‘घर’ उभारणारा ‘घर-घर’चा खेळ!

गौरी देशपांडे-gaurisdeshpande1294@gmail.comतुम्हाला लहानपणीचे खेळ आठवतात? डॉक्टर डॉक्टर, डबा ऐसपैस, विषामृत आणि हो, महत्त्वाचा खेळ म्हणजे, घर-घर! आपल्यापैकी अनेकांनी ‘भातुकली’ हा शब्द नंतर पुस्तकात वाचलेला असतो. मात्र, त्याही आधी असतं ते ‘घर-घर’. त्यामुळे ‘घर-घर’च खरं! हा सगळ्यांत जुना, कल्पनाधारित खेळ असावा..आपल्या घराप्रमाणेच पुन्हा अजून एक आपलं-आपलं घर असावं, त्यात भांडी असावीत - मुळात आपलं एक स्वतंत्र विश्व असावं, ही ओढ किती लहानपणापासूनची असते! भांड्याकुंड्यांचे सेट हे हमखास वाढदिवसाला भेट म्हणून मिळायचे. छोटीशी शेगडी, त्याला प्लास्टिकचा छोटा लाल सिलिंडर लावलेला, छोटं पोळपाट-लाटणं, टोपली सगळंच त्यात असायचं..थोरीव सांडणाऱ्या आमच्या सानेबाई.आज हे सगळं आठवायचं कारण म्हणजे, आपल्या आजच्या गोष्टीतल्या मुलांनी- म्हणजे छकुली, सोनू, राणी, संजू, सपमान, असीम आणि रेश्मा या मित्रांनी एके दिवशी ‘घर घर’ खेळायचं ठरवलं. त्याचं काय झालं की, त्या दिवशी छकुली धावत येत म्हणाली, ‘‘बघा, मला काय सापडलं!’’ तिच्या पिशवीत नक्की काय आहे, हे बघण्यासाठी बाकीची मुलं तिच्याभोवती गोळा झाली. त्या पिशवीत होत्या जुन्या बशा आणि वाट्या..छकुलीने एका घरातल्या आजींचं अंगण झाडून दिलं ना म्हणून त्यांनी तिला या गोष्टी दिल्या होत्या. खरं तर, सलमानच्या मते त्यांनी तिला या कामाचे कमीतकमी २० रुपये तरी द्यायला हवे होते, म्हणजे निदान सगळ्यांचा चहा आणि भजी झाली असती. मात्र, सोनूलासुद्धा त्या आजींचा असाच अनुभव होता. मागे एकदा तिने त्यांच्या कुत्र्याची घाण साफ करून दिली, तर त्यांनी तिला पैश्यांऐवजी एक जुना फाटका फ्रॉक दिला होता आणि आता ही जुनी भांडी. या जुन्या भांड्यांचं करायचं तरी काय? आयडिया!.सोनू म्हणाली, ‘‘चला, घर घर खेळूया!’’ सगळ्यांनी तिच्या कल्पनेला होकार दिला. ‘घर घर’ खेळायचं म्हणजे आधी घरातले सगळे सदस्य ठरायला हवेत. एका रीतसर चर्चेनंतर आई, बाबा, ताई, दादा, बाळू, बिट्टी या भूमिका वाटून घेण्यात आल्या. आता घर तयार करण्यासाठी लागणाऱ्या गोष्टींची जमवाजमव सुरू झाली. सोनूला रेल्वे स्टेशन बाहेर मिळालेल्या प्लॅस्टिकच्या बाटल्या आणि चिप्सची रिकामी पाकिटं तिने तिच्या बॅगमधून बाहेर काढली. ती स्वयंपाकघराच्या कामाला आली असती. राणीने गवताची पाती, झाडाची पानं खुडून आणली. मग तिने मातीत पाणी घालून त्या चिखलाच्या गोळ्याला आकार द्यायला सुरुवात केली..पोळ्यांची कणीक आणि भाजीचं पीठ म्हणून या चिखलाचा वापर करता येईल असं तिला वाटलं. त्या अप्सरा हॉटेलच्या बाहेर उरलेल्या भाजी आणि पोळ्यांचे डबे सापडायचे ना ते तिला आठवलं- आणि तो तिला पळवून लावणारा रखवालदारही आठवला. संजू ज्या एका मेकॅनिकच्या दुकानात कार आणि बाइक धुण्याचं काम करतो, तिथून त्याने तुटलेलं हेल्मेट आणि गोल धातूची चकती आणली. ती झाली, स्वयंपाकघरातली भांडी! मग त्याने विटा गोळा करून त्याची चूलसुद्धा बनवली. सलमानने आणली खुर्ची..