World COPD Day : धूम्रपान न करता ५० टक्के लोकांना सीओपीडी

नागपूर : फुफ्फुसाचा गंभीर आजार म्हणून ‘क्रॉनिक ऑब्स्ट्रॅक्‍टीव्ह पल्मनरी’ (सीओपीडी) या आजाराकडे बघितले जाते. जगात ‘सीओपीडी’चे साडेसहा कोटी रुग्ण आहेत. हा आजार होण्यास तंबाखूचा धूर, बायोमास इंधनाचा धूर, औद्योगिक प्रदूषण, पर्यावरणीय प्रदूषणे, डास नियंत्रक क्वाईल कारणीभूत ठरतात. विशेष असे की, धूम्रपान न करता केवळ संपर्कात आलेल्या ५० टक्के लोकांना हा आजार जडल्याचेही वास्तव पुढे आल्याचे प्रसिद्ध छातीरोगतज्ज्ञ डॉ. अशोक अरबट यांनी सांगितले.

‘क्रॉनिक ऑब्स्ट्रॅक्‍टीव्ह पल्मनरी’ आजारामुळे दरवर्षी ३० लाख मृत्यू होत असल्याचे २००५ साली झालेल्या सर्वेक्षणातून पुढे आले. सद्या कोरोनाचे भय आहे, अशावेळी नागपूर शहरात वाढत्या प्रदूषणाने दोन लाखांपेक्षा जास्त रुग्ण आहेत. श्वसनाद्वारे शरीरात दूषित धूर गेल्यास ही व्याधी होण्याचा धोका आहे. अस्थमा आणि ‘क्रॉनिक ऑब्स्ट्रॅक्‍टीव्ह पल्मनरी डिसीज’च्या रुग्णांना श्‍वास घेण्यास त्रास होणे ही समान समस्या असते.

‘क्रॉनिक ऑब्स्ट्रॅक्‍टीव्ह पल्मनरी’ रुग्णाला मधुमेह, रक्तदाब, हृदयविकार, रक्त गोठणे, मेंदूचा पक्षघात, असे गंभीर आजार होण्याची भीती असते. या व्याधीचा त्रास झाल्यास दहा सेकंदात डॉक्‍टरांकडून तपासणी होण्याची गरज आहे.

एका मॉस्किटो कॉईलने १०० सिगारेटचे प्रदूषण

पुणे येथील चेस्ट रिसर्च फाउंडेशनने राबवलेल्या सर्वेक्षणात एका मॉस्किटो कॉईलच्या धुराने तब्बल १०० सिगरेटच्या धुराएवढे प्रदूषण होत असल्याचे काही वर्षांपूर्वी आढळून आले होते. त्यातच नागपूरच्या क्रीम्स हॉस्पिटलमध्ये उपचारासाठी आलेल्या दोन वर्षांपूर्वी झालेल्या सर्वेक्षणात ८२ टक्‍के पुरुष व १८ टक्‍के महिलांना हा आजार झाल्याचे पुढे आले होते. ‘सीओपीडी’च्या एकूण रुग्णांपैकी ४८ टक्‍के लोक तिसऱ्या स्टेजवर असतात. तर धूम्रपान न करता केवळ संपर्कात आलेल्या ५० टक्के लोकांना हा आजार जडला असल्याचेही वास्तव पुढे आल्याचे डॉ. अशोक अरबट यांनी सांगितले.

लक्षणे

• कायम स्वरूपाचा कफ

• कफाचे बेडके

• व्यायाम करताना श्‍वास भरणे

• दैनंदिन कामे करताना दम लागणे