तर काय?

माझा मुलगा २२ वर्षांचा आहे. धुळीच्या संपर्कात आल्यास त्याला लगेच सर्दी होते, ताप येतो, डोके दुखते व बराच त्रास होतो. खूप औषधे घेतली पण फरक पडत नाही. त्याची प्रकृती उष्ण आहे त्यामुळे आयुर्वेदिक औषधे कशी देता येतील या यबद्दल मनात शंका आहे. कृपया मार्गदर्शन करावे.

- तेजस्विनी महाडिक, कोल्हापूर

उत्तर : आयुर्वेदात सर्दीवर उष्ण औषधे दिली जातात असा गैरसमज समाजात आढळतो, पण ते खरे नव्हे. प्रकृतीनुसार व आजाराप्रमाणे आयुर्वेदिक औषधे बदलत असतात. मुलाच्या शरीरात असलेली उष्णता कम करण्यासाठी औषधे सर्दी-खोकल्याच्या औषधांबरोबर देता येतील. तूर्त तरी त्याला रोज रात्री झोपताना संतुलन अविपत्तिकर चूर्ण पाण्याबरोबर देणे सुरू करावे.

रोज सकाळ-संध्याकाळ संतुलन पित्तशांती गोळ्या घेण्याचा व तूप-मधात मिसळून संतुलन सितोपलादी चूर्ण घेण्याचा फायदा होताना दिसेल. बरोबरीने संतुलनचे च्यवनप्राश सकाळी अनाशेपेटी घेतलेले उत्तम ठरेल. नाकात नस्यसॅन घृताचे २-३ थेंब दिवसातून २-३ वेळा टाकण्याचा फायदा होऊ शकेल. एकूणच पित्ताचा व ॲलर्जीचा त्रास कमी करण्याच्या दृष्टीने संतुलनचे शास्त्रोक्त पंचकर्म करून घेण्याचा फायदा मिळू शकेल.