महाविद्यालयीन प्रवेशाचे न सुटणारे कोडे!

विजय पांढरीपांडेपालकांनी आपल्या मुलांची क्षमता ओळखून, तर विद्यार्थ्यांनी आपल्याला काय करायचे आहे, याचा नेमका विचार करून आपली विद्याशाखा निवडली पाहिजे. एकीकडे प्रवेशासाठी प्रचंड गर्दी तर काही शाखांकडे अनेक जागा रिकाम्या...का होते असे? सर्वच घटकांनी यावर विचार केला पाहिजे, तर हा गुंता सुटेल. .सध्या विद्यापीठात विविध शाखांचे प्रवेश सुरू आहेत. त्या संबंधीच्या बातम्या या सामान्य माणसाला गोंधळात टाकणाऱ्या आहेत. एकीकडे आपली अशी समजूत झालीय, किंवा करून देण्यात आली की महाविद्यालयांचे प्रवेश म्हणजे कठीण स्पर्धा. या स्पर्धेचे टेन्शन पाल्य, पालक सगळेच घेतात. दुसरीकडे अनेक विद्यापीठात प्रवेश पूर्ण झाले नाहीत, अनेक विभागात अनेक (शेकडो नव्हे हजारो) जागा रिक्त आहेत..अनेक महाविद्यालयांमध्ये तर सत्तर ऐंशी टक्के जागा रिकाम्या असतात. आता तर अभियांत्रिकी शाखेच्या प्रवेशाबाबतीत देखील असेच काहीसे वृत्त येते आहे. केवळ तीस पस्तीस हजार विद्यार्थ्यांनी फी भरून प्रवेश घेतले. म्हणजे अनेक विद्यार्थ्यांचा निर्णयच झालेला नाहीय! एक वैद्यकीय शिक्षणाचे क्षेत्र सोडले तर गरजू विद्यार्थी कमी अन् विभाग, महाविद्यालये, उपलब्ध जागा त्या मानाने जास्त अशी परिस्थिती दिसते. या सर्व प्रक्रियेत पाल्य, पालक यांचे अज्ञान, अपुऱ्या माहितीपोटी शिक्षणाविषयीची अनास्था, खोलात शिरून माहिती न घेण्याची बेफिकीर वृत्ती दिसून येते..जागरुकतेचा अभावअमुकच विषयाला, शाखेला महत्त्व(भाव)द्यायचे, इतर शाखांना कमी लेखायचे असाही मतप्रवाह दिसून येतो. अगदी इंजिनिअरिंगचे उदाहरण द्यायचे तर अनेक सुशिक्षित पालकांना देखील बीई, अन् बी.टेक या दोन पदव्यांतला, इंजिनिअरिंग कॉलेज आणि कॉलेज ऑफ टेक्नॉलॉजी यातला फरक माहिती नसेल. संगणक शाखेत, कॉम्पुटर सायन्समध्ये विज्ञान शिकवतात की इंजिनिअरिंग असाही प्रश्न पडू शकतो. .शिवाय नव्याने आलेल्या ए आय, एम एल, डेटा सायन्स या शाखेत नेमका फरक काय, कोणत्या शाखेत कोणते विषय शिकवले जातात याची तरी चौकशी केली जाते का? माहिती विचारली जाते का? किंबहुना या नव्या शाखेचे नवे विषय शिकवणारे तज्ज्ञ प्राध्यापक उपलब्ध आहेत का? त्या अभ्यासक्रमांसाठी लागणाऱ्या अद्ययावत प्रयोगशाळा त्या कॉलेजात आहेत का? ज्या आधुनिक विषयावर प्रोजेक्ट करायचे, सेमिनार द्यायचे त्यासाठी मार्गदर्शन करणारे तज्ज्ञ तंत्रज्ञ आहेत का? याबद्दल ना पाल्य जागरूक आहेत ना पालक. कुठूनही आलेली काही ही माहिती वाचायची, त्यावर आंधळा विश्वास ठेवायचा असा प्रकार सुरू आहे सगळीकडे..