Diwali Celebration in Diffrent Religions : दिवाळी हा भारतातील विविध धर्मांमध्ये विशेष महत्त्वाचा सण मानला जातो. हा सण हिंदू, जैन आणि शीख धर्मीयांसाठी प्रतिकूलतेवर विजय साजरा करणारा सण आहे. या दिवशी आशा, श्रद्धा, आणि नव्या सुरुवातींचा उत्सव साजरा केला जातो. प्रत्येक धर्म दिवाळीला स्वतःच्या विशिष्ट कथा आणि परंपरांसह साजरा करतो. प्रभू रामांच्या विजयापासून ते महावीरांच्या निर्वाणापर्यंत आणि गुरु हरगोविंद जी यांच्या मुक्तीपर्यंत या सणाची खूपच रोचक कथा आहे.

हिंदू धर्म

हिंदू धर्माच्या अनुयायांसाठी, दिवाळी म्हणजे अंधारावर प्रकाशाचा आणि वाईटावर चांगल्याचा विजय होय. हा सण विशेषत: अनेक महत्त्वाच्या दंतकथांशी संबंधित आहे:

यातील सर्वात लोकप्रिय महाकाव्य रामायण आहे, ज्यासाठी रावणाचा पराभव केल्यानंतर भगवान राम, त्यांची पत्नी सीता आणि भाऊ लक्ष्मण यांच्या परतल्यावर दिवाळी साजरी केली जाते. अयोध्येतील जनतेने लावलेले दिवे वाईटावर देवाच्या विजयाचे आणि धर्माच्या विजयाचे स्वागत करतात.

जैन धर्मात दिवाळीचे महत्त्व

जैन धर्मीयांसाठी दिवाळी ही विशेष महत्वाची आहे कारण याच दिवशी भगवान महावीरांनी निर्वाण प्राप्त केले. ते शेवटचे तीर्थंकर होते आणि त्यांनी जीवन-मृत्यूच्या चक्रातून मुक्ती मिळवली. जैन धर्मीय या दिवशी अज्ञानाच्या अंध:कारातून मुक्त होण्याचा संदेश देण्यासाठी दिव्यांची आरास करतात.

दक्षिण भारतात दिवाळीचे स्वरूप

दक्षिण भारतात दिवाळी नरक चतुर्दशी या दिवशी साजरी केली जाते. यामागील कथा अशी आहे की भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुर या राक्षसाचा वध केला, ज्यामुळे दुष्ट शक्तींचा नाश झाल्याचा विजय साजरा केला जातो.

देवी कालीची पूजा

पश्चिम बंगाल आणि काही अन्य ठिकाणी दिवाळीच्या दिवशी देवी कालीची पूजा केली जाते. देवी काली वाईट शक्तींचा नाश करणारी, शक्तीचे प्रतीक मानली जाते, आणि तिच्या भक्तांनी दिवाळीचे महत्व वाढते.

सर्व धर्मांना एकत्र आणणारा सण

दिवाळी हा देवी लक्ष्मीची पूजा करण्याचाही दिवस आहे. लक्ष्मी देवी ही संपत्ती आणि समृद्धीची देवता मानली जाते. भाविक आपल्या घरांची शुद्धता राखून दिव्यांच्या झगमगाटात लक्ष्मी देवीचे स्वागत करतात. दिवाळी हा सण सर्व धर्मीय लोकांना एकत्र आणतो आणि त्यांच्यातील विविधतेत एकता जपतो. वाईटावर चांगल्याचा विजय, अंधारावर प्रकाशाचा विजय, आणि नव्या सुरुवातींचा उत्सव अशा सार्थक विचारांचा प्रचार हा सण करतो.