Pelvic Inflammatory Disease : प्रजनन क्षमतेवर कसा होतो पीआयडीचा परिणाम

मुंबई : पेल्विक इन्फ्लेमेटरी डिसीज (PID) ही एक सामान्य आरोग्य समस्या आहे जी जगभरातील अनेक महिलांना प्रभावित करते. परंतु ज्या महिलांचे अनेक लैंगिक साथीदार आहेत किंवा कुटुंबातील कोणीतरी पीआयडीग्रस्त आहे त्यांना हा आजार होण्याचा धोका जास्त असतो.

ही समस्या कोणत्याही वयोगटातील महिलांना उद्भवू शकते, परंतु लैंगिकदृष्ट्या सक्रिय तरुण स्त्रियांमध्ये हे सामान्य आहे. (causes and precautions of Pelvic Inflammatory Disease how PID affects fertility)

पीआयडी हा योनी आणि गर्भाशयाचा संसर्ग आहे जो जननेंद्रियाच्या संसर्गानंतर इतर अवयवांमध्ये पसरतो. हे पुनरुत्पादक अवयवांचे नुकसान करते, ज्यामुळे वंध्यत्व आणि इतर समस्या उद्भवतात. त्यामुळे प्रजननक्षमतेवर पीआयडीचा प्रभाव समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.

पीआयडी म्हणजे काय ?

पीआयडी हा एक संसर्ग आहे जो गर्भाशय, अंडाशय आणि फॅलोपियन ट्यूबसह महिलांच्या पुनरुत्पादक अवयवांना प्रभावित करतो. फेडरेशन ऑफ ऑब्स्टेट्रिक अँड गायनॅकॉलॉजिकल सोसायटी ऑफ इंडिया (FOGSI) च्या अहवालानुसार, भारतातील २४-३२% महिला PID मुळे ग्रस्त आहेत.

संसर्ग सामान्यतः बॅक्टेरियामुळे होतो आणि योनीतून सुरू होतो. त्यानंतर, ते गर्भाशयात आणि इतर पुनरुत्पादक अवयवांमध्ये पसरते.

PIDची कारणे

पीआयडीच्या सामान्य कारणांमध्ये क्लॅमिडीया आणि गोनोरिया यांसारख्या लैंगिक संक्रमित संक्रमणांचा समावेश होतो. या दोन्ही प्रकारच्या STI मध्ये कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत. त्यामुळे जेव्हा स्त्रीला गोनोरिया किंवा क्लॅमिडीया होतो तेव्हा तिला योग्य वेळी उपचार मिळत नाहीत. गार्डनेरेला योनिनालिस सारख्या अॅनारोबिक बॅक्टेरियामुळे देखील पीआयडी होतो.

पीआयडीची लक्षणे

• खालच्या ओटीपोटात वेदना

• योनीतून स्त्राव

• अनियमित मासिक पाळी

• उच्च ताप

• लैंगिक संबंध दरम्यान वेदना

• लघवी करताना वेदना

• वारंवार मूत्रविसर्जन

• सूज येणे

• ओटीपोटात वेदना

प्रजननक्षमतेवर पीआयडीचा प्रभाव

PID मुळे पुनरुत्पादक अवयवांना, विशेषत: फॅलोपियन ट्यूब्सचे नुकसान होते. फॅलोपियन ट्यूब अंडाशयातून गर्भाशयात अंडी वाहून नेतात. मादी अंडी आणि पुरुष शुक्राणूंचे फलन येथे होते. जेव्हा नळ्या खराब होतात तेव्हा प्रक्रियेत अडथळा निर्माण होतो, ज्यामुळे वंध्यत्वाची समस्या उद्भवू शकते.

पीआयडीमुळे गर्भाशयात डागही पडतात, ज्यामुळे फलित अंडी रोपण करणे कठीण होते. याव्यतिरिक्त, पीआयडी अंडाशयांचे नुकसान करू शकते. यामुळे अंडी सोडण्याची क्षमता आणि हार्मोन्सच्या उत्पादनावर परिणाम होतो.

PID उपचार

पीआयडी बरा होऊ शकतो. पीआयडीचा उपचार संसर्गामुळे झालेल्या चट्टे बरे करू शकत नाही. शरीरात संसर्ग जितका जास्त काळ टिकतो तितका वंध्यत्वाचा धोका जास्त असतो. PID साठी उपचारांची पहिली पायरी म्हणजे प्रतिजैविके.

PIDपासून संरक्षण

PID मध्ये STIs महत्वाची भूमिका बजावतात, त्यामुळे लेटेक्स कंडोम STI ला प्रतिबंध करून PID चा धोका कमी करतात.

पीआयडी ही एक गंभीर आरोग्य समस्या आहे, ज्याचा प्रजनन अवयवांवर वाईट परिणाम होतो. म्हणूनच त्याची लक्षणे, कारणे आणि प्रतिबंधात्मक उपायांबद्दल जाणून घेणे फार महत्वाचे आहे.