निवृत्तीचं चुकलेलं टायमिंग

मालिकेच्या मध्यावर कोणतीही चाहूल नसताना भारताच्या तीन प्रमुख खेळाडूंनी निवृत्ती जाहीर करून किमान भारतीय क्रिकेटमध्ये आश्चर्याचा धक्का दिला. त्यात पहिला होता. अनिल कुंबळे (२०१२), महेंद्रसिंग धोनी (२०२०) आणि आता. रविचंद्रन अश्विन. यात योगायोग असा, की या तिन्ही घटना ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या मालिकांमध्ये घडलेल्या आहे..धोनी आणि कुंबळे तर कर्णधार होते. अश्विनचा निवृत्तीचा काळ जवळ आला आहे याची चाहूल लागत होती, पण दौऱ्याच्या मध्यावर आणि मालिका सुरू असताना अचानक निवृत्ती म्हणजे अगोदर ठरवून घेतलेला निर्णय नसतो. काही तरी निमित्त घडलेले असतं आणि त्याचे पर्यावसान अशा प्रकारच्या अचानक निवृत्तीत होत असतं.अश्विनच्या निवृत्तीबाबत सविस्तर लिहिण्याअगोदर धोनी आणि कुंबळे यांच्या अशा प्रकारच्या अचानक निवृत्तीवर एक दृष्टिक्षेप टाकू या. २०१४ मधील त्या ऑस्ट्रेलिया दौऱ्यात धोनी कर्णधार होता, दुखापतीमुळे तो पहिल्या कसोटीसाठी ऑस्ट्रेलियात गेलाही नव्हता. दुसऱ्या कसोटीत खेळला आणि तेथेच त्याने १५ ऑगस्टचे निमित्त साधत निवृत्ती जाहीर केली होती. मला खेळाडूंशी पाच मिनिटे बोलायचे आहे, असे प्रशिक्षक रवी शास्त्री यांना सांगितले आणि त्या वेळी धोनीने आपण निवृत्त होत असल्याचे जाहीर केले..त्यामुळे सर्व जण अवाक झाले होते. धोनीचा हा निर्णय अचानक वाटत असला, तरी त्याने लगेचच इंस्टाग्रामवर ``मैं पल दो पल का शायर हूँ...`` या गीतासह मैदानावरची आपली काही छायाचित्रे पोस्ट केली होती. मुळात सोशल मीडिया हा प्रकार धोनीला प्रिय नाही तरी म्हणजे त्याने हा व्हिडियो अगोदरच कोणाकडून तयार करून घेतलेला असणार थोडक्यात त्याने अगोदरच निनृत्तीचा विचार केला होता.अनिल कुंबळेची निवृत्ती मायदेशातील मालिकेत झाली. पण कदाचित ती तेवढी धक्कादायक नव्हती. कारण नवी दिल्लीतील कसोटीत क्षेत्ररक्षण करताना कुंबळेच्या हाताला चेंडू लागला आणि बोट फ्रॅक्चर झाले होते. त्यामुळे तो मालिकेतील पुढचा आणि अखेरचा सामना खेळू शकणार नव्हता लगेचच पुढे भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा होता..तोपर्यंत कुंबळे बरा होण्याची शक्यता कमी होती. त्यातच धोनीने व्हाइटबॉल क्रिकेटमध्ये नेतृत्वाचा ठसा उमटवलेला होता आणि या मालिकेतील पहिल्या सामन्यातही कुंबळे अनुपलब्ध नसताना त्याने कसोटी जिंकून दिली होती. तसेच अमित मिश्राने लेगस्पिन गोलंदाजीत प्रभाव पाडला होता. हा सर्व विचार करून कुंबळेने कसोटीच्या अखेरच्या दिवशी निवृत्तीचा निर्णय जाहीर केला होता.