अहमदनगर ः आपल्याकडं अनेक प्रकारच्या म्हणी आहेत. कोणचं काम लवकर होत नसेल तर तुमची डाळ शिजत नाही का असं म्हणलं जातं. किंवा आपकी डाल नही गलने वाली असा डायलॉगही हिंदी सिनेमात असतो. स्वयंपाक घरातील डाळ लवकर शिजत नसल्यानेच ते प्रचलित झालेत, खरोखर इतकं अवघड आहे का डाळ शिजण्याचं तंत्र...

भारतात डाळीशिवाय अन्नाला अपूर्ण मानले जाते. दुपारच्या भातात डाळ असायलाच हवी. त्याशिवाय बरेच लोक अन्न पचवत नाहीत. एवढेच नव्हे तर भारतीय अनेक प्रकारे डाळीचा वापर करतात. काही डाळीचा वापर स्प्राईट्स बनवण्यासाठी किंवा पाकोरा, सूप, खिचडी इत्यादी बनवण्यासाठी करतात. हेच कारण आहे की ते निरोगी आहाराचा मुख्य भाग मानला जातो.

भारतात डाळ सहज उपलब्ध होते. डाळीची लागवड भारतसोडून इतरही अनेक देशात केली जाते. चवदार असण्याबरोबरच यात अनेक पोषक घटक असतात, जे आरोग्यासाठी फायदेशीर मानले जातात. एवढेच नव्हे तर मसूरमध्ये मांसापेक्षा जास्त लोह असते. या व्यतिरिक्त त्यामध्ये फॉलिक अॅसिड (फोलेट), पोटॅशियम आणि प्रथिनेदेखील असतात. खास गोष्ट अशी की ती त्वरित शिजवता येते. फायबर समृद्ध झाल्यामुळे पोटदेखील लवकर भरते. या लेखात आम्ही आपल्याला मसूर द्रुतगतीने शिजवण्यासाठी काही स्मार्ट युक्त्या आणि टिपा सांगणार आहोत.

मसूरचे बरेच प्रकार आहेत, जे पौष्टिकतेमुळे जोरदार पसंत करतात. याशिवाय, ते काळ्या, हिरव्या, पिवळ्या, लाल तपकिरी इत्यादी रंगांसह अनेक रंग आणि आकारांमध्ये देखील भिन्न आहेत. इतकेच नाही तर काही डाळ सूपसाठी उत्कृष्ट मानली जाते. तर काही कच्च्या किंवा कोशिंबीरीच्या स्वरूपात आहारात समाविष्ट केली जातात.

तपकिरी मसूर ज्याला सामान्य मसूर म्हणतात. जी बाजारात सहज उपलब्ध होईल. कढीपत्ता, सूप किंवा पकोडे बनवण्यासाठी आपण मसूर डाळ वापरू शकता. त्यात पॉलिफेनॉल नावाचे घटक असतात. ज्यामुळे हृदयरोग तसेच अनेक आजारांचा धोका कमी होतो. हिरव्या डाळी त्यांच्या वेगळ्या चवसाठी ओळखल्या जातात.

फ्रेंच हिरव्या डाळीची लागवड फ्रान्समध्ये केली जाते. आणि इतर डाळींच्या तुलनेत आकार आणि आकारात बरेच वेगळे आहेत. इतकेच नाही तर बहुतेकदा हे सॅलड किंवा सूप तयार करण्यासाठी वापरतात.
लाल आणि पिवळ्या डाळीचा वापर बर्‍याचदा भारतीय पाककृतीमध्ये केला जातो. या डाळींची चव थोडी गोड असते आणि स्वयंपाक झाल्यावर ते मऊ होतात. हे सॅलड, ह्युमस, मसूर किंवा इतर गोष्टी बनवण्यासाठी वापरला जातो.

इन्स्टंट मसूर बनविण्यासाठी स्मार्ट युक्त्या
मसूर तयार करण्यापूर्वी ती चांगली धुवा. धुऊन झाल्यावर भांड्यात गाळून त्यातून दगड काढा.
काही लोक मसूरदेखील भिजण्यासाठी ठेवता, परंतु याची आवश्यकता नाही. बहुतेक डाळ 20 ते 30 मिनिटांत सहज शिजवतात. तथापि, जर तुम्हाला यापेक्षा कमी वेळात स्वयंपाक करायचा असेल तर तो रात्रभर भिजवून सोडा, ती झटपट होईल.
मसूर शिजवण्यापूर्वी एक वाटी डाळीत सुमारे एक कप पाणी आवश्यक आहे. त्याच वेळी, डाळ आकारात फुगते, परंतु अतिरिक्त पाणी शोषून घेऊ नका, शिजवल्यावर त्यांना बाहेर काढा.

डाळ शिजली कि एकदा उकळी आली की कढईवर झाकण ठेवा. मध्यम किंवा कमी ज्योत शिजवलेल्या डाळी अधिक चवदार असतात. जास्त उकळण्यामुळे ते चवदार लागणार नाही.

पाण्याऐवजी आपण काही भाज्या मिक्स करू शकता. इतकेच नाही तर लसूण, कांदा, काही नैसर्गिक औषधी वनस्पती, मसूरमध्ये कढीपत्ता यासारख्या गोष्टी वापरल्यास मसूरची चव तसेच चव दुप्पट होऊ शकते.

जितकी जास्त वेळ तुम्ही डाळ शिजवाल तितके मऊ होईल. जर तुम्हाला हलके कच्चे किंवा शिजवलेले पदार्थ खायचे असतील तर जास्त प्रमाणात घेऊ नका. आपल्याला ह्युमस किंवा मसूर बनविण्यासाठी जाड बनवायचे असल्यास, बराच वेळ शिजवा. स्वयंपाक आणि पोत मसूरच्या विविधतेवर अवलंबून असते. याशिवाय त्यात वापरलेले पाणीदेखील बदलू शकते. जर पाणी कडक असेल तर मग प्रत्येक दोन डाळीसाठी एक चमचे बेकिंग सोडा मिक्स करावे. इन्स्टंट पॉट मसूर शिजवण्याचा आणखी एक चांगला मार्ग आहे. यासाठी, आपल्याला फक्त टाइमर सेट करावा लागेल. वेळ संपल्यावर गॅस बंद करा.

एका वाटी तपकिरी डाळीमध्ये 3 कप पाणी मिसळा आणि शिजवा. ते 9 मिनिटे उच्च दाबाने शिजवावे आणि नंतर लगेच झाकण उघडा. तपकिरी आणि हिरव्या डाळ तयार होण्यास साधारणत: 30 ते 40 मिनिटे लागतात, तर हिरव्या डाळ तयार होण्यासाठी 25 ते 35 मिनिटे लागतात. त्याच वेळी, लाल, पिवळ्या डाळीची डाळ 15 ते 20 मिनिटांत शिजविली जाते आणि काळ्या बेलूगाची डाळ 20 ते 25 मिनिटे घेते.