अहमदनगर ः सरकारी नोकरी असेल तर जिंदगी भल्ले भल्ले होऊन जाते. परंतु ही सरकारी नोकरी कशी मिळवायची ही हे एक तंत्र आहे. तुम्ही कोणत्याही कॅटेगरीतील असाल नोकरी पक्की करता येते. माहिती आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रानंतर बँकिंग हे एक मोठे क्षेत्र आहे. जिथे मोठ्या संख्येने रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत. दरवर्षी संपूर्ण भारतातून हजारो विद्यार्थी वेगवेगळ्या बँकिंग परीक्षेत भाग घेतात.

आयबीपीएस-लिपिक
माहिती व तंत्रज्ञान क्षेत्रानंतर बँकिंग हे एक मोठे क्षेत्र आहे. जिथे मोठ्या संख्येने रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत. दरवर्षी संपूर्ण भारतातून हजारो विद्यार्थी वेगवेगळ्या बँकिंग परीक्षेत भाग घेतात. बँकिंगसाठी घेण्यात येणा-या परीक्षांमध्ये पीओ, लिपिक, एमटीएस, एसओ इत्यादींची भरती केली जाते. स्टेट बँक ऑफ इंडिया वगळता आयबीपीएस अन्य बँकांमध्ये लिपिक पदाच्या भरतीसाठी परीक्षा घेतो. आयबीपीएस लिपीक परीक्षेसाठी कसा अर्ज करू शकतो आणि पात्रता काय आहे ते सांगूया.

परीक्षेचा टप्पा
आयबीपीएस परीक्षा दोन टप्प्यात होते. पहिला टप्पा प्राथमिक परीक्षेचा आहे ज्यात इंग्रजी, संख्यात्मक क्षमता आणि युक्तिवादाचे 100 प्रश्न विचारले जातात. दुसरा टप्पा मुख्य परीक्षेचा आहे, ज्यात इंग्रजी, क्वांटिटेटिव एप्टीट्यूड, जनरल अवेयरनेस, कॉम्प्यूटर नॉलेज आणि २०० नंबर्सची रीझनिंग एबिलिटीचे प्रश्न विचारले जातात. परीक्षेत मिळालेल्या गुणवत्तेच्या आधारे उमेदवारांना बँका आणि त्यांच्या शाखांमध्ये ठेवण्यात आले आहे. परीक्षा झाल्यानंतर बँकेत ठेवण्यासाठी कोणतीही मुलाखत नसते.

बँकांमध्ये कारकुनांची भूमिका
लिपिक कर्मचार्‍यांकडून रोखीचे व्यवहार, क्लिअरिंग चेक, तपासणीचे तपशील इत्यादी बँकांची रोजची कामे केली जातात. लिपिक कर्मचार्‍यांनी बँक कर्मचार्‍यांच्या एकूण संख्येपैकी 70 टक्के काम केले. म्हणूनच त्यांना कोणत्याही बँकेचा आधार म्हणतात. कारकुनी कर्मचार्‍यांशिवाय कोणतीही बँक जास्त काळ चालत नाही. आता कारकुनी कर्मचार्‍यांच्या भरतीमध्ये बँकांनी दळणवळणाची कौशल्ये आणि संगणक ज्ञानाला प्राधान्य देणे सुरू केले आहे. जर आपण बँकेत कारकुनी कर्मचार्‍यांच्या बढतीबद्दल बोललो तर त्यांना पदोन्नतीसाठी बर्‍याच चांगल्या संधी मिळतात. लिपिक प्रोबेशनरी ऑफिसर देखील बनू शकतो. यासाठी त्यांना अंतर्गत परीक्षा घ्यावी लागेल.

आयबीपीएस लिपिक परीक्षा पात्रतेचा निकष
आयबीपीएस लिपिक परीक्षेसाठी पात्रता तीन विभागांमध्ये विभागली जाऊ शकते उदा. वय मर्यादा, शैक्षणिक पात्रता आणि राष्ट्रीयत्व. चला या तिघांबद्दल जाणून घेऊया ...

