Indian Stock Market : व्यवसायचक्राचे महत्त्व

संतोष परदेशी

संस्थापक, मनीलान्सर इन्व्हेस्टमेंट प्रा.लि.

भारतीय शेअर बाजारात सातत्याने तेजी दिसून येत आहे. देशाची अर्थव्यवस्था भक्कम पायावर उभी आहे. त्यामुळे विविध क्षेत्रांतील संधी खुल्या होत आहेत. गेल्या दोन दशकांत भारताने आर्थिक शक्यतांना आकार देणाऱ्या मॅक्रो इव्हेंट्समध्ये (व्यापक घडामोडी) अनेक बदल पाहिले आहेत. त्यामुळे बाजारपेठेत आघाडीवर असणारी क्षेत्रे आणि शेअरमध्ये आमूलाग्र बदल झाले आहेत.

यापूर्वी असे बदल हे २००३-०४ या काळात दिसून आले होते. दुसरे वळण (टर्निंग पॉइंट) २०११ ते २०१३ या काळात आले आणि त्यानंतर २०१८ मध्ये नोटाबंदीची घोषणा झाली. या प्रत्येक टप्प्यावर काही विशिष्ट क्षेत्रे चर्चेत आली. अशी वळणे कधी येतील आणि त्यानुसार होणारे बदल ओळखून गुंतवणूक करणे कठीण असते. अशा वेळी व्यवसायचक्र अर्थात बिझनेस सायकल आधारित गुंतवणूक कामाला येते.

व्यवसायचक्राची वैशिष्ट्ये

व्यवसायचक्र अर्थात बिझनेस सायकलवर आधारित गुंतवणूक ही सर्वसामान्यपणे व्यापकतेवर (मॅक्रोवर) आधारित केली जाते. तिची चार वैशिष्ट्ये आहेत; बदलत्या संकल्पना ओळखण्याचा टॉप-डाउन दृष्टीकोन, जगभरातील संधींचा लाभ घेण्याच्या दृष्टीने मार्केट कॅप अॅग्नोईस्ट असणे, दृढनिश्चय असलेल्या निवडक विषयांवर जास्त भर देणे आणि क्षमतेची खात्री असलेल्या संकल्पना आणि क्षेत्रांवर भर देणे. अशा गुंतवणुकीसाठी क्षेत्र व व्यवसायात होणारे बदल ओळखण्यासाठी दूरदृष्टिता, जलद निर्णयक्षमता यांची आवश्यकता असते, कारण बाजारपेठेत वेगाने बदल होऊ शकतात. गुंतवणूकदारांनी गुंतवणूक करताना दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवणेही आवश्यक असते, कारण निर्णयांचा परिणाम दिसायला थोडा वेळ लागू शकतो.