दक्षिण सोलापूर (सोलापूर) : अश्विनातील देवी नवरात्रोत्सवाची सुरवात उद्या (ता. 17)घटस्थापनेने होत आहे. शनिवारी ब्राह्म मुहूर्तापासून म्हणजे सुमारे पहाटे पाचपासून दुपारी 1 वाजून 45 मिनिटांपर्यंत कोणत्याही वेळी घटस्थापना करून नवरात्रातील पूजन करता येईल, असे पंचांगकर्ते मोहन दाते यांनी "सकाळ'ला सांगितले. 

यंदाचा नवरात्रोत्सव 17 ते 25 ऑक्‍टोबर या कालावधीत आहे. शनिवारी (ता. 17) घटस्थापना होत असून नवरात्रारंभ होत आहे. शनिवारी ब्राह्म मुहूर्तापासून म्हणजे सुमारे पहाटे पाचपासून दुपारी 1 वाजून 45 मिनिटापर्यंत कोणत्याही वेळी घटस्थापना करून नवरात्रातील पूजन करता येईल. मंगळवारी (ता. 20) ललिता पंचमी असून शुक्रवारी (ता. 23) महालक्ष्मी पूजन (घागरी फुंकणे) आहे. शनिवारी (ता. 24) रोजी महाष्टमीचा उपवास आहे. रविवारी (ता.25) नवरात्रोत्थापन (नवरात्र समाप्ती) आहे. रविवारीच दसरा असून सीम्मोल्लंघन याच दिवशी आहे. 

सर्वसाधारणपणे नवरात्रोत्थापन व दसरा एका दिवशी किंवा वेगवेगळ्या दिवशी आले तरी घटस्थापनेपासून दसऱ्यापर्यंत 9 दिवस किंवा 10 दिवसांचे अंतर असते. तिथीच्या क्षयवृद्धीमुळे असा फरक असतो. या वर्षी घटस्थापनेपासून 9 व्या दिवशीच दसरा आहे. यापूर्वीही अनेक वेळेस असे झालेले आहे. त्यामुळे याबाबत काहीही गैरसमज पसरवू नयेत. 

यंदाच्या वर्षी कोरोनाच्या संकटामुळे किंवा अशौचामुळे ज्यांना 17 ऑक्‍टोबर रोजी घटस्थापना करणे शक्‍य होणार नाही त्यांनी अशौच निवृत्तीनंतर (सुतक किंवा वृद्धी संपल्यावर) 19 ऑक्‍टोबर, 21 ऑक्‍टोबर, 22 ऑक्‍टोबर किंवा 24 ऑक्‍टोबर यापैकी कोणत्याही दिवशी घटस्थापना करावी व 25 ऑक्‍टोबरला नवरात्रोत्थापन करावे असेही श्री दाते यांनी सांगितले. 

महालक्ष्मी पूजन (घागरी फुंकणे) या दिवशी मध्यरात्री अष्टमी तिथीवर देवीचे पूजन करण्याची प्रथा आहे. अशी अष्टमी 23 ऑक्‍टोबर रोजी मध्यरात्री मिळते त्यामुळे त्या दिवशी महालक्ष्मीपूजन दिलेले आहे. मात्र दुर्गाष्टमी 24 ऑक्‍टोबर रोजी आहे. 

विजयमुहूर्त दुपारी सव्वादोन ते तीनपर्यंत 
विजया दशमी, दसरा, सीमोल्लंघन हे 25 ऑक्‍टोबर रोजी असून साडेतीन मुहूर्तांपैकी एक असलेला दसरा हा दिवस अत्यंत शुभ मानला जातो. या दिवशी विजय मुहूर्तावर अनेक लोक आपल्या नवीन उपक्रमाचा आरंभ करतात. हा विजय मुहूर्त महाराष्ट्रामध्ये दुपारी 2 वाजून 18 मिनिटांपासून 3 वाजून 04 मिनिटांपर्यंत असल्याचे श्री. दाते यांनी सांगितले. 

महाष्टमी उपवास संभ्रमाबाबत 
यावर्षी महाराष्ट्रात मुंबई, ठाणे भागामध्ये 23 ऑक्‍टोबर रोजी महाष्टमीचा उपवास असून उर्वरित महाराष्ट्रामध्ये 24 ऑक्‍टोबर रोजी महाष्टमी उपवास करावा, असे श्री. दाते यांनी सांगून, यासंबंधी सविस्तर माहिती दाते पंचांगात पाहण्याचे आवाहन त्यांनी केले. 

संपादन : श्रीनिवास दुध्याल