पुणे - एक शहर जे शिक्षण, विज्ञान, आणि पुरोगामित्वासाठी ओळखलं जातं. पण अलीकडेच इथे घडलेली एक घटना या पुरोगामित्वाला काळं वळण देणारी ठरली. एका शिक्षित, सुसंस्कृत कुटुंबातील तरुणीचा मृत्यू ‘अपघात’ म्हणून नोंदवण्यात आला, पण पोलिस तपासाने या मृत्यूमागे असलेली हुंड्याची मानसिक व शारीरिक छळाची कथा उघडकीस आणली. या घटनेने पुन्हा एकदा समाजासमोर ‘हुंडा’ या जुनाट पण अद्याप जिवंत असलेल्या विषारी प्रथेचं विदारक वास्तव उघड केलं. स्त्रियांच्या सबलीकरणाचे नारे देणाऱ्या भारतात आजही अनेक महिला केवळ हुंड्याच्या तगाद्यामुळे आयुष्य गमावत आहेत.
हुंडा म्हणजे विवाहाच्या वेळी नवरीच्या कुटुंबाकडून नवऱ्याकडील कुटुंबाला दिले जाणारे संपत्ती, रोख पैसे, वस्तू किंवा मालमत्ता. प्राचीन भारतात ‘वरदक्षिणा’ म्हणून ओळखली जाणारी ही संकल्पना, काळानुसार विकृत स्वरूपात ‘हुंडा’ या अत्याचारात परिवर्तित झाली. समाजशास्त्रज्ञ Andre Beteille म्हणतो की, “हुंडा ही केवळ आर्थिक देवाण-घेवाण नसून स्त्रीच्या अस्तित्वावर आणि स्वाभिमानावर आघात करणारी प्रणाली आहे.”