वेगोवी आणि माउंजारो - वरदान की फक्त फॅड?

रिया, वय ४१, एक काम करणारी आई जिने दीर्घकाळापासून जास्त वजन, उच्च रक्तदाब आणि सीमेवरची वाढलेली साखर अशी समस्या आहे. तिनं ‘सगळं’ करून पाहिलं आहे - कॅलरी ट्रॅकिंग, वॉकिंग ग्रुप्स, वीकेंड HIIT, अगदी केटो डायेट फेजही. प्रत्येक वेळी पाच-सात किलो वजन कमी होतं आणि काही महिन्यांत पुन्हा वाढतं..तिच्या वडिलांना बावन्नाव्या वर्षी हृदयविकाराचा झटका आला होता, आणि तिचा हृदयतज्ज्ञ सतत सांगतो, की वजन ही फक्त संख्या नाही; ते उच्च रक्तदाब, फॅटी लिव्हर, सांधेदुखी आणि हृदयविकाराचा मोठा धोका आहे. जेव्हा रियाला वेगोवी आणि माउंजारो बद्दल बातम्यांत आणि इंस्टाग्रामवर कळतं, ती विचार करते, ही इंजेक्शन्स खरोखरच बदल घडवणारी आहेत का की फक्त एक हाईप? ती माझ्यासाठी सुरक्षित आहेत का? मी घेतल्यावर थांबवलं तर पुन्हा वजन वाढेल का?हा लेख अशा रुग्णांसाठी आहे जे रियासारखेच उत्सुक, पण सावध आहेत आणि स्पष्ट मार्गदर्शन शोधत आहेत..ही औषधं एवढी चर्चेत का?वेगोवी (semaglutide 2.4 mg आठवड्यातून एकदा) आणि माउंजारो/झेपबाऊंड (tirzepatide आठवड्यातून एकदा); हे अमेरिकेत क्रॉनिक वजन नियंत्रणासाठी मंजूर ब्रँड आहेत. ही औषधे इन्क्रेटिन-आधारित उपचारांमध्ये मोडतात. ही औषधे आतड्यांतून निघणाऱ्या हार्मोन्सची नक्कल करतात जी पोट भरल्याची जाणीव करून देतात, भूक कमी करतात आणि शरीराला उर्जेचे संतुलन ठेवण्यास मदत करतात.ही ‘जादूची इंजेक्शन्स’ नाहीत; पण योग्य जीवनशैलीसोबत वापरल्यास ती लक्षणीय आणि वैद्यकीय दृष्ट्या महत्त्वाची वजनकपात आणि आरोग्य फायदे देऊ शकतात..प्रभावीपणा‘स्टेप-१’ अभ्यासात, आठवड्यातून semaglutide 2.4 mg दिल्यास ~१५% सरासरी वजनकपात झाली (६८ आठवड्यांत), तर प्लेसिबो गटात फक्त ~२% वजनकपात झाली. ‘सुपरमाऊंट-१’ अभ्यासात, tirzepatide ५, १०, आणि १५ mg आठवड्यातून दिल्यास अनुक्रमे ~१५%, ~१९.५%, आणि ~२१% सरासरी वजनकपात झाली (७२ आठवड्यांत), तर प्लेसिबो गटात ~३% वजनकपात झाली..हृदयसंरक्षणसिलेक्ट अभ्यासात, semaglutide 2.4 mg मुळे प्रौढ स्थूल रुग्णांमध्ये (ज्यांना डायबिटिस नव्हता पण हृदयविकार होता) हृदयविकाराचा झटका, स्ट्रोक किंवा हृदयाने मृत्यू होण्याचा धोका वीस टक्क्यांनी कमी झाला. थोडक्यात : ही औषधे फॅड नाहीत. ती चांगल्या प्रकारे अभ्यासलेली आणि सिद्ध आहेत; पण सर्व औषधांप्रमाणे, त्यांना योग्य रुग्ण, योग्य अपेक्षा आणि काळजीपूर्वक फॉलोअप लागतो..ही औषधे कशी काम करतात?वेगोवी (semaglutide): GLP-1 नावाच्या हार्मोनची नक्कल करते. हे हार्मोन पोट भरल्याची जाणीव करून देतं, भूक कमी करतं आणि पोट रिकामं होण्याचा वेग कमी करतं.माउंजारो/झेपबाऊंड (tirzepatide): हे दोन रिसेप्टर्सवर काम करतं—GLP-1 आणि GIP. त्यामुळे परिणाम थोडा जास्त ठरू शकतो.दोन्ही आठवड्यातून एकदा इंजेक्शन आहेत. सुई अगदी बारीक असते. डोस हळूहळू वाढवला जातो जेणेकरून मळमळ/पोटाचे त्रास कमी होतील.ही औषधे खरंच किती प्रभावी आहेत?सरासरी परिणाम (average):Semaglutide 2.4 mg : ~१५% वजनकपात ~१६ महिन्यांत.Tirzepatide १०-१५ mg : ~१९–२१% वजनकपात ~१६–१८ महिन्यांत.रेंज : काही रुग्णांना २०-२५ टक्के+ वजनकपात होते, काहींना कमी. जीवनशैली, डोस सहनशक्ती, झोप, ताण यावर अवलंबून असतं.फायदे फक्त वजनापुरते नाहीत : Semaglutide 2.4 mg ने हृदयविकाराचा धोका कमी झालेला मोठ्या अभ्यासाने सिद्ध केले आहे.औषध थांबवलं तर काय होतं?‘स्टेप-4’ अभ्यासात, ज्यांनी semaglutide सुरू ठेवलं त्यांचं वजन अजून कमी झालं (~८% जास्त); पण ज्यांनी थांबवलं त्यांनी ~७% वजन पुन्हा वाढवलं. विस्तार अभ्यासात हेही दिसलं, की औषध थांबवल्यावर मोठ्या प्रमाणावर वजनवाढ होऊ शकते. म्हणजेच : स्थूलत्व हा दीर्घकालीन आजार आहे; औषध थांबवलं म्हणजे बीपी किंवा कोलेस्टेरॉलची गोळी थांबवल्यासारखं-फायदे कमी होतात.(क्रमशः).सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

वेगोवी आणि माउंजारो - वरदान की फक्त फॅड?

Related Stories