विशेष : पाककलेचा ‘सेलिब्रिटी’ मार्ग

दहावी-बारावीनंतर करिअरच्या कोणत्या संधी निवडायच्या यावर अनेकांमध्ये संभ्रमावस्था असते. अशावेळी करिअरचा हटके विचार करायचा असल्यास ‘शेफ’चा मार्ग खुणावणारा आहे. अर्थात त्यासाठी स्वयंपाकाची आवड असणे गरजेचे आहे. आता बदलत्या परिस्थितीत केवळ पंचतारांकित हॉटेलसह अनेक चांगल्या ठिकाणी नोकरीच्या संधी यातून मिळू शकतात. करिअरसाठी हा रंजक मार्ग असू शकतो. हॉटेल किंवा रेस्टॉरंटमध्ये शेफ होण्यासाठी प्रशिक्षण आणि व्यावसायिक अनुभव गरजेचे असतात. भारतातील काही लोकप्रिय शेफ्स ग्लॅमरस व्यक्तिमत्त्वांमध्ये विकसित झाले आहेत. अनेक सेलिब्रिटी शेफ स्वतःची रेस्टॉरंट्स चालवत आहेत आणि दूरचित्रवाणीवर स्वतःचे शो होस्ट करत आहेत.

आवश्‍यक शिक्षण

शेफ म्हणून करिअर करण्यासाठी संबंधित क्षेत्रात पदवी मिळवणे आवश्यक आहे. आपण एखाद्या प्रतिष्ठित संस्थेकडून हॉटेल व्यवस्थापन आणि केटरिंग तंत्रज्ञानाची पदवी घेतल्यास हे निश्चितच चांगले असते व त्यामुळे प्लेसमेंट मिळण्याची शक्यता वाढवते. या करिअर पर्यायात स्वारस्य असलेली व्यक्ती देशभरातील विविध संस्थांद्वारे डिप्लोमा आणि प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम घेऊ शकते. अशा सर्व हॉटेल मॅनेजमेंट संस्था प्रत्येक विद्यार्थ्यांमधून उत्तमोत्तम बाहेर आणण्यावर भर देतात आणि त्यांना उद्योग-सज्ज करण्यासाठी योग्य कौशल्ये आणि ज्ञान देतात. आपल्यापैकी प्रत्येकासाठी शेफ बनण्याचा शैक्षणिक मार्ग वेगळा असू शकतो, परंतु इच्छुक सामान्यत: दोन-वर्ष किंवा चार-वर्षाचे पाककृती पदवी अभ्यासक्रम घेतात. विद्यार्थ्यांना आवश्यक प्रशिक्षण मिळवण्यासाठी अ‍ॅप्रेंटिसशिपही उपलब्ध आहे.

रोजगाराच्या संधी

हॉटेल आणि रेस्टॉरंट व्यवसाय दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात वाढत आहे. शहराच्या कानाकोपऱ्यात रेस्टॉरंट्स (मोठी किंवा लहान), बेकरी, हॉटेल्स आणि खासगी क्लब सापडतील. वाढत्या निवडीमुळे स्वयंपाकात कौशल्य असलेल्या लोकांच्या मागणीतही मोठी वाढ झाली आहे. पाककला व्यावसायिकांना पारंपरिक रेस्टॉरंट्स आणि हॉटेल डायनिंग सुविधांमध्ये नोकरी मिळू शकते. ते खासगी असोत किंवा सार्वजनिक असोत, इतर विविध सेटिंग्जमध्येही त्यांची आवश्यकता असते. मुळात अशा व्यक्तींना अन्न व्यवसायात भरपूर संधी उपलब्ध आहेत.

या ठिकाणी संधी

• उद्योजकता अन्न उत्पादन

• हॉटेल्स फूड प्रोसेसिंग कंपन्या

• विमान कंपन्या रेस्टॉरंट्स

• क्रूझ लाइनर कन्फेक्शनरीज मध्ये केटरिंग

• कॉर्पोरेट केटरिंग

एखादी व्यक्ती महाविद्यालयीन, विद्यापीठे आणि खासगी शाळांच्या कॅन्टिनमध्ये केटरिंग पुरविण्याचे कामही निवडू शकते. या क्षेत्रात औपचारिक शिक्षण घेतल्यामुळे हॉटेल व्यवस्थापन अभ्यासक्रम उपलब्ध असलेल्या खासगी किंवा सरकारी संस्थांमध्ये प्राध्यापक म्हणून काम करण्याचा दुसरा पर्याय खुला होतो.

जॉब रोल

• कार्यकारी शेफ किंवा हेड कुक्स

• कूकबुक लेखक

• कुकरी शो होस्ट

• इव्हेंट केटरर

• पाककृती शिप केटरर/रेल्वे/एअरलाइन्स केटरर

• फूड क्रिटिक्स/लेखक