दोन रुग्णांना वापरता येणार एक व्हेंटिलेटर... जाणून घ्या कसे ते 

नागपूर : कोरोना रुग्णांना व्हेंटिलेटरची आवश्‍यकता भासू लागल्यास कुठलाही ताण येऊ नये यासाठी सर विश्‍वेश्‍वरैया राष्ट्रीय अभियांत्रिकी संस्थेने (व्हीएनआयटी) एका व्हेंटिलेटरवर दोन रुग्णांची जोडणी करणारे तंत्रज्ञान विकसित केले आहे. व्हीएनआयटीच्या या संशोधनामुळे उपराजधानीसह इतर ठिकाणीही मोठ्या प्रमाणावर फायदा होईल, असा आशावाद व्हीएनआयटीचे संचालक डॉ. प्रमोद पडोळे यांनी व्यक्त केला. 

भारतात व्हेंटिलेटरची संख्या अतिशय कमी आहे. अशातच उपराजधानीमध्ये कोरोना रुग्णांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत चालली आहे. त्यामुळे इंदिरा गांधी शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालयाच्या डॉक्‍टरांनी व्हीएनआयटीचे संचालक व बायोमेडिकल अभियांत्रिकी क्षेत्रात कार्यरत असलेले डॉ. पी. एम. पडोळे यांच्याशी संपर्क साधला. यावर व्हीएनआयटीने एका व्हेंटिलेटरला दोन पाइपची जोडणी देत दोन रुग्णांना कृत्रिम ऑक्‍सिजन देणारे तंत्रज्ञान विकसित केले. अत्यव्यस्थ रुग्णाला कृत्रिमरीत्या श्‍वास घेण्यासाठी व्हेंटिलेटरची मदत होते. मात्र, एक व्हेंटिलेटर केवळ एकाच रुग्णाला वापरता येत असल्याने व्हेंटिलेटरची कमी असणारी संख्या चिंतेचा विषय आहे. डॉ. पडोळे यांच्या नेतृत्वात बधिरीकरण विभागाच्या डॉ. वैशाली शेलगावकर यांनी विकसित केलेल्या तंत्रज्ञानामुळे एक व्हेंटिलेटर दोन रुग्णांना वापरता येणार आहे. व्हेंटिलेटरमधून सोडल्या जाणाऱ्या ऑक्‍सिजनचा दाब एका मर्यादेत असणे आवश्‍यक आहे. व्हीएनआयटीने तयार केलेल्या डिव्हाइसनुसार एका व्हेंटिलेटरला दोन पाइप जोडून समान दाबामध्ये दोन्ही रुग्णांना वापरता येणार आहे. या डिव्हाइसची तपासणी करण्यात आली असून ते यशस्वी झाले आहे. काही प्रशासकीय बाबी पूर्ण केल्यानंतर व्हीएनआयटीच्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला जाणार आहे. यासाठी डॉ. शीतल चिंड्डरवार आणि डॉ. अभिजित राऊत यांनी मदत केली. 

अधिक वाचा : कोरोनाच्या लढाईत एनएसएसचे स्वयंसेवकही पुढेच... 
 

दोन्हीही रुग्णांच्या फुप्फुसाची क्षमता सारखी असेल तर दोन रुग्णांना ते सहज वापरता येते. त्यामुळे व्हीएनआयटीचे तंत्रज्ञान कोरोनाच्या संकटकाळात उपयोगी ठरणार आहे. 
-डॉ. वैशाली शेलगावकर, ऍनेस्थेऑलॉजी विभाग, इंदिरा गांधी शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय.