करिअर घडविताना : पीएच. डी. प्रवेश परीक्षा

- के. रवींद्र

विशिष्ट क्षेत्रात किंवा विषयात संशोधन करून समाजोपयोगी फलनिष्पत्ती देऊन कार्य सिद्धीसाठी केलेला अभ्यास म्हणजे पीएच.डी., म्हणजेच डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी होय. महाराष्ट्रात प्रत्येक विद्यापीठाची पीएच.डी. प्रवेश परीक्षा विद्यापीठ स्तरावर आयोजित केली जाते. आपण आज सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या पीएच.डी. प्रवेश परीक्षेविषयी माहिती घेणार आहोत.

विद्याशाखानिहाय क्षेत्र

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान

आंतर-विषय अभ्यास

मानविकी

वाणिज्य आणि व्यवस्थापन

पात्रता निकष

• पदव्युत्तर पदवी किंवा किमान ५५ टक्के एकूण पदव्युत्तर पदवी समतुल्य व्यावसायिक पदवी प्राप्त केलेली असावी.

• ज्यांनी एमफिल अभ्यासक्रम उत्तीर्ण केला आहे, त्यांनी विद्यापीठ अनुदान आयोगाच्या ७ पॉइंट स्केलमध्ये किमान ५५ टक्के एकूण किंवा त्याच्या समतुल्य ग्रेड ‘बी’सह काम केले आहे.

• पीएचडी प्रवेश परीक्षेच्या (PET) अधीन प्रवेश आहेत. तथापि, यूजीसी नेट (जेआरएफसह)/सीएसआयआर नेट (जेआरएफसह)/एसएलईटी/गेट किंवा शिक्षक फेलोशिपधारक पात्र आहेत त्यांना विद्यापीठाद्वारे आयोजित प्रवेश परीक्षेतून सूट दिलेली आहे.

• विद्यापीठाच्या उमेदवारांना दोन टप्प्यातील प्रक्रियेद्वारे प्रवेश देते. (पीईटीद्वारे प्रवेश मिळवू इच्छिणाऱ्यांसाठी)

स्टेज १ - पीईटी

प्रवेश परीक्षा १०० गुणांची असते. (प्रत्येकी एक गुणाचे १०० MCQ असतात) एकूण ५० टक्के पात्रता गुण असतात.

मराठी, हिंदी, संस्कृत, पाली, फ्रेंच आणि जर्मन इत्यादी विषय वगळता सर्व विद्याशाखांसाठी प्रवेश परीक्षा इंग्रजी भाषेत घेतली जाईल.

प्रवेश परीक्षेच्या पेपरमध्ये २ भाग असतात.

अ) संशोधन पद्धती : ५० गुण

ब) विशिष्ट विषय : ५० गुण

एकूण प्रश्न - १००

सर्व प्रश्न बहुविध पर्यायांसह असतील. प्रत्येक बरोबर उत्तराला १ मार्क असेल. निगेटिव्ह मार्किंग सिस्टिम नाही.

उत्तीर्ण होण्याचे प्रमाण - सामान्य श्रेणी : ५० टक्के गुण

राखीव प्रवर्ग - ४५ टक्के गुण

स्टेज २ - मुलाखत

या फेरीदरम्यान उमेदवारांनी त्यांच्या संशोधनाच्या आवडीच्या क्षेत्राबद्दल रीतसर स्थापन केलेल्या विभाग संशोधन समितीसमोर सादरीकरणाद्वारे चर्चा करणे आवश्यक आहे.

पीएच.डी. प्रवेश परीक्षा २०२४ अर्ज प्रक्रिया सुरू झालेली नाही. सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या अधिकृत वेब साइटवर जाहिरात प्रसिद्ध होईल. उमेदवारांना अधिकृत वेबसाइटवर अर्ज ऑनलाइन पद्धतीने भरायचा आहे.

अर्ज प्रक्रियेसाठी आवश्यक कागदपत्रे

• ऑनलाइन अर्ज सादर केल्यानंतर उमेदवारांना अर्जाची प्रिंटआउट किंवा कोणतीही कागदपत्रे विद्यापीठाकडे जमा करण्याची आवश्यकता नाही. तथापि, ही कागदपत्रे निवडलेल्या संशोधन केंद्रात वैयक्तिक मुलाखतीच्या वेळी सादर केली जातील.

• पदव्युत्तर पदवी किंवा शेवटच्या पात्रता परीक्षेच्या गुणपत्रिकेची छायाप्रत

• पात्रता परीक्षेच्या शेवटच्या सेमिस्टरच्या गुणपत्रिकेची छायाप्रत

• जातीच्या प्रमाणपत्राची छायाप्रत/महाराष्ट्र शासनाने जारी केलेले नॉन क्रिमी नंतरचे प्रमाणपत्र - राखीव प्रवर्गातील उमेदवारांसाठी

• महाराष्ट्र शासनाने जारी केलेल्या वैध उत्पन्न प्रमाणपत्राची छायाप्रत

• पीडब्ल्यूडी श्रेणीच्या बाबतीत जिल्हा शल्य चिकित्सकाच्या वैद्यकीय प्रमाणपत्राची छायाप्रत

महत्त्वाच्या लिंक

http://beud.unipune.ac.in/phd_entrance/applicant/login.aspx

https://vidyarthimitra.org/news