Caste-Based Reservation in India
ई सकाळ
लेखक : सत्यजित हिंगे
भारतीय लोकशाही ही जगात अद्वितीय मानली जाते. “समानता ही लोकशाहीचा आत्मा आहे” असे म्हणताना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी सूचित केले होते की, जातीय असमानतेची खोल दरी भरून काढल्याशिवाय खरी लोकशाही मूळ धरू शकत नाही. म्हणूनच संविधानाने अनुसूचित जाती-जमाती व इतर मागासवर्गीयांना शिक्षण व नोकरीत विशेष प्रतिनिधित्व देण्याची हमी दिली. अनुच्छेद १५(४), १५(५) आणि १६(४) हे त्या हमीचे पवित्र आधारस्तंभ आहेत. पण मूळतः तात्पुरत्या स्वरूपात दिलेले हे आरक्षण आता भारतीय समाजजीवनाचा शाश्वत वादग्रस्त भाग बनले आहे.