Independence Day 2023 : आपल्या भारतीय राष्ट्रध्वजाला 'तिरंगा' हे नाव कसे पडले माहितीये? वाचा सविस्तर

Independence Day Special Story OF National Flag : जगातील प्रत्येक राष्ट्राचा स्वतःचा स्वतंत्र ध्वज आहे. राष्ट्रध्वज हा स्वतंत्र देशाचे प्रतीक असतो. 15 ऑगस्ट 1947 रोजी ब्रिटीशांपासून भारताला स्वातंत्र्य मिळण्याच्या काही दिवसांआधी, 22 जुलै 1947 रोजी झालेल्या संविधान सभेच्या बैठकीत भारताचा राष्ट्रीय ध्वज सध्याच्या स्वरूपात स्वीकारण्यात आला. 15 ऑगस्ट 1947 ते 26 जानेवारी 1950 या भारतीय प्रजासत्ताक दिनानंतर भारतात, "तिरंगा" हा शब्द भारतीय राष्ट्रध्वजाचा संदर्भ देऊ लागला.

भारताचा राष्ट्रीय ध्वज हा वरच्या बाजूला केशरी तिरंगा आहे, तर मध्यभागी पांढरा आणि खालचा भाग गडद हिरवा समान प्रमाणात आहे. ध्वजाच्या रुंदीचे त्याच्या लांबीचे गुणोत्तर २/३ आहे. पांढऱ्या पट्टीच्या मध्यभागी एक गडद निळ्या रंगाचे अशोक चक्र आहे. त्याची रचना अशोकाच्या सारनाथ सिंह राजधानीच्या अबॅकसवर दिसणार्‍या चाकासारखी आहे. त्याचा व्यास पांढऱ्या पट्टीच्या रुंदीएवढा आहे आणि त्यात २४ स्पोक्स आहेत.

ध्वजाचे रंग

भारताच्या राष्ट्रध्वजातील वरची पट्टी भगव्या (केशरी) रंगाची आहे, जो देशाचे सामर्थ्य आणि धैर्य दर्शवितो. पांढरी मधली पट्टी धर्मचक्र सह शांती आणि सत्य दर्शवते. शेवटची पट्टी हिरव्या रंगाची जमिनीची सुपीकता, वाढ आणि शुभता दर्शवते.

चक्र

या धर्मचक्राने इसवीसनपूर्व तिसऱ्या शतकातील मौर्य सम्राट अशोकाने बनवलेल्या सारनाथ सिंह राजधानीतील "कायद्याचे चाक" चित्रित केले आहे. चळवळीमध्ये (संघर्षात) जीवन आहे आणि स्तब्धतेमध्ये मृत्यू आहे हे दाखवण्याचा चक्राचा हेतू आहे.

ध्वज संहिता

26 जानेवारी 2002 रोजी भारतीय ध्वज संहितेत बदल करण्यात आला आणि स्वातंत्र्यानंतर अनेक वर्षांनी, भारतातील नागरिकांना अखेरीस पूर्वीप्रमाणे केवळ राष्ट्रीय दिवसच नव्हे तर कोणत्याही दिवशी त्यांच्या घरांवर, कार्यालयांवर आणि कारखान्यांवर भारतीय ध्वज फडकवण्याची परवानगी देण्यात आली. (Independence Day)

तिरंग्याचा अनादर होऊ नये म्हणून ध्वज संहितेतील तरतुदींचे काटेकोरपणे पालन केले जाईल, तोपर्यंत भारतीय राष्ट्रध्वज कुठेही आणि केव्हाही अभिमानाने फडकवू शकतात. सोयीसाठी, भारतीय ध्वज संहिता, 2002, तीन भागांमध्ये विभागली गेली आहे. संहितेच्या भाग एक मध्ये राष्ट्रध्वजाचे सामान्य वर्णन आहे. संहितेचा भाग २ हा सार्वजनिक, खाजगी संस्था, शैक्षणिक संस्था इत्यादी सदस्यांद्वारे राष्ट्रध्वज प्रदर्शित करण्यासाठी समर्पित आहे. संहितेचा भाग ३ केंद्र आणि राज्य सरकार आणि त्यांच्या संस्था आणि संस्थांद्वारे राष्ट्रीय ध्वज प्रदर्शित करण्याशी संबंधित आहे.