कस ओळखाल गर्भाशयाचा कर्करोग; ही आहेत लक्षणे

नागपूर : गर्भाशयाचा कर्करोग (Cervical cancer) जेव्हा अंडाशयातील असामान्य पेशी नियंत्रणाबाहेर गुणाकार आणि अर्बुद तयार करतात तेव्हा होतो. उपचार न केल्यास अर्बुद शरीराच्या इतर भागात पसरतो. याला मेटास्टॅटिक गर्भाशयाचा कर्करोग म्हणतात. गर्भाशयाच्या कर्करोगात बऱ्याचदा चेतावणीची चिन्हे असतात. गर्भाशयाच्या कर्करोगाचे वीस टक्के कर्करोग लवकर आढळून येतात. (How to identify cervical cancer)

गर्भाशयाचा कर्करोग हा हळूहळू वाढणारा कर्करोग आहे. विशेष म्हणजे यात सुरुवातीच्या टप्प्यात पांढरे जाणे, योनीमार्गातील द्रावाला दुर्गंधी येणे किंवा समागमानंतर रक्तस्राव होणे यासारखी कोणतीही लक्षणे दिसून येत नाहीत. कर्करोगपूर्व किंवा कर्करोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात इमेजिंग तंत्रज्ञानातही हा आजार कळून येत नाही. त्यामुळे गर्भाशयाचा कर्करोग भारतीय स्त्रियांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर दिसून येतो. शिवाय यातून बचावण्याचे प्रमाण अत्यल्प आहे. कारण, यातील अनेक रुग्णांमध्ये या कर्करोगाचे निदान फारच पुढच्या टप्प्यात होते.

गर्भाशयाच्या कर्करोगात अंडाशयाच्या बाहेरील थरात किंवा जवळ किंवा आत घातक (कर्करोगाचा) पेशी आढळतात. अंडाशय गर्भाशयाच्या दोन्ही बाजूंनी स्थित बदामाच्या आकाराच्या दोन अवयवांपैकी एक आहे जो अंडी किंवा सूक्ष्म पेशी साठवतो आणि मादी हार्मोन्स इस्ट्रोजेन आणि प्रोजेस्टेरॉन तयार करतो. सामान्यतः: आपल्या शरीरातील पेशी खराब झालेल्या किंवा मृत पेशींच्या देवाणघेवाणासाठी नवीन पेशी विभाजित करतात. कारण, कर्करोगाच्या पेशी अजूनही वाढतात आणि विभागतात, ते सामान्य पेशींपेक्षा भिन्न असतात. ते मृत होण्याऐवजी सामान्य पेशी वेगळे करतात आणि नवीन असामान्य पेशी तयार करत राहतात.

गर्भाशयाच्या कर्करोगाच्या जोखमीचे घटक

BRACA1 आणि BRACA मध्ये उत्परिवर्तन असलेल्या गर्भाशयाच्या कर्करोगाच्या पाच टक्के ते दहा टक्के जनुकीय असतात. तथापि, आनुवंशिक चाचणी केवळ असे दर्शविते की आपल्याला कर्करोगाचा पुढील धोका आहे. पन्नास वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या स्त्रियांमध्ये गर्भाशयाच्या कर्करोगाच्या बाबतीत समस्या उद्भवते. त्यामुळे वाढते वय हा रोग होण्याचा धोकादायक घटक असू शकतो.

लक्षणे

अपचन, पोट फुगणे, आतड्यांच्या सवयींमध्ये बदल, मळमळ याकडे रुग्ण दुर्लक्ष करतात. त्यांना असे वाटते की हे वृद्धत्वामुळे होते. पूर्वीच्या लक्षणांकडे कमी लक्ष दिल्यास गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा प्रारंभिक अवस्थेत शोधणे कठीण होते. पोटाची जळजळ सहसा गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल ट्रॅक्टमध्ये गॅसच्या निर्मितीसह असते. जीआय ट्रॅक्ट ही पोकळ अवयवांची एक मालिका आहे जी तोंडातून गुदद्वारापर्यंत खूप लांब जोडणारी नळी जोडते. हे चॅनेल अन्नाद्वारे शरीरात नेले जाते तेव्हा शरीराला पोषणद्रव्ये शोषून घेण्यास आणि अतिरिक्त पदार्थ सोडण्यात मदत करते. हे सर्व सामान्य असू शकते. परंतु, काहीवेळा ब्लॉटिंग गर्भाशयाच्या कर्करोगाचे लक्षण असू शकते.

आपली दाहकता गंभीर आहे की नाही हे कसे समजेल?

जळजळ हा एक संकेत आहे की गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा प्रारंभिक सूचक असेल. गर्भाशयाच्या कर्करोगाशी संबंधित दाह ओटीपोटात दिसणारी सूज असू शकते. पोट भरलेले, फुगलेले किंवा कडक वाटू शकते आणि वजन कमी होणे अशी लक्षणे दिसू शकतात. आपल्या पोटात द्रवपदार्थ वाढतो.

गर्भाशयाच्या कर्करोगाची चिन्हे आणि लक्षणे

- पोट फुगणे किंवा सुजणे

- जेवताना पोट भरल्यासारखं वाटणे

- वजन कमी होणे

- गॅस होणे

- खूपवेल लघवी करण्याची इच्छा होणे

(How to identify cervical cancer)

(ही बातमी संशोधकांनी केलेल्या वैद्यकीय संशोधनावर तसेच तज्ज्ञांच्या मतांवर आधारित आहे. या मतांशी 'सकाळ ऑनलाइन'चा कोणताही संबंध नाही. त्यामुळे कोणतेही वैद्यकीय उपचार करण्यापूर्वी आरोग्यतज्ज्ञ आणि डॉक्टरांशी योग्य तो सल्लामसलत करणे आवश्यक आहे.)

संकलन व संपादन - नीलेश डाखोरे