अश्विनी पवार ः सकाळ वृत्तसेवा
पिंपरी, ता. २ ः शेवया, कुरडया, पापड्या बनविण्यात तिचा कायमच हातखंडा. घराला आर्थिक हातभार लावण्यासाठी २०१४ पासून घरगुती शेवया बनवून विक्री करण्याचा छोटा व्यवसाय तिने सुरू केला. पाच-दहा किलो शेवया बनविण्यापासून सुरू झालेला हा व्यवसाय इतका वाढला की वर्षाकाठी ४०० ते ५०० किलो शेवयांची ऑर्डर मिळू लागली. शेवयांबरोबरच महिला कुरडया, पापड्या, सांडगे यांचीही विचारणा करू लागले. मात्र, एकटीला हे सगळे पदार्थ बनविणे शक्य नसल्याने इतर गरजू महिलांनाही त्यांनी यामध्ये सहभागी करून घेतले.
भोसरीतील गव्हाणे वस्ती येथे राहणाऱ्या रूपाली बाबर यांनी अगदी शून्यातून हा व्यवसाय उभा केला आहे. विशेष म्हणजे या व्यवसायातून इतर महिलांनाही त्यांनी प्रगतीचा मार्ग दाखविला आहे. सध्या शेवयांच्या व्यवसायासोबतच इतरही अनेक उन्हाळी पदार्थांची त्यांच्याकडे मोठी मागणी आहे.

सध्याच्या काळात बहुतांश महिला नोकरीनिमित्त घराबाहेर पडतात. त्यामुळे उन्हाळ्यात करण्यात येणाऱ्या कुरडया, पापड, शेवया बनविण्यासाठी त्यांच्याकडे वेळ नसतो. अनेकींना उन्हाळी पदार्थ बनविण्याची फारशी माहितीही नसते. त्यामुळे उन्हाळ्यात केली जाणारी लोणची पापड, कुरडया, सांडगे यासारखे उन्हाळी पदार्थ विकत घेतले जातात. कोरोनानंतर ग्राहकांचा कल घरगुती पद्धतीने तयार करण्यात आलेले पदार्थ विकत घेण्याकडे वाढला आहे. परिणामी, या महिलांना मोठ्या प्रमाणात ऑर्डर मिळत आहेत.
रूपाली यांच्यासोबत व्यवसाय करणाऱ्या इतर महिला अगदीच सामान्य कुटुंबातून आलेल्या आहेत. मात्र, कुरडया, वाफेवरचे पापड, सांडगे हे पदार्थ बनविण्यात त्या निपुण आहेत. अशा महिला रूपाली यांना पदार्थ बनवून देतात. यामुळ‍े ज्या महिलांना पदार्थांचे पॅकेजिंग, मार्केटिंग व विक्री याबाबतची फारशी माहिती नाही, अशा महिलांनी बनविलेल्या पदार्थांनाही बाजारपेठ उपलब्ध होत आहे.

‘सुरवातीला मी घरगुती यंत्राने शेवया बनवित होते. मुलांच्या शाळेत, ओळखीच्या महिलांमध्ये या शेवया विकल्या जात होत्या. मात्र, व्यवसायाचा व्याप वाढल्यानंतर अत्याधुनिक मशिन विकत घेतले. शेवयांशिवाय इतर पदार्थांची मागणी असेल तर ती ऑर्डर मी माझ्या ओळखीतील इतर महिलांकडून करून घेते. त्यामुळे त्यांनाही आर्थिक फायदा होत आहे.’
- रूपाली बाबर, महिला व्यावसायिक

‘‘चार पाच वर्षांपासून आम्ही एकत्र काम करीत आहोत. सुरुवातीला मी अगदी थोड्या प्रमाणात उन्हाळी पदार्थ बनवून विकत होते. मात्र, आमच्या पदार्थांचे मार्केटिंग रूपाली बाबर अतिशय चांगल्या पद्धतीने करतात. त्यामुळे आम्हा सर्वांना फायदाच होतो.’’
- विद्या गव्हाणे, महिला व्यावसायिक

‘‘आम्ही सर्व महिला आधी वैयक्तिकरित्या ऑर्डरनुसार विविध पदार्थ तयार करून विकत होतो. मात्र, त्याचे मार्केटिंग कसे करायचे याबाबत फारशी माहिती नव्हती. त्यामुळे प्रतिसादही मर्यादितच होता. सध्या एकत्रितरीत्या काम केल्यामुळे ऑर्डर्सचे प्रमाण वाढले आहे.’’
- सारिका गुडे, महिला व्यावसायिक