‘अर्थ’भान ते ‘समाज’भान

- डॉ. अनिल धनेश्वर

सेबीने अलीकडेच भारतात ‘सोशल स्टॉक एक्स्चेंज’ (एसएसई) म्हणजे ‘सामाजिक शेअर बाजार’ उघडण्यास तत्त्वतः मान्यता दिली आहे. भारतात एकीकडे सामाजिक कामांची गरज आणि त्याच वेळी अशा कामांसाठी पुढे सरसावणारे हात या दोन्हींच्या मध्ये हा ‘सामाजिक शेअर बाजार’ दुवा म्हणून काम करू शकतो. नेमकी काय आहे ही संकल्पना, त्यातून काय साध्य होऊ शकेल, ‘एसएसई’चे फायदे-तोटे काय आदी गोष्टींचा ‘लेखाजोखा’.

सेबीने अलीकडेच भारतात ‘सोशल स्टॉक एक्स्चेंज’ (एसएसई) म्हणजे ‘सामाजिक शेअर बाजार’ उघडण्यास तत्त्वतः मान्यता दिली आहे. हे केव्हा सुरू होईल याचा स्पष्ट उल्लेख नाही; पण मला वाटते, की सरकारच्या सल्ल्याने पुढील दोन-तीन वर्षांत ते कार्यान्वित होऊ शकते. यामुळे आपल्याला या देशातील नागरिकांच्या अधिक कल्याणासाठी सामाजिक उपक्रमांना प्रोत्साहन देण्यात मदत होईल. नामांकित स्वयंसेवी संस्था, ट्रस्ट, फाउंडेशन्स यांच्या मदतीने पाणी, आरोग्यसेवा, शिक्षण, कौशल्यविकास, ग्रामीण विकास, स्वच्छता इत्यादी क्षेत्रांमध्ये सुविधा निर्माण करण्याची आणि त्यांचे व्यवस्थापन करण्याची मोठी संधी आहे. अशा संस्था नफ्यासाठी काम करतील- ज्यामुळे सामाजिक सेवेचा दर्जा सुधारेल. यातून भारतातील नागरिकांचे राहणीमान सुधारेल. खरेच हा एक उत्तम उपक्रम आहे.