आता आपण अश्विनच्या निवृत्तीच्या टायमिंगबाबत विचार करू या. मुळात महान आणि माजी दिग्गज फलंदाज सुनील गावसकर यांनी अशा प्रकारे मालिकेच्या मध्यावर अचानक स्वीकारल्या जाणाऱ्या निवृत्तीवर कडाडून टीका केली. असे निर्णय संघहिताचे नसतात, असे गावसकर म्हणाले. गावसकर यांचे हे म्हणणे १०० टक्के बरोबर आहे..सुरू असलेली मालिका जिंकलेली असेल तर अशा प्रकारच्या अचानक निवृत्तीचा परिणाम होणार नाही, पण संघातील इतर खेळाडू ज्यांना मालिकेतील पुढचे सामने खेळायचे आहेत, त्यांच्या मनात नाही म्हटले तरी काही प्रश्न उपस्थित होणारच. कुंबळेला दुखापतच झाली होती, पण अशा प्रकारे मध्येच निवृत्त व्हायचे होते तर दौऱ्यावर जायचेच कशाला, असा प्रश्नही उपस्थित होऊ शकतो. अश्विनने हा निर्णय अगदी स्वखुशीने घेतला की त्यामागे काही प्रसंग घडले होते? असे काही प्रश्न उपस्थित होऊ शकतात..थोडा मागचा विचार करू या... ऑस्ट्रेलिया दौऱ्याअगोदर भारतात झालेली न्यूझीलंडविरुद्धची मालिका. या मालिकेत मानहानीकारक पराभवाचा सामना करावा लागला. पण मालिका सुरू होण्याअगोदर अश्विन आणि जडेजा अर्थातच प्रमुख फिरकी गोलंदाज होते.पहिल्या कसोटीत ४५ धावांत खुर्दा उडाल्यानंतर सामना तेथेच गमावला होता, त्याच वेळी रणजी सामन्यात शतक आणि सात विकेटची कामगिरी करणाऱ्या वॉशिंग्टन सुंदरची पुढच्या दोन कसोटींसाठी अतिरिक्त खेळाडू म्हणून निवड करण्यात आली. ऑफस्पिनर अश्विन संघात असताना दुसऱ्या ऑफस्पिनरची निवड कदाचित तेथेच अश्विनला आपल्या भवितव्याची जाणीव झाली असावी..पुढे पुणे, मुंबईत झालेल्या कसोटी सामन्यांत भारताचा पराभव झाला. एरवी मायदेशात एकहाती वर्चस्व राखणाऱ्या अश्विनला तेवढी चमक दाखवता आली नाही पण वॉशिंग्टन सुंदरने चांगली गोलंदाजी केली होती. पुढे काही दिवसांत या ऑस्ट्रेलिया दौऱ्यासाठी संघ निवडण्यात आला, त्यात अश्विनसह वॉशिंग्टन सुंदरही होता.इतकेच नव्हे तर पहिल्या कसोटीत अश्विन आणि जडेजाऐवजी वॉशिंग्टनला प्राधान्य देण्यात आले आणि येथेच अश्विनचा निवृत्तीचा निर्णय पक्का झाला असावा. त्याने आपली ही इच्छा त्या वेळी अपत्य प्राप्तीसाठी मुंबईत असलेल्या रोहित शर्माकडे व्यक्त केली होती, पण रोहितने त्याला पुढच्या प्रकाशझोतातील कसोटीत तुला खेळवतो असे आश्वासन दिले असावे आणि घडलेही तसेच..अश्विन त्या सामन्यात खेळला परंतु प्रभाव पाडू शकला नाही. त्यानंतर नुकत्याच संपलेल्या तिसऱ्या कसोटीतूनही अश्विनला वगळले. त्यामुळेच मैदानावर न खेळताच तडकाफडकी निवृत्ती स्वीकारली असावी. अश्विन दौऱ्याच्या मध्यावर निवृत्तीचा विचार करून गेला नव्हता, परंतु काही मनाविरुद्ध घटना घडल्या असाव्यात, अशी खंत अश्विनच्या वडिलांनी लगेच दुसऱ्या दिवशी बोलून दाखवली यातच सर्वकाही चित्र स्पष्ट होते.