खरी खरी नाही हं! तो कामगारांना भिंत रंगवण्याच्या कामात मदत करतो ना, तर त्याने तिथली एक रंगाची रिकामी बाटली उसनी आणली आणि ती उलटी ठेवून तिच्यावर तो बसला. असीमनं आणला पुठ्ठ्याचा खोका. शेजारच्या इमारतीत नवीन लोक रहायला आली होती. त्यांनी बरीच मोकळी खोकी बाहेर टाकून दिली होती. त्यातलंच एक खोकं उघडून त्याने सगळ्यांसमोर ठेवलं आणि तो म्हणाला, ‘‘हा आपला टीव्ही!’’ टीव्ही? क्या बात! त्याच्या त्या कल्पनाशक्तीचं सगळ्यांनाच खूप हसायला आलं. तितक्यात रेश्मा आली. तिला पण घर घर खेळायचं होतं. तिची फुलं आज ट्रॅफिक सिग्नलवर कोणीच विकत घेतली नव्हती. मग तिने सुचवलं की, याच फुलांनी आपलं हे घर सजवायचं! छकुलीने ती फुलं हातात घेतली. ती त्यांचा सुगंध घेणार, तेवढ्यात अचानक आभाळ भरून आलं. विजांचा कडकडाट सुरू झाला आणि बघता बघता जोराने पावसाच्या सरी कोसळू लागल्या..आता? आता कुठे खेळायचं?इतक्या सहजपणे खूप काही सांगणारी ही गोष्ट लिहिलीय मेघा गुप्ता यांनी. या मूळ इंग्रजी कथेचा मराठी अनुवाद दिशा महाजन यांनी केला असून, यातली सुंदर चित्र हबीब अली यांची आहेत. गवतावर पाडून आकाशाकडे बघणाऱ्या, हसऱ्या चेहऱ्यांच्या या मित्रांचं मुखपृष्ठावरचं चित्र अगदी खास आहे. हे पुस्तक तुलिका प्रकाशनाने प्रकाशित केलं आहे..आता खेळाचं काय होणार? या काळजीत असतानाच संजूने सगळ्यांना आवाज दिला आणि तो म्हणाला, ‘‘चला माझ्यासोबत!’’ संजूनं एक जुनी, वापरात नसलेली कार पाहिली होती. सगळे तिथे पोहोचल्यावर तो म्हणाला, ‘‘हे असू शकतं आपलं घर!’’.दुष्ट इच्छांनी शिकवला निकला धडा.खरंच! सगळी मुलं मग कशीबशी आत शिरली आणि त्यांनी जमा केलेल्या घरासाठीच्या गोष्टी त्या कारमध्ये ठेवू लागली. मग लागलं त्यांचं ‘घर’ आणि ते दमून तिथेच झोपले. एका रात्रीसाठी का होईना, पण छकुली, सोनू, राणी, संजू, सलमान, असीम, रेश्मा आपल्या स्वतःच्या ‘घरा’त झोपली!नक्की काय वाटतंय मला ही गोष्ट वाचून? त्यांच्याविषयी सहानुभूती वाटते आहे? आपलं सुरक्षित बालपण आठवून देवाचे आभार मानावेसे वाटताहेत? की, ‘घर विटांनी नाही माणसांनी बनतं...’ अशी काही वाक्ये आठवताहेत? माझ्या हवेशीर, मस्त घरात बसून ही गोष्ट वाचल्यावर आणि त्याविषयी लिहिताना मला तासाभरासाठी अपराधी वाटतंय? की या मी गृहीत धरत आलेल्या भिंतीचं महत्व कळतंय? हे सगळंच वाटतंय किंवा काहीच नाही वाटतंय. एक मात्र खरं, माझ्या लहानपणीच्या गोड भातुकलीच्या आठवांवर आज एक ‘चर्रर्रर्र’ ओरखडा उमटलाय!.सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

‘घर’ उभारणारा ‘घर-घर’चा खेळ!

Related Stories