Parametric Crop Insurance India
Sakal
या वर्षी देशाच्या विविध भागांत झालेल्या प्रचंड, अनियमित आणि अनपेक्षित पावसामुळे शेतीचे अपरिमित नुकसान झाले आहे. त्याची मोजदाद करणेही कठीण झाले आहे, अशा वेळी सरकारने शेतकऱ्यांना मदतीचा हात देण्यासाठी ‘पुनर्रचित हवामानावर आधारित पीक विमा योजना’ दाखल केली आहे. हे अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल आहे.
वर्षी उत्तर भारतातील हिमाचल प्रदेश, दिल्ली, हरियाना या राज्यांना पावसाने मोठा तडाखा दिला, तर महाराष्ट्रात मे महिन्यापासून सुरू झालेल्या पावसाने आॅक्टोबरच्या अखेरपर्यंत प्रमाणाबाहेर हजेरी लावली. अनेक वर्षे दुष्काळी असलेल्या मराठवाडा, विदर्भ, उत्तर महाराष्ट्र आणि शेजारील जिल्ह्यांमध्ये पावसाने रुद्रावतार धारण केला. धरणांमधून सोडलेल्या पाण्यामुळे नदीकाठची अनेक गावे बुडाली, जमीन वाहून गेली आणि शेतीचे अपरिमित नुकसान झाले आहे. या नुकसानीची मोजदाद करणे अत्यंत कठीण झाले आहे. आजच्या शेतकरी वर्गाला केवळ पावसाच्या भरवशावर शेती करणे अवघड झाले आहे, कारण अनिश्चित हवामानाच्या जोखमीशी त्याला दररोज सामना करावा लागतो, कधी अतिवृष्टी, कधी अवर्षण, कधी उष्णतेची लाट, तर कधी अकाली थंडी. हवामानातील या टोकाच्या बदलांनी पीक उत्पादन आणि उत्पन्नावर गंभीर परिणाम झाला आहे. या पार्श्वभूमीवर, शेतकऱ्याला आपत्तीच्या वेळी त्वरित आर्थिक दिलासा मिळावा आणि त्याचा उपजीविकेवरील धोका कमी व्हावा, म्हणून भारत सरकारने ‘पुनर्रचित हवामानावर आधारित पीक विमा योजना’ सुरू केली आहे. ही योजना शेतीतील नुकसानभरपाईसाठी डेटा-आधारित आणि तंत्रज्ञानावर चालणारे विमा मॉडेल म्हणून विकसित केली गेली आहे.