आयबीपीएस लिपिक परीक्षा वय मर्यादा
आयबीपीएस कारकुनी परीक्षेसाठी अर्ज करण्याची वयोमर्यादा 20 ते 28 वर्षे आहे. म्हणजे किमान वय 20 वर्षे आणि जास्तीत जास्त 28 वर्षे. अनुसूचित जाती व अनुसूचित जमाती, काश्मीर विभाग यांचे रहिवासी,  1984 ots 1984 च्या दंगलीत प्रभावित व्यक्ती आणि युनियन कार्बाईड फॅक्टरीमधील नियमित कर्मचारी किंवा सेवेतून काढून टाकले गेलेले (भोपाळमध्ये भरतीसाठीच हे लागू असेल) त्यांना वर्षाची सवलत मिळेल. ओबीसी उमेदवारांना 3 वर्षांची सूट देण्यात आली आहे. विवाहित नसलेल्या आणि एकटे राहणाऱ्या घटस्फोटित महिलांना 9 वर्षांची सूट दिली जाते. अपंग व्यक्तीस 10 वर्षांची सूट दिली जाते. अनुसूचित जाती व जमातीतील माजी सैनिकांना 8 वर्षाची सवलत देण्यात आली आहे.

आयबीपीएस लिपिक परीक्षा नागरिकत्व (आयबीपीएस लिपिक परीक्षा राष्ट्रीयता)
केवळ खाली नमूद केलेल्या देशातील नागरिकच अर्ज करण्यास सक्षम असतील. भारत, भूतान आणि नेपाळचे नागरिक, तिबेट शरणार्थी आणि श्रीलंका, बर्मा, इथिओपिया, युनायटेड रिपब्लीक ऑफ टांझानिया, मलावी, युगांडा, केनिया, झांबिया, पाकिस्तान, जायरा येथून स्थायिक झालेले लोक कायमस्वरूपी भारतात स्थायिक होण्यासाठी. नागरिकत्व संबंधित अधिक माहिती आयबीपीएस वेबसाइट वरून मिळू शकते.

आयबीपीएस पीओ लिपिक परीक्षा शैक्षणिक पात्रता
राज्य मान्यता प्राप्त किंवा केंद्रीय मान्यता प्राप्त विद्यापीठातून पदवी आवश्यक आहे. पदव्युत्तर पदवी व्यतिरिक्त उमेदवारांना संगणकाचेही ज्ञान असले पाहिजे. त्यांच्याकडे संगणक कोर्समध्ये प्रमाणपत्र / पदवी / डिप्लोमा असणे आवश्यक आहे किंवा 9 वी आणि 10 वी वर्गात विषय म्हणून संगणक किंवा माहिती तंत्रज्ञानाचा अभ्यास केला पाहिजे. आपण एखाद्या विशिष्ट राज्यासाठी किंवा केंद्र शासित प्रदेशासाठी अर्ज केल्यास त्या राज्याची भाषा समाविष्ट केली जावी.

आयबीपीएस पीओ परीक्षा नोंदणी आणि अर्ज प्रक्रिया (आयबीपीएस पीओ परीक्षा नोंदणी आणि अर्ज प्रक्रिया)
कोणत्याही विद्यार्थ्याने अर्ज करण्यापूर्वी नोंदणी करणे आवश्यक आहे. नोंदणीसाठी, वैध ईमेल पत्ता, वैध मोबाईल फोन नंबर, दहावीची १२ वीची गुणपत्रिका, पदवी किंवा समकक्ष परीक्षा, छायाचित्रांची सही व सहीची स्कॅन केलेली प्रतिमा, अर्जाच्या शुल्काच्या भरण्यासाठी बँकेचा तपशील असल्यास) क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड किंवा नेट बँकिंगद्वारे फी भरू शकते.

नोंदणीनंतर, उमेदवारांना लॉगिन आणि संकेतशब्द मिळतो. मग तो लॉगिन आणि पासवर्ड वापरून अर्ज भरावा लागेल. उमेदवारांना त्यांचा संपूर्ण तपशील भरावा लागेल, फोटोग्राफ आणि स्वाक्षरी अपलोड कराव्या लागतील. हे सर्व काम केल्यावर फी भरावी लागते. फॉर्म यशस्वीरीत्या सादर केल्यानंतर उमेदवारांनी त्याचा प्रिंट आउट घ्यावा जेणेकरून हे भविष्यात कार्य करेल.