नव्या संधीखरे तर वाणिज्य, विज्ञान, कला अशा प्रत्येक क्षेत्रात आज संधी आहे. अनेक नवे व्होकेशनल कोर्सेस सुरू झाले आहेत. मीडिया, एन्टरटेन्मेंट, फॅशन, नर्सिंग, पॅरामेडिकल, अप्लाईड सायन्स, टुरिझम, हॉस्पिटल मॅनेजमेंट, सर्व्हिस सेक्टर अशा कितीतरी नव्या नव्या शाखा आहेत. नव्या शैक्षणिक धोरणात आपल्या आवडीचे क्रेडिट कोर्सेस घेण्याचे स्वातंत्र्य असते विद्यार्थ्याला. ही माहिती किती जणांना आहे, असते? किंवा ही सगळे जाणून घेण्याची,चौकशी करण्याची जिद्द असते? केवळ प्रवाहाबरोबर वाहत जाण्याने आपल्या आवडीचे स्थानक,आपल्या आवडीचे उद्दिष्ट साध्य होईलच याची खात्री नसते..आज या सर्व बाबतीत, एकूणच शिक्षण क्षेत्राच्या बाबतीत, उपलब्ध संधी, त्याचे भविष्यातील महत्त्व, उद्याच्या गरजा, त्यासाठी करावयाची मानसिक तयारी... या सर्व बाबतीत पाल्य, पालक दोघेही अनभिज्ञ असतात. याबाबतीत योग्य समुपदेशन करणारी यंत्रणाच आपल्याकडे नाही. विद्यापीठ प्रशासन, शासनाचे शिक्षण विभाग, खासगी महाविद्यालयांचे व्यवस्थापन सगळेच याबाबतीत उदास, बेफिकीर दिसतात. मला काय त्याचे हीच वृत्ती दिसून येते. कारण प्रवेश झाले नाहीत, विद्यार्थीसंख्या कमी म्हणून कुणाचे पगार कमी होत नाहीत, की कुणाची नोकरी जात नाही. त्यामुळे अशा मार्गदर्शन करणारे उत्साही तज्ज्ञदेखील दिसत नाहीत. शिक्षणाचे खासगीकरण म्हणजेच व्यापारीकरण झाल्यामुळे अशा समुपदेशनाच्या बाबतीत प्रचंड उदासीनता दिसून येते..अग्रलेख : नापास बाप.अभ्यासक्रम, विषय निवडताना सर्वात जास्त महत्त्वाची असते व्यक्तिगत आवड-निवड. मला काय हवे, काय आवडते हे जास्त महत्त्वाचे. त्या पाठोपाठ जे आवडते ते करण्याची क्षमता, योग्यता आपल्यात आहे का? उदाहरणार्थ, गणित मुळातच आवडत नसेल तर इंजिनिअरिंगकडे जबरदस्तीने (पालक किंवा मित्र म्हणतात म्हणून) प्रवेश घेण्यात अर्थ नसतो. एखादी गोष्ट सध्या जमत नसली तरी ते शिकण्याची, नवे ज्ञान आत्मसात करण्याची निदान जिद्द, चिकाटी तरी आहे का हे तपासायला हवे. आजकाल सगळीकडे चुकीचा दृष्टिकोन दिसतो. करिअर, अभ्यासक्रमांची निवड ही गांभीर्याने घ्यायची गोष्ट आहे. याचे भान पाल्य व पालक दोघांनाही हवे. या पार्श्वभूमीवर महाविद्यालयातल्या, विद्यापीठाच्या रिक्त जागांंमागील गणित तपासले आणि सुधारले पाहिजे.(लेखक माजी कुलगुरू आहेत.).सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

महाविद्यालयीन प्रवेशाचे न सुटणारे कोडे!

Related Stories