विखेंचा राजीनामा आणि भाजपची रणनीती!

पश्‍चिम महाराष्ट्राच्या साखर पट्ट्यातील वजनदार कॉग्रेस नेते राधाकृष्ण विखे पाटील यांनी आधी विरोधी पक्षनेते पदाचा आणि आमदारकीचा राजीनामा देऊन भाजपची वाट धरली. त्यांचे पुत्र डॉ.सुजय विखे पाटील यांनी कमळाचे चिन्ह घेऊन नगर लोकसभेची जागा जिंकली. त्याचवेळी हे सर्व काही ठरले होते. त्यानुसार ते पारही पडले. आता विखे पाटील मंत्री म्हणून शपथ घेतील आणि या दोन अंकी राजकीय नाट्याचा दुसरा अंक प्रारंभ होईल.

पहिला अंक नगर जिल्ह्यातील लोकसभेची एक भाजपची आणि दुसरी शिवसेनेची जागा कायम राखणे आणि विरोधी पक्षनेता आपल्या गोटात आणून कॉग्रेसला आणखी गलितगात्र करण्याचा होता. त्यामागे अर्थातच विखे पाटील आणि भाजप शिवसेना युती या दोघांचीही गरज होती. मात्र आता जो दुसरा अंक सुरू होईल त्यात भाजपची मुत्सद्देगिरी आणि रणनीती केंद्रस्थानी असेल. त्याचाच एक भाग म्हणून विखे पाटील यांना आता पुणे जिल्ह्याचे पालकमंत्री करायचे अन्‌ त्यांच्या धडाकेबाज कार्यशैलीचा उपयोग राष्ट्रवादीशी दोन हात करण्यासाठी करण्याची व्यूहरचना भाजपच्या गोटात चालू असल्याचे लपून राहिलेले नाही.

पश्‍चिम महाराष्ट्रात साखर पट्ट्यातील जनाधार असलेला वजनदार मराठा नेता भाजपला हवा होता. ज्येष्ठ नेते शरद पवार यांना मोठ्या भावाचा मान देणाऱ्या कॉग्रेस पक्षात होणारी घुसमट आणि भाजपची सुरू असलेली आगेकूच यामुळे विखे पाटील यांना भाजप जवळचा वाटू लागला होता. नगरची खासदारकी आणि राज्याच्या मंत्रिमंडळात मंत्रीपद मिळविण्याचे विखे पाटील यांचे स्वप्न आता फार दूर राहिलेले नाही. आता भाजपला त्यांच्यासारख्या वजनदार मराठा नेत्याला हाताशी धरून विधानसभा निवडणुकीच्या तोंडावर नगर जिल्ह्याबरोबरच पुणे जिल्हा, तसेच मराठवाडा व विदर्भातील काही जिल्ह्यांमध्ये आपले बस्तान अधिक मजबूत करायचे आहे. त्यातही पुणे जिल्ह्याच्या ग्रामीण भागातील राष्ट्रवादीची ताकद मोडून काढण्यासाठी विखे पाटील यांना जाणीवपूर्वक पुणे जिल्ह्याचे पालकमंत्रीपद देण्याचे घाटत आहे. अर्थात या रणनीतीला विखे व पवार या दोन मातब्बर मराठा नेत्यांमधील राजकीय संघर्षाची झालर आहे, हे लपून राहिलेले नाही.

विखे पाटील हे काल परवापर्यंत विरोधी पक्षनेते होते. कॉग्रेस आणि राष्ट्रवादी कॉग्रेसच्या संयुक्त बैठका बऱ्याचदा त्यांच्या उपस्थितीत पार पडत. कॉग्रेसच्या आतील गोटातील व्यूहरचना व डावपेच त्यांच्या उपस्थितीत आखले जात. त्यात त्यांचाही सहभाग असे. एका अर्थाने त्यांना कॉग्रेस आणि राष्ट्रवादी कॉग्रेस या दोन्ही पक्षांची बलस्थाने आणि कमकुवत दुवे यांची
पुरेपूर माहिती आहे. त्याचा उपयोग भाजपच्या मुत्सद्दी मंडळींनी करून घेतला नसेल तर नवलच. त्यामुळे विखे पाटलांना मंत्री करुन त्यांना पुणे जिल्ह्याचे पालकमंत्रीपद बहाल करणे ही बाब या राजकीय नाट्याच्या दुसऱ्या अंकाची सुरुवात असेल.

भाजप हा रणनीती आखून वाटचाल करणारा पक्ष आहे. सत्तेत नसलेले रणनीतीकार या पक्षाची रणनीती ठरविण्यात महत्वाची भूमिका बजावत असतात. तेथे कुठल्याही नेत्याच्या व्यक्तिगत महत्वकांक्षेला स्थान नसते. नगर जिल्ह्यात विखे पाटील यांच्यासारखे साखर, शिक्षण व सहकारसम्राट पाठिशी नसताना भाजप शिवसेना युतीने भाजपचे पाच व शिवसेनेचे एक असे एकंदर सहा आमदार विधानसभेत पाठविले. एकेकाळी जिल्ह्यात काहीच स्थान नसलेल्या भाजप-शिवसेना युतीने बारापैकी सहा जागा नगर जिल्ह्यात काबीज केल्या. आता विखे पाटील भाजप आल्याने बारापैकी किमान दहा जागांवर विजय संपादनकरण्याची भाजपला अपेक्षा आहे. नगर जिल्ह्याची आता त्यांना फार चिंता वाटत नाही. विखे पाटलांसारखा मोहरा
पक्षात आल्याने त्यांचा उपयोग मराठवाडा व विदर्भातील काही महत्वाच्या मतदारसंघांबरोबरच शेजारच्या पुणे जिल्ह्यात करून घ्यायचा आहे. राष्ट्रवादी आणि कॉग्रेसचे कमकुवत दुवे हेरण्यासाठी त्यांची मदत घेऊन शक्‍य होईल तेवढी आक्रमक चढाई करायची, अशी तोंडावर आलेल्या विधानसभा निवडणुकीसाठीची भाजपची उघड चाल आहे.

लाटेमुळे केंद्रात मिळविलेल्या मोठ्या विजयामुळे कार्यकर्त्यांचे मनोबल उंचावलेले आहे. अशा काहीशा अनुकूल वातावरणात विधानसभेच्या निवडणुका येत आहेत. जेथे बळ नाही तेथील अन्य पक्षातील बलवान नेत्यांसाठी पक्षाचे दरवाजे उघडायचे, त्यांच्या बळाचा वापर करून विरोधात असलेले कॉग्रेस व राष्ट्रवादी कॉग्रेस पक्ष जमेल तेवढे खिळखिळे करायचे, हे धोरण या भाजपने गेल्या काही वर्षात प्रभावीपणे राबविले. त्याचा त्यांना चांगला लाभ देखील झाला. याच धोरणाचा एक भाग म्हणून विखे पाटलांवर पुणे जिल्ह्याची जबाबदारी सोपविण्याची दाट शक्‍यता आहे. नगर जिल्ह्यातून सुरू झालेल्या या दोन अंकी राजकीय नाट्याचा दुसरा अंक आता सुरू झाला आहे.