इनोव्हेशन  : हवेतील प्रदूषण रोखण्यास मदत होणार ‘कॅथॅलिक कंट्रोल’ बनवले सुमितने 

कोल्हापूर :  मोटारींमुळे होणारे हवेतील प्रदूषण कमी करण्यासाठी कॅथॅलिक कंट्रोलचे यंत्र येथील सुमित संतोष पोवार याने बनविले आहे. हे यंत्र सायलेन्सर आणि इंजिनच्यामध्ये लावल्यास हवेत होणारे ४० टक्के प्रदूषण कमी होते, असा त्याचा दावा आहे. मुंबई आयआयटीने याला मान्यता दिली असून, यातून हवेचे प्रदूषण कमी होते हे मान्य केल्याचे सुमित सांगतो. सध्या ‘एआयआर’कडे त्याची चाचणी करण्यासाठी निधी नसल्याची नाराजी सुमितने व्यक्त केली. एआयआरकडून चाचणी यशस्वी झाल्यास अवघ्या दोन-अडीच महिन्यांत हे यंत्र प्रत्यक्षात वापरता येईल, असा विश्‍वास सुमितला आहे.

सुमितच्या वडिलांचे मोटार दुरुस्तीचे गॅरेज आहे. मोटारीचे गरम झालेले इंजिन थंड करण्यासाठी किंवा त्याचे तापमान कमी करण्यासाठी ज्या पद्धतीने ‘रेडिएटर’चा वापर होतो त्याच पद्धतीने हवेतील प्रदूषण रोखण्यासाठी काय करता येईल, या विचारातून ‘कॅथॅलिक कंट्रोल’ यंत्र तयार करण्याची कल्पना त्याचे वडील संतोष यांना पंधरा वर्षांपूर्वी सुचली होती. त्यानंतर सुमितने यात पुढाकार घेत हे यंत्र प्रत्यक्षात आणले. 

हेही वाचा- महाराष्ट्र कर्नाटक वाद चिघळला; महाराष्ट्र एसटी बसवर दगडफेक

मुंबईतील बेस्ट, कोल्हापूरची केएमटी यांसह रेल्वेच्या इंजिनला हे यंत्र बसविता येते. त्यामुळे हवेतील प्रदूषण रोखण्यास मदत होणार आहे. काही ठिकाणी चाचणीही झाली आहे. मात्र केवळ ॲटोमिक रिसर्च असोसिएशन ऑफ इंडिया (एआयआर)च्या मान्यतेनंतरच त्याचा वापर देशातील सर्वच वाहनांना करता येणार आहे. याचे पेटंटही घेतले आहे. गुरदेवसिंह व्होरा यांचेही सहकार्य लाभत आहे.

विद्यापीठात लॅब झाल्यास विद्यार्थ्यांना फायदा
यंत्रांची चाचणी करण्यासाठी कोल्हापूर परिसरात लॅब नाही. यासाठी ‘एआयआर’कडे जावे लागते. तेथे सुमारे पाच-सहा लाख रुपये खर्च होणार आहे. सध्या निधी नाही म्हणून चाचणी थांबली आहे.  हीच लॅब शिवाजी विद्यापीठात झाली तर अनेक अभियांत्रिकी विद्यार्थ्यांची सोय होईल, खर्च कमी होईल, असे ही सुमितने सांगितले.

संपादन- अर्चना बनगे