Holi 2024 : काशीतल्या 'या' भागात चितेच्या राखेने खेळली जाते अनोखी होळी; काय आहे परंपरा?

Masane Ki Holi : आज देशभरात होळीचा उत्सव मोठ्या उत्साहात साजरा केला जात आहे. होळीचे आपण आजवर अनेक रंग बघितले असतील. मोठ्या शहरांमध्ये रंग-गुलालाने होळी साजरी केली जाते. बरसाणा येथे लाडू आणि लाठमार होळी साजरी केली जाते.

गोकुळामध्ये काठीने तर वृंदावनात फुलांची होळी साजरी केली जाते. याशिवाय मोक्ष नगरी काशीमध्ये एक अद्भूत आणि अकल्पनीय होळी साजरी केली जाते. हे शिवाचे नगर असल्याने वाराणसीच्या मणिकर्णिका घाटावर महादेवाचे भक्त स्मशानभूमीत मृतदेहांच्या राखेने होळी खेळतात.

बाबा विश्वनाथांची पालखी निघते तेव्हाच लोक या सोहळ्यात रंग खेळतात. असं म्हटलं जातं की, भगवान शिव माता पार्वतीची गौना पुजा करुन दरबारात परततात. दुसऱ्या दिवशी महादेव आपल्या स्वरुपात स्मानभूमीत येतात आणि घाटावरील जळत्या चितेच्या राखनेने होळी खेळतात. या परंपरेतून हा उत्सव साजरा केला जातो.

यावेळी ढोल-ताशांच्या गजरात, हर हर महादेवच्या जयघोषात, भांग, थंडाईसह लोक एकमेकांना भस्म लावतात. हे एक अद्भूत दृष्य असतं. लोकांची आस्था आहे की, स्वतः स्मशाननाथ भक्तांसोबत होळी खेळतात.

काशी नगरी आणि भगवान शिवाचं वेगळंच नातं आहे. महादेव केवळ आपल्या कुटुंबासोबत राहात नसून ते इथल्या प्रत्येक लोकांसोबत राहतात आणि प्रत्येक सणामध्ये सहभागी होतात. फाल्गुनात भक्तांसोबत होळी खेळण्याची परंपरा आजही कायम आहे. यादिशीव काशीतील लोक डमरुच्या घोषात हर हर महादेवाच्या जयघोषात एक-दुसऱ्याला भस्म लावतात.

काशी हे एकमेव अशी नगरी आहे, जिथे मनुष्याचा मृत्यूला पवित्र समजलं जातं. काशीतील मणिकर्णिका घाटावर भगवान शिवाने मोक्ष प्रदान करण्याची शपथ घेतली होती, असं मानलं जातं.

रंगभरी एकादशीच्या दिवशी महादेवाने देवी पार्वतीचा गौना पुजा केल्यानंतर भक्त आणि देवादिकांसोबत होळी खेळतात. परंतु या उत्सवात भूत-प्रेत, पिशाच्च आदी जीवजंतू त्यांच्यासोबत खेळू शकत नाहीत. त्यामुळे दुसऱ्याच दिवशी ते मणिकर्णिका तीर्थावर स्नान करण्यासाठी येतात आणि आपल्या गणांसोबत चितेच्या राखेने होळी खेळतात. आजही ही परंपरा कायम आहे.