Sunita Williams : सुनिता विल्यम्सना अंतराळात सतावणाऱ्या 'त्या' घाण वासाचं रहस्य उलगडलं; अंतराळवीरांना श्वास घेणंही झालं होतं अवघड

Toxic smell on ISS Sunita williams : आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) नुकतेच एक अनपेक्षित प्रसंग घडला. जेव्हा क्रू सदस्य सुनीता विलियम्स आणि बुच विलमोर यांना नव्याने जोडलेल्या Progress 90 कार्गो स्पेसक्राफ्टचे हॅच उघडल्यानंतर विचित्र वास येत असल्याचे निदर्शनास आणले. या प्रकारामुळे तातडीने सावधगिरीचे उपाय योजले गेले.

वासाच्या अहवालानंतर, ग्राउंड कंट्रोलरने तातडीने एअर स्क्रबिंग उपकरणे सक्रिय केली, ज्यामुळे अंतराळ स्थानकावरच्या हवेची गुणवत्ता सुधारली. हा जलद प्रतिसाद ISS वरील सुरक्षा प्रोटोकॉल किती मजबूत आहेत, हे दाखवतो. क्रूच्या अहवालानुसार, वास लवकरच नष्ट झाला आणि कार्गो हस्तांतर प्रक्रिया वेळापत्रकानुसार पूर्ण करण्यात आली.

वासाचे मूळ कारण काय?

NASA च्या मते, हा वास आउटगॅसिंग मुळे झाला असावा.

आउटगॅसिंग म्हणजे काय?

हे एक सामान्य अंतराळ वातावरणीय वैशिष्ट्य आहे, जिथे काही सामग्रीमधील अडकलेले वायू बाहेर पडतात, विशेषतः निर्वात वातावरणात किंवा दाबात झालेल्या बदलांमुळे. Progress 90 कार्गो स्पेसक्राफ्टमधील सामग्रीतून ही प्रक्रिया घडल्याची शक्यता आहे.

अंतराळात हवेची गुणवत्ता राखण्याचे आव्हान

बंदिस्त वातावरणात काम करणाऱ्या अंतराळवीरांसाठी हवेची गुणवत्ता राखणे ही मोठी जबाबदारी असते. NASA च्या प्रगत हवा पुनरुत्पादन प्रणाली (Air Revitalization Systems) यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

कार्बन डायऑक्साइड स्क्रबर्स आणि आर्द्रता नियंत्रण यंत्रणा या प्रणाली ISS वरील हवेची स्वच्छता आणि सुरक्षा सुनिश्चित करतात.

दुर्लभ पण आव्हानात्मक घटना

अशा प्रकारच्या वासाच्या घटना अंतराळ मोहिमांमध्ये अपवादात्मक नसल्या तरीही, त्यांना नेहमीच गांभीर्याने घेतले जाते. NASA ने केलेली तत्काळ कारवाई आणि वास लवकर नष्ट झाल्याने स्थानकावरील मजबूत सुरक्षेची हमी पुन्हा एकदा अधोरेखित झाली.

अंतराळ मोहिमांमधील हा प्रकार दाखवतो की, आधुनिक सुरक्षा तंत्रज्ञान आणि प्रशिक्षित क्रू सदस्यांच्या दक्षतेमुळे अशा परिस्थिती सहज हाताळल्या जाऊ शकतात, ज्यामुळे मानव अंतराळात अधिक विश्वासाने काम करू शकतो.