सूर्यप्रकाश आणि आरोग्य

- डॉ. विराज वैद्य, संस्थापक, मेधा-एआय

मुबलक सूर्यप्रकाश असलेल्या देशात, आपल्यापैकी बरेच जण ‘व्हिटॅमिन डी’ म्हणजे ‘ड जीवनसत्त्वा’चे दुरूनच मित्र आहेत, हे आश्चर्यकारक वाटू शकते. या जीवनसत्त्वाला ‘सनशाईन व्हिटॅमिन’ असेही म्हणतात. हे जीवनसत्त्व आपल्या एकूण आरोग्यामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते, आपली हाडे मजबूत ठेवण्यापासून आपली मनःस्थिती आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यापर्यंत.

मात्र, आपल्याला पुरेसे ‘ड जीवनसत्त्व’ मिळत आहे की नाही हे कसे समजेल? आणि ‘ड जीवनसत्त्व’ चाचण्यांचे महत्त्व काय आहे? चला जाणून घेऊया या जीवनसत्त्वाचे आणि त्याचे ‘सनी’ फायदे, अगदी सोप्या शब्दांत.

चाचण्यांचे महत्त्व

व्हिटॅमिन डी चाचणी, म्हणजे तुमच्या फोनची बॅटरी पातळी तपासण्यासारखी आहे, जेणेकरून तुम्हाला त्याची सर्वांत जास्त गरज असेल तेव्हा ती संपणार नाही. ही चाचणी तुमच्या रक्तातील ‘ड जीवनसत्त्वा’च्या पातळीचे मोजमाप करते. ‘ड जीवनसत्त्वा’च्या कमी पातळीमुळे हाडे कमकुवत होऊ शकतात, तुमच्या मूडवर परिणाम होतो आणि बरेच काही होऊ शकते. म्हणूनच या जीवनसत्त्वाच्या पातळीवर देखरेख ठेवणे हे तुमच्या शरीराच्या प्रणालीला किकस्टार्ट करण्यासाठी तुमच्या रोजच्या चहाइतकेच आवश्यक आहे.

‘ड जीवनसत्त्वा’ महत्त्व

‘ड जीवनसत्त्व’ ही एक किल्ली आहे जी तुमच्या शरीरातील विविध दरवाजे उघडते. ते तुमच्या हाडांमध्ये कॅल्शियम प्रवेश करू देते, त्यांना मजबूत बनवते. तुमची रोगप्रतिकारक यंत्रणा, विषाणू आणि जीवाणू यांसारख्या आक्रमणकर्त्यांना दूर ठेवण्यासाठी आयोजित केलेल्या पार्टीत, पाहुणेदेखील आहे. ते तुमचे स्नायू आणि हृदय आनंदी आणि निरोगी ठेवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. ‘ड जीवनसत्त्व’ पुरेसे नसणे म्हणजे किल्ल्या असलेली कीचेन असण्यासारखे आहे.

डाएट ट्रॅकर टूल

आता, तुम्हाला ‘ड जीवनसत्त्वा’चा दैनंदिन डोस मिळत असल्याची खात्री करण्यासाठी एक साधा ट्रॅकर तयार करूया. एक वही घ्या आणि चला सुरुवात करूया :

सन एक्सपोजर ट्रॅकर : तुम्ही दररोज थेट सूर्यप्रकाशात किती वेळ घालवता ते लक्षात ठेवा. सकाळी लवकर किंवा उशिरा दुपारच्या सूर्यप्रकाशात कमीतकमी दहा-पंधरा मिनिटे घालवा, दुपारच्या कडक किरणांपासून दूर राहा.

डाएट ट्रॅकर : व्हिटॅमिन डी तुलनेने कमी पदार्थांमध्ये आढळते. तुमच्या खाण्यात या जीवनसत्त्वयुक्त पदार्थांचा समावेश असण्याची खात्री करा. उदाहरणार्थ, फॅटी फिश (जसे की सॅल्मन आणि मॅकरेल), अंड्यातील पिवळं बलक, दूध, संत्र्याचा रस आणि तृणधान्यं.

हे लक्षात ठेवा

जसे सूर्य आपले दिवस उजळण्यासाठी ढगांमधून डोकावतो, त्याचप्रमाणे आपल्या ‘ड जीवनसत्त्वा’ची पातळी समजून घेणे आणि त्याचे व्यवस्थापन करणे आपले आरोग्य आणखी उत्तम बनवू शकते. एक साधी चाचणी, थोडासा सूर्यप्रकाश आणि आहारासंबंधी सजगतेने, तुम्ही हे सुनिश्चित करू शकता की ‘ड जीवनसत्त्व’, तुमच्या शरीराचा मूक संरक्षक, तुमच्या आरोग्याच्या प्रवासात कायमचा साथीदार राहील. तर, चला सूर्यप्रकाशात पाऊल टाकूया आणि आपल्या जीवनात उबदारपणा आणि आरोग्य आणूया.