महाविद्यालयांची ग्रंथालयेही होणार आता ऑनलाइन

पुणे - कोरोनामुळे ऑनलाइन शिक्षण अनिवार्य झाले असताना महाविद्यालये, विद्यापीठांच्या ग्रंथालयांमध्येही बदल होत आहे. विद्यार्थी, प्राध्यापकांना जास्तीत जास्त ऑनलाइन ई साहित्य देण्यासाठी प्रयत्न सुरू असून ग्रंथपालांना प्रशिक्षण देऊन सज्ज केले जात आहे. 

ताज्या बातम्यांसाठी डाऊनलोड करा ई-सकाळचे ऍप

पुण्याच्या बातम्या वाचण्यासाठी येथे ► क्लिक करा

उच्च शिक्षणात अभ्यासक्रमासह जास्तीत जास्त पुस्तकांचा संदर्भ घेऊन त्यातून ज्ञान घेण्यास महत्त्व असते.  यासाठी पुस्तके, शोधनिबंध, लेखमाला यांचा आधार घेतला जातो. ‘कोरोना’मुळे मार्चपासून महाविद्यालये, विद्यापीठे बंद आहेत. आता नवीन वर्षात अभ्यासक्रम शिकविण्यासाठी ऑनलाइन क्‍लासचा पर्याय समोर येत आहे. बहुतांश विद्यार्थी हे दुसऱ्या शहरात शिकत असल्याने व ते आता गावाकडे आहेत. अशा स्थितीत विद्यार्थ्यांना अभ्यासासाठी, नवीन गोष्टी शिकण्यासाठी ग्रंथालयात जाणे आवश्‍यक आहे.

राज्य सरकारमध्ये खरचं अस्वस्थता आहे का? वाचा शरद पवार यांचं उत्तर

तसेच अभ्यासासाठी साहित्य उपलब्ध नाही. त्यामुळे महाविद्यालये व विद्यापीठातील ग्रंथालयांना ऑनलाइन पोर्टलचा वापर करणे अनिवार्य झाले आहे. सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या जयकर ग्रंथालयाने लॉकडॉउनमध्ये यासाठी काम केले. तसेच विद्यार्थ्यांना प्राध्यापकांना घरातून ऑनलाइन पुस्तके, जर्नल्स उपलब्ध व्हावीत, यासाठी लॉग ईनद्वारे ॲक्‍सेसही दिला होता.

वीजग्राहकांनी एका महिन्यात भरले तब्बल एवढे कोटी

ग्रंथपालांना प्रशिक्षण
भविष्यात ग्रंथालयांचे काम ऑनलाइन चालणार असल्याने विद्यीपाठ अनुदान आयोग (यूजीसी), सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यीपीठ आणि सेंट व्हिसेंट वाणिज्य महाविद्यालयाने दोन आठवड्यांचा फॅकल्टी डेव्हलपमेंट प्रोग्रॅम घेतला. त्यात लर्निंग मॅनेजमेंट सिस्टिम, ई सामग्री आणि वाड:मय चौर्य, शैक्षणिक व्हिडिओ संपादन, इ सामग्री निर्मितीसाठी ब्रॉडकास्टिंग सॉफ्टवेअर, योग्य संदर्भ पुस्तक देणे यासह अन्यबाबींचे प्रशिक्षण दिले. यामध्ये महाराष्ट्र, कर्नाटक, बिहार, केरळ,  पश्‍चिम बंगाल, पंजाब, छत्तीसगड, गुजरात, तेलंगणासह अन्य राज्यांतून ३६७ ग्रंथपालांनी भाग घेतला होता. 

कोरोनामुळे शिक्षण पद्धतीत बदल होत असताना ग्रंथालयातही बदल होणे आवश्‍यक आहे. त्यादृष्टीने ग्रंथपालांना प्रशिक्षण दिले. पुणे विद्यापीठाच्या जयकर ग्रंथालयातही ऑनलाइन सामग्री मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध करून दिली आहे. त्याचाही लाभ विद्यार्थी, प्राध्यापकांना होणार आहे.
- डॉ. संजीव सोनवणे, अधिष्ठाता, सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ

पुणे विद्यापीठाने आंतरराष्ट्रीय जर्नल्स, इ बुक, यासह कॅपीराईटमुक्त पुस्तके, हस्तलिखिते विद्यार्थी, प्राध्यापकांना ऑनलाइन दिली आहेत. यामध्ये ८ हजार जर्नल्स, ९ हजार पेक्षा ई बुक्‍सचा समावेश आहे.
- नागेश लोंढे, सहाय्यक ग्रंथपाल, जयकर ग्रंथालय