नागपूर : जुन्या जमान्यात फुलांचे रंग तयार करायचे. फुलांमधील अर्क काढून रंग बनविला जात असे. काळ बदलला. आधी विविध रासायनिक रंग आणि आता तर "इकोफ्रेंडली' धुळवड साजरी केली जाते. परंतु, आताही रंगाची बरसात होते. रंगात रासायनिक आणि विषारी घटक जास्त असतात. या रंगांमुळे डोळ्यांसह त्वचेवर गंभीर परिणाम होतात. यामुळे रंग खेळताना डोळ्यांची काळजी घ्या तसेच कोरोनोच्या संकटामुळे चीनमधून आलेल्या रंगासह पिचकाऱ्यांपासूनही सावधगिरी बाळगा असा असा सल्ला मेडिकलचे प्रसिद्ध नेत्रतज्ज्ञ डॉ. अशोक मदान यांनी दिला.
अवश्य वाचा - नागपुरात गँगवॉर; चाचल्या गोळ्या...
रात्र जागून होळी साजरी केल्यानंतर धुळवडीचा उत्साह काही औरच असतो. धुळवडीला विविध कपड्यांना डॉईंग करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या कृत्रिम रंगांचा वापरही केला जातो. त्यामध्ये मेटल ऍसिड, अल्कली पावडर आणि काच इत्यादी घटक असतात. काळ्या रंगात लेड ऑक्‍साईड, हिरव्यामध्ये कॉपर सल्फेट, तर लाल रंगात मर्क्‍युरी सल्फेट वापरले जाते. हे सर्व रंग अत्यंत विषारी असून, त्यामुळे त्वचेवर परिणाम होतो. परंतु, डोळ्यांची जळजळ होणे, अंधत्व येण्याची भीती असते. रंगाला चमक काचेची पावडर असल्यामुळे येतो. काही रंगांमध्ये ऍस्बेस्टॉसची भुकटी, चॉक पावडर किंवा सिलिकाचा वापरही केला जातो. हा डोळ्यांसाठी घातक आहे. दरवर्षी धुळवडीच्या दिवशी पन्नासावर डोळ्यांना इजा झालेले रुग्ण मेडिकलमध्ये उपचारासाठी येतात, हे विशेष.
वेगाने येणारा फुगा किंवा दगड डोळ्यावर आदळल्यास कॉर्नियाला धोका पोहचू शकतो. रेटिनाला इजा होऊ शकते. कदाचित डोळा निकामी होण्याची भीतीही निर्माण होऊ शकते. अशा वेळी कोणत्याही प्रकारच्या पाण्याने डोळे स्वच्छ न करता नेत्रतज्ज्ञांकडे धाव घ्यावी. डोळ्यात रंग गेल्याने डोळे दुखू लागतात. सूज आल्यास डोळे स्वच्छ पाण्याने धुवावेत. जळजळ होत असल्यास कापसाच्या बोळ्याने पापण्यावर हळूहळू दूध सोडावे. त्यामुळे डोळ्यांना गारवा मिळतो.
कोरोना विषाणूच्या प्रादुर्भावाची शक्‍यता लक्षात घेता हात मिळवण्यापासून तर होळीला दिली जाणारी गळाभेट दूर ठेवा. संसर्ग होण्याची भीती आहे. डोळ्यांचे संरक्षण करताना रंगाचे पाणी किंवा रंग डोळ्यात जाऊ नये यासाठी साधा चष्मा किंवा गॉगलचा वापरा करावा. लेन्स वापरत असाल, तर धुळवडीलाही वापरा. डोळ्यांच्या जवळ कोल्डक्रिम लावा. रंग पुसताना डोळे बंद करावे आणि गरम पाण्याचा वापर करावा.
-डॉ. अशोक मदान, नेत्ररोग विभागप्रमुख, मेडिकल.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.