करण्याची वचनबद्धता व्यक्त केली आहे. ही तरतूद स्वित्झर्लंड, नॉर्वे, आइसलँड आणि लिक्टन्स्टाईन या इएफटीए देशांसोबतच्या भारताच्या मुक्त व्यापार करारातील नवोन्मेषी, गुंतवणूक-संलग्न तरतुदींच्या धर्तीवर आहे..न्यूझीलंडसाठी भारतातील परदेशी थेट गुंतवणुकीत ही एक मोठी झेप आहे. गेल्या २५ वर्षांत न्यूझीलंडने भारतात सुमारे ६४३ कोटींची गुंतवणूक केली होती. नवी वचनबद्धता,१५ वर्षांत सुमारे १.८ लाख कोटींची असून प्रचंड मोठी वाढ दर्शवते आणि ठरवलेली गुंतवणूक उद्दिष्टे पूर्ण न झाल्यास क्लॉबॅक तंत्राची तरतूद यात आहे.या गुंतवणुकीचा बराचसा भाग कृषी, दुग्धव्यवसाय, एमएसएमई, शिक्षण, क्रीडा आणि युवा विकासासाठी वापरला जाणार असून, यामुळे व्यापक आणि समावेशक विकासाला चालना मिळेल. हा करार आणखी एका अर्थाने ऐतिहासिक आहे. हा भारताचा महिलांच्या नेतृत्वातील पहिला मुक्त व्यापार करार आहे. वाटाघाटी करणारी टीम बहुतांश करून महिलांची होती..भारत-न्यूझीलंड मुक्त व्यापार करार हा भारताच्या स्पष्ट धोरणाचे उत्तम उदाहरण आहे. भारतीय उत्पादनांशी अन्यायकारक स्पर्धा न करता, भारताच्या श्रम-केंद्रित उद्योगांसाठी आपली बाजारपेठ खुली करणाऱ्या विकसित अर्थव्यवस्थांसोबत भागीदारी करणे, हे भारताचे धोरण आहे.मोदी सरकारच्या नेतृत्वात झालेले व्यापारकरार, केवळ व्यवहारापुरते मर्यादित नाहीत, तर ते अर्थव्यवस्था मजबूत करण्याच्या आणि भारतीयांचे, विशेषतः गरीब लोकांचे जीवनमान सुधारण्याच्या व्यापक ध्येयाचा एक भाग आहेत. २०१४ मध्ये भारताची गणना ‘फ्रॅजाइल फाइव्ह’ देशांमध्ये होत होती. आज भारताचे, जागतिक विकासाचे इंजिन आणि जगभरातील व्यापार व गुंतवणुकीसाठी एक पसंतीचा भागीदार बनण्यापर्यंतचे परिवर्तन या धोरणाने घडवले आहे..आज भारत आत्मविश्वासाने आणि ठामपणे वाटाघाटी करतो. कृषी, दुग्धव्यवसाय आणि इतर संवेदनशील क्षेत्रांच्या पूर्ण संरक्षणाची सुनिश्चिती करतो आणि परस्पर लाभाचे असतील तरच करारांवर स्वाक्षरी करतो. .व्यापार प्रशासनातील सकारात्मक परिवर्तनभारताचा सध्याचा दृष्टिकोन पूर्वीच्या दृष्टिकोनापेक्षा वेगळा आहे. पूर्वीच्या व्यापार धोरणांमुळे भारतीय बाजारपेठा कमी किमतीच्या आयातीसाठी बेफिकीरपणे खुल्या केल्या गेल्या, ज्यामुळे लहान व्यवसाय आणि रोजगारांना धोका निर्माण झाला – आणि हे अनेकदा पुरेशा विचारविनिमयाशिवाय केले गेले.पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या निर्णायक नेतृत्वामुळे भारताची प्रतिष्ठा, विश्वासार्हता आणि जागतिक पातळीवरील वाटाघाटी करण्याची ताकद पुन्हा प्रस्थापित झाली आहे. भारतीय उद्योगविश्वाकडून कौतुकास पात्र ठरलेला भारत–न्यूझीलंड एफटीए हा २०१४ पासूनच्या प्रशासनातील सकारात्मक बदलाचे फलित आहे..जगण्याच्या गुणवत्तेचा ‘विकास’.राष्ट्रीय हितांचे संरक्षण करत वस्तू, सेवा, गुंतवणूक आणि गतिशीलता एकात्मिक करणारा हा करार भारताच्या आधुनिक, समावेशक आणि संतुलित व्यापार मुत्सद्देगिरीचे प्रतिबिंब आहे. भारत आणि न्यूझीलंडमधील आर्थिक एकात्मता अधिक दृढ होत असताना, हा मुक्त व्यापार करार, बाजारपेठा खुल्या करतानाच मानवी-केंद्रित विकास आणि सीमापार सामायिक समृद्धी, व्यापारामुळे कशी साधता येते, हे दर्शवतो..सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.