कोल्हापूर : पर्यावरणशास्त्र विभागाने वृक्ष दत्तक योजना सुरू केली. यात सामाजिक संस्था या विभागाकडे रोपे देतात. त्यानंतर त्या रोपांची लागवड आणि त्यांचे संगोपन ही सर्व जबाबदारी पर्यावरणशास्त्र अधिविभागाचे विद्यार्थी घेतात. विद्यार्थ्यांनी विद्यापीठाच्या आवारात सुमारे 350 झाडे या योजनेतून लावली आणि जगवली आहेत. परिणामी, शिवाजी विद्यापीठाचे वैशिष्ट्य असणाऱ्या ग्रीन कॅम्पस उपक्रमाला पाठबळ मिळाले आहे. 

पर्यावरण संवर्धनासाठी विद्यापीठाने कोणत्या उपाययोजना केल्या आहेत, याचेही मूल्यमापन नॅक समितीकडून केले जाते. त्यावर विद्यापीठाला गुण दिले जातात. याला ग्रीन कॅम्पस असे म्हणतात. शिवाजी विद्यापीठाने ग्रीन कॅम्पस अंतर्गत पथदर्शी काम केले. गुण, परीक्षण याच्याही पलीकडे जाऊन विद्यापीठाने परिसरातील जैवविविधता जपली आहे.

पर्यावरणशास्त्र अधिविभागाचे यातील योगदान उल्लेखनीय आहे. या अधिविभागाने वृक्ष दत्तक योजना राबवली. या अंतर्गत जिल्ह्यातील विविध सामाजिक संस्था, व्यक्ती यांनी विभागाकडे रोपे दिली. विद्यार्थ्यांनी त्याची लागवड करून त्यांचे संगोपन केले. यातून या परिसरात सुमारे 350 झाडे लावून जगवली. झाडांना पाणी देणे, आळी करणे, खते देणे या कामात विद्यार्थी मदत करतात. एमएससीच्या दोन्ही वर्षांतील विद्यार्थ्यांना हे काम दिले आहे. बहुतांश झाडेही देशी आहेत. यामुळे ग्रीन कॅम्पस या योजनेला पाठबळ मिळाले आहे. 

असे आहेत उपक्रम... 
- स्वयंपूर्ण रोपवाटिका 
- मोठ्या प्रमाणात वृक्ष लागवड 
- जलसंधारणातून जलस्वयंपूर्णता 
- घनकचरा व्यवस्थापन 
- सांडपाणी प्रक्रिया प्रकल्प 
- किचन वेस्टपासून गॅस निर्मिती 

वृक्ष लागवडीबरोबरच त्यांचे संगोपन करून ती जगवणेही तितकेच महत्त्वाचे असते. त्यामुळे पर्यावरणशास्त्र अधिविभागाने दत्तक योजना सुरू केली. संस्थांनी दत्तक घेतलेल्या रोपांचे संगोपन विद्यार्थी करतात. यात एम.एस्सी.च्या दोन्ही वर्षांतील विद्यार्थ्यांना काम करण्याची संधी असून, विद्यार्थीही मोठ्या उत्साहाने संगोपनाचे काम करतात. 
- पी. डी. राऊत, विभागप्रमुख, पर्यावरणशास्त्र अधिविभाग 
 

संपादन : प्रफुल्ल सुतार