कोलेस्टेरॉलवर असावे लक्ष

- डॉ. विराज वैद्य, संस्थापक, मेधा-एआय

भारतातील गजबजलेल्या रस्त्यांवर, जिथे रस्त्यांवरील खाद्यपदार्थांचा सुगंध दरवळत असतो आणि कौटुंबिक मेजवान्या असतात, तिथं ‘कोलेस्टेरॉल’ हा शब्द बऱ्याचदा पॉप-अप होतो. तो कधीकधी आपल्या स्वयंपाकाच्या आनंदावर सावलीही पाडतो; पण हे मायावी पात्र कोणते आहे जे आपल्या संभाषणात आणि वैद्यकीय अहवालात डोकावून जाते? चला, कोलेस्टेरॉलचे रहस्य शोधू या आणि त्यावर लक्ष ठेवणे तुम्हाला वाटते त्यापेक्षा अधिक महत्त्वाचे का आहे, हे समजून घेऊया.

तुमच्या वैद्यकीय अहवालात कोलेस्टेरॉल हा केवळ एक आकडा नाही, तर तो तुमच्या हृदयाच्या आरोग्याचा प्रमुख निदर्शक आहे. शरीराला योग्य रीतीने कार्य करण्यासाठी काही कोलेस्टेरॉलची आवश्यकता असते; परंतु ते जास्त असेल, तर तुमच्या रक्तवाहिन्या, एखाद्या व्यस्त रस्त्यावरील ट्रॅफिक जॅमसारख्या बंद होऊ शकतात, ज्यामुळे हृदयाच्या समस्या उद्‌भवू शकतात.

लिपिड प्रोफाइल समजून घेणे

‘लिपिड प्रोफाइल’ चाचणी म्हणजे तुमच्या रक्तातील विविध प्रकारच्या चरबीचा, तपशीलवार नकाशा पाहण्यासारखी असते. यामध्ये LDL (लो-डेन्सिटी लिपोप्रोटिन) आणि HDL (हाय-डेन्सिटी लिपोप्रोटीन) यांचा समावेश होतो. LDL ला बऱ्याचदा ‘खराब’ कोलेस्टेरॉल म्हणतात, कारण ते जमा होऊन तुमच्या धमन्या ब्लॉक करू शकतात. दुसऱ्या बाजूला, HDL हे ‘चांगले’ कोलेस्टेरॉल आहे जे धमन्या स्वच्छ ठेवण्यास मदत करते.

आपण काळजी का करावी?

ज्या देशात हृदयविकार वाढत आहे, तिथे तुमच्या कोलेस्टेरॉलची पातळी समजून घेणे आणि त्याचे व्यवस्थापन करणे हे उत्तम आरोग्यासाठी रोडमॅप असण्यासारखे आहे. ते आयुष्य वाढवण्यासाठीच नव्हे, तर जीवनाची गुणवत्ता वाढवण्याबद्दलसुद्धा आहे.

कोलेस्टेरॉलच्या ज्ञानाची चाचणी

तुमच्या धमन्या बंद करू शकणारे ‘खराब’ कोलेस्टेरॉल कोणते आहे?

A. HDL

B. LDL

C. A आणि B दोन्ही

खरे की खोटे : तळलेले आणि चरबीयुक्त पदार्थ खाल्ल्याने तुमच्या कोलेस्टेरॉलच्या पातळीवर कोणताही परिणाम होत नाही.

A. खरे

B. खोटे

जीवनशैलीतील कोणत्या बदलामुळे वाईट कोलेस्टेरॉल कमी होण्यास मदत होते?

A. जास्त धूम्रपान

B. रोजचा व्यायाम

C. जास्त लोणी खाणे

महत्त्वाचे मुद्दे

कोलेस्टेरॉल समजून घेणे म्हणजे उत्तम आरोग्याची किल्ली असण्यासारखे आहे. त्याबाबतचे आकडे माहीत करून घेण्याबरोबरच माहितीपूर्ण निर्णय घेणेही महत्त्वाचे आहे, ज्यामुळे तुम्ही निरोगी, आनंदी राहू शकाल. म्हणून, पुढच्या वेळी जेव्हा तुम्ही तुमच्या आवडत्या पदार्थांमध्ये व्यस्त असाल किंवा तुमच्या दिवसाचे नियोजन कराल, तेव्हा लक्षात ठेवा, की लहान बदल तुमच्या हृदयाच्या आरोग्यामध्ये मोठा फरक करू शकतात.

क्विझ उत्तरे

B. LDL

B. खोटे

B. रोजचा व्यायाम

लक्षात ठेवा, आरोग्य समजून घेण्यासाठीचे प्रत्येक पाऊल हे निरोगी हृदय आणि आनंदी जीवनासाठी असते. माहिती करून घेत राहा, सक्रिय राहा. तुमच्या आरोग्यासाठी शुभेच्छा!