पुढील सामन्यात संधी मिळो न मिळो, परंतु अशा प्रकारे मध्यावरच निवृत्ती स्वीकारण्याचे अश्विनचे टायमिंग चुकीचे होते. अशा प्रकारे एका महान खेळाडूने गुडबाय करणे योग्य नाही. अश्विन निश्चितच भारताच्या महान खेळाडूंच्या पंक्तीत बसणारा गोलंदाज आहे. कसोटी क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक विकेट मिळवणाऱ्या गोलंदाजांमध्ये अश्विन सातवा आहे. तसेच सर्वाधिक वेळा डावात पाच विकेट मिळवणाऱ्या गोलंदाजांमध्ये तो दुसरा आहे. तीन हजार धावा आणि पाचशे विकेट अशी अष्टपैलू कामगिरी करणारा तो तिसरा खेळाडू आहे. यावरून अश्विनची महानता अधोरेखित होते..राहुल द्रविड आणि व्ही. व्ही. एस. लक्ष्मण महान खेळाडू होते पण त्यांच्या नावावर विश्वकरंडक विजेतेपद नाही, अश्विनला तो बहुमान मिळालेला आहे. २०११ मध्ये धोनीच्या नेतृत्वाखाली विश्वकरंडक जिंकलेल्या संघाचा अश्विन सदस्य होता.हुशार आणि चाणाक्षअश्विनकडे क्रिकेटचा विचार करण्याची वेगळी हुशारी होती, मुळात वेगवेगळे प्रयोग करण्यात त्याचा हातखंडा होता. केवळ ऑफस्पिनने टिकाव धरणे कठीण आहे, याची जाणीव झाल्यावर त्याने कॅरम बॉल शोधून काढला. मधूनच तो काही चेंडू लेगस्पिनही टाकायचा. आपल्या मूळ गोलंदाजीत असे बदल सर्वांनाच जमताच असे नाही. दोन सामन्यांतील त्याचा चाणाक्षपणा तर बिनतोड होता..२०१३ मधील चॅम्पियन्स करंडक अंतिम सामन्यात अंतिम षटकात टाकलेला अंतिम चेंडू केवळ अफलातून होता. हा चेंडू टाकताना तो एक सेकंद थांबला होता. २०२२ मध्ये ऑस्ट्रेलियात झालेल्या टी-२० विश्वकरंडक स्पर्धेत पाकिस्तानविरुद्धचा सामना अंतिम टप्यात अटीतटीचा होत असताना मोहम्मद नवाझने लेग साइडला चेंडू टाकून दिनेश कार्तिकला यष्टिचीत केले होते, अश्विन फलंदाजीस आला आणि हा चेंडूही तो लेगसाइडला बाहेर टाकणार हा बरोबर विचार अश्विनने केला आणि तसेच झाले त्यामुळे भारताला पुढे एक चेंडू अतिरिक्त मिळाला आणि आवश्यक धावाही कमी झाल्या होत्या..आयपीएलमध्ये जॉस बटलरला क्रिज सोडल्यामुळे धावचीत केल्याने अश्विनवर जोरदार टीका झाली होती, पण अश्विन हा नियमात राहून खेळणारा खेळाडू होता. त्याला लबाडी मान्य नसायची मग त्यासाठी विरोधही तो खिलाडूवृत्तीने स्वीकारायचा. मात्र अशा खेळाडूची अचानक निवृत्ती हळहळ वाटणारी निश्चितच आहे. मैदानावर खेळून तो निवृत्त होण्याचा सन्मान त्याला मिळायला हवाच होता..सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

निवृत्तीचं चुकलेलं टायमिंग

Related Stories