Navratri 2020: उपवास असेल तर काय खावं आणि काय टाळावं

पुणे: सध्या कोरोनाचा प्रभाव देशात असताना सर्वांनी रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यावर भर दिली पाहिजे. त्यामुळे यावेळी नवरात्रात खानपानाबाबत अधिक सावधगिरी बाळगण्याची गरज आहे. या काळात असे पदार्थ खाल्ले पाहिजेत ज्यांमुळे आपले आरोग्य चांगले राहील तसेच रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासही मदत होईल. कोरोना काळात नवरात्रीत उपवास करणे म्हणजे मोठे आव्हान असणार आहे 

आपल्या आहारात असेही काही पदार्थ येत असतात ज्यांचा परिणाम पचनसंस्थेसोबत (Digestion) शरीराच्या रोगप्रतिकारक क्षमतेवरही दिसतो. त्यामुळे नवरात्रीच्या उपवासाच्या काळात ठराविक पदार्थांचे सेवन करणे टाळले पाहिजे. तसेच उपाशी असताना कोणते पदार्थ खायचे आणि कोणते टाळायचे हे देखील पाहणार आहोत.

उपाशी पोटी हे पदार्थ खाणे टाळावे-

1. 'कॅफिन'चे सेवन करू नका-
जर तुम्ही उपाशी पोटी किंवा उपवासादरम्यान जास्त चहा किंवा कॉफी घेत असाल तर त्याचा वाईट परिणाम तुमच्या आरोग्यावर दिसून येऊ शकतो. कोरोनाच्या काळात रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत करणाऱ्या अन्नपदार्थांच्या यादीत चहा आणि कॉफीचाही समावेश आहे. उपवास असताना जास्त चहा प्यायल्याने पोटात बद्धकोष्ठता, गॅस्ट्रिक आणि अॅसिडिटीच्या समस्या उद्भवू शकतात. त्याऐवजी तुम्ही रस, ज्यूस किंवा कोणतेही आरोग्यदायी पेय घेऊ शकता.

हेही वाचा - स्वयंपाकाच्या ‘तयारी’तच मोठी पोषकता

2. साखरेचा अतिवापर-
नवरात्रीच्या काळात विविध प्रकारचे गोड पदार्थ आपल्या आहारात असतात, जे उपवासादरम्यान तुम्ही खाताना सावधानता बाळगली पाहिजे. कारण उपाशी पोटी मोठ्या प्रमाणात गोड पदार्थ खाल्ल्यास तुम्ही स्वतःहून विविध रोगांना जवळ करत आहात. यावर एक पर्याय म्हणून तुम्ही साखरेचा वापर कमी करून मधाचा वापर करू शकता.

3. आंबट फळे -
आंबट फळांत सायट्रीक ऍसिड असल्याने उपाशी पोटी या पदार्थांचे सेवन आपल्या आरोग्यावर मोठा परिणाम करू शकते. त्यामुळे नवरात्रीच्या काळात या फळांचा आहारात समावेश टाळावा.

4. मीठाचा वापर-
 नवरात्रीच्या काळात शक्य होईल तेवढा कमी मिठाचा वापर करावा. 

 

नवरात्रीच्या काळात खालील पदार्थ आरोग्यवर्धक ठरतील-

1. बेदाणे, शेंगदाणे आणि ओट्स-
आपली ऊर्जा आणि रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत ठेवण्यासाठी आपण बेदाणे, शेंगदाणे आणि ओट्सचा समावेश आहारात केला पाहिजे. विशेषतः जोपर्यंत नवरात्री आहे आणि तुमचा उपवास आहे तोपर्यंत तरी या पदार्थांचे सेवन केले पाहिजे. वेगवान असता तेव्हा. कोरोनाव्हायरसमुळे आपल्या स्वतःच्या आरोग्याकडे अधिक लक्ष देण्याची गरज आहे, कारण आपला छोटासा निष्काळजीपणा प्रचंड असू शकतो. तुम्ही रोज रात्री भिजवलेली कोरडी फळे खाऊ शकता.

2. भरपूर पाणी प्यायले पाहिजे-
उपवासाच्यावेळी शक्य होईल तेवढे जास्त पाणी प्यायले पाहीजे. महत्वाचे म्हणजे या काळात आपले शरीर नेहमी हायड्रेटड राहिले पाहिजे याकडे लक्ष दिले पाहिजे. उपाशीपोटी डिहायड्रेशन होण्याची शक्यता जास्त असते. उपवासाच्या दरम्यान कमीत कमी चार लिटर पाणी घेतले पाहिजे.

हेही वाचा - रोज अंडे खाल्ल्याने शरीर होईल बळकट; आजार राहतील दूर, जाणून घ्या अंडे का फंडा​

3.लिंबू पाणी प्या-
उपाशीपोटी लिंबू पाणी घेतल्याचा मोठा फायदा होऊ शकतो. नवरात्रीत ही एक चांगली सवय बनवण्याचीही संधी आहे. लिंबू पाण्याने फक्त आपली प्रतिकारक शक्तीच चांगली न होता त्याचे इतरही फायदे होतील. 

4. नवरात्रीत आंबट फळे सोडून इतर फळांचे नक्कीच सेवन केले पाहिजे. महत्वाचे म्हणजे या काळात जर आहारात फळांचा जास्तीचा समावेश केला तर ते खूपच आरोग्यवर्धक ठरू शकते. उपवास असताना तुम्ही 2-3 तासानंतर एखादे फळ खाऊ शकता. यामुळे तुमची प्रतिकारक शक्तीही चांगली राहू शकते.

( हा मजकूर फक्त सल्ल्यासह सर्वसाधारण माहिती प्रदान करतो. ही मते पात्र वैद्यकीय मतांना पर्यायच असतील असे नाही)