थोडक्यात:

1. गटारी अमावस्या दरवर्षी श्रावण सुरू होण्याच्या आदल्या दिवशी साजरी केली जाते.

2. या दिवशी भरपूर प्रमाणात मांसाहार आणि मद्यपान केले जाते.

3. पण आषाढी अमावस्येचं मूळ नाव 'गटारी' नाही हे तुम्हाला माहित आहे का?

श्रावण सुरु होण्यापूर्वी सगळ्यांच्या खासकरून नॉनव्हेजप्रेमींच्या आवडीचा सण म्हणेज गटारी अमावस्या. या दिवशी बहुतांश लोकांच्या घरी वेगवेगळ्या प्रकारचे नॉनव्हेज पदार्थ बनवले जातात. पण खूप कमी जणांना माहित आहे की गटारी अमावस्येचं मूळ नाव गटारी नाही, तर गतहारी अमावस्या आहे. चला तर मग जाणून घेऊया आषाढ अमावस्येला हे नाव कसं पडलं.

गटारी अमावस्या

गटारी म्हटलं की अनेकांच्या डोळ्यांसमोर मजा, मस्ती, भरपूर मांसाहार आणि मद्यपानाचं चित्र उभं राहतं. मात्र गटारीचा अर्थ केवळ इतकाच आहे का? आणि 'गटारी' या शब्दाचा 'गटार' या शब्दाशी काही संबंध आहे का, याची माहिती अनेकांना नसते.

गटारी नव्हे, 'गतहारी'

आपण ज्याला आज "गटारी अमावस्या" म्हणतो, तिचं मूळ नाव "गतहारी अमावस्या" असं आहे. 'गतहारी' हा शब्द 'गत' म्हणजे गेलेला आणि 'आहार' या शब्दांचं मिश्रण आहे ज्याचा अर्थ "त्यागलेला आहार". कालांतराने ‘गतहारी’ हा शब्द बदलत-बदलत ‘गटारी अमावस्या’ असा अपभ्रंशित रूपात प्रचलित झाला.

यंदा गटारी अमावस्या कधी आहे?

महाराष्ट्रात 2025 मध्ये श्रावण महिना 25 जुलैपासून सुरू होत आहे. त्यामुळे यावर्षी गटारी अमावस्या 24 जुलै रोजी साजरी केली जाणार आहे.

का साजरी केली जाते गटारी?

श्रावण हा महिना पावसाळ्यात येतो आणि या काळात पचनशक्ती कमी होत असल्यामुळे हलक्या अन्नाला अधिक प्राधान्य दिलं जातं. यामुळे मांसाहार आणि मद्यपान यासारख्या गोष्टी टाळण्याचं महत्त्व वाढतं. त्यामुळेच गटारी अमावस्येच्या दिवशी लोक जड अन्नाचे म्हणजेच मांसाहाराचे सेवव करून पुढील काळात संयम पाळतात.

FAQs

1. गटारी अमावस्येचा खरा अर्थ काय आहे? (What is the real meaning of Gatari Amavasya?)
   → गटारी अमावस्येचं मूळ नाव ‘गतहारी अमावस्या’ आहे, ज्याचा अर्थ आहे “त्यागलेला आहार”. श्रावणात जे पदार्थ वर्ज्य असतात, त्यांचा त्याग करण्याआधीचा दिवस म्हणून हा सण साजरा केला जातो.

2. या दिवशी मांसाहार आणि मद्यपान का केलं जातं? (Why is non-vegetarian food consumed on Gatari Amavasya?)
   → श्रावण महिन्यात मांसाहार व मद्यपान वर्ज्य मानलं जातं. त्यामुळे त्याआधी लोक आवडते पदार्थ खाऊन संयमित जीवनासाठी स्वतःला तयार करतात.

3. ‘गटारी’ आणि ‘गटार’ या शब्दांचा काही संबंध आहे का? (Is there any connection between the words 'Gatari' and 'Gutter'?)
   → नाही, ‘गटारी’ हा शब्द ‘गतहारी’ या संस्कृत शब्दाचा अपभ्रंश आहे आणि त्याचा ‘गटार’ या शब्दाशी काहीही संबंध नाही.

4. 2025 मध्ये गटारी अमावस्या कधी आहे? (When will Gatari Amavasya be celebrated in 2025?)
   → 2025 मध्ये गटारी अमावस्या 24 जुलै रोजी साजरी केली जाईल, कारण श्रावण महिना 25 जुलैपासून सुरू होतो.