Premium|Study Room : वेसर मंदिर स्थापत्यशास्त्र, दक्षिण व उत्तर भारताचा अभिजात संगम समजून घेताना

UPSC Temple : भारतीय मंदिर स्थापत्यकलेचा यूपीएससीसाठी अभ्यास करताना कोणकोणत्या गोष्टी समजून घ्यायला हव्यात.
Temple Designes study for UPSC
Temple Designes study for UPSCAI generated Image
Updated on

भारतीय मंदिर स्थापत्यकला विविधतेने समृद्ध आहे. ही केवळ स्थापत्य किंवा धार्मिक श्रद्धेची अभिव्यक्ती नसून भारतीय मनोवृत्तीची रचनात्मक परिणिती आहे. नागर आणि द्रविड या दोन प्रमुख मंदिर शैलींपासून प्रेरणा घेत विकसित झालेली वेसर शैली ही त्या दोन्ही शैलींमधील सौंदर्याचा संगम आहे. यात उत्तर व दक्षिण भारतीय वास्तुशास्त्राचा उत्कृष्ट मिलाफ झालेला दिसून येतो.

''वेसर'' हा शब्द ''विशिष्ट'' किंवा ''मिश्रित'' असा अर्थ दर्शवतो. ही शैली मुख्यतः दख्खनच्या पठारात विकसित झाली, खासकरून कर्नाटक, आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्र आणि तेलंगणा या भागात. या शैलीमध्ये नागर शैलीची शिखरे व द्राविड शैलीचा आधार व मंडप यांचा समावेश आढळतो.

वेसर शैलीची मंदिरे अनेकदा चौरस, अष्टकोनी किंवा बहुभुजाकार असतात. यातील शिखरं काही वेळा वक्र, काही वेळा टप्प्याटप्प्याने उंचावणारी असतात. शिल्पकाम अत्यंत सूक्ष्म, भक्‍तिरसपूर्ण आणि नाट्यमय असतं.

Loading content, please wait...

Related Stories

No stories found.
Marathi News Esakal
www.esakal.com