थोडक्यात:
बदललेल्या जीवनशैलीमुळे शरीरात व्हिटॅमिन-Dची कमतरता मोठ्या प्रमाणात वाढत आहे.
व्हिटॅमिन-D सक्रिय होण्यासाठी मॅग्नेशियम खनिजाची आवश्यकता असते.
हिरव्या भाज्या, सुकामेवा, धान्ये, फळे आणि दुग्धजन्य पदार्थ मॅग्नेशियमसाठी उपयुक्त आहेत.
What causes Vitamin D deficiency despite sunlight: सध्या बदललेल्या जीवनशैलीमुळे अवेळी खाणं, झोपेचा अभाव आणि सूर्यप्रकाशात कमी वेळ घालवण्यामुळे शरीराला आवश्यक पोषकतत्त्वं आणि खनिजं मिळत नाहीत. यामुळे अनेकांना व्हिटॅमिन-Dची कमतरता जाणवते.
बहुतांश वेळा ही कमतरता सूर्यप्रकाशाच्या अभावामुळे होते, असं मानलं जातं. मात्र, खरं कारण म्हणजे शरीरातील मॅग्नेशियमची कमतरता. व्हिटॅमिन-D सुरुवातीला निष्क्रिय असतं आणि ते सक्रिय होण्यासाठी मॅग्नेशियम आवश्यक असतो. त्यामुळे मॅग्नेशियमयुक्त आहार घेणंही तितकंच महत्त्वाचं आहे.
मॅग्नेशियम (Magnesium) हे खनिज शरीरात व्हिटॅमिन-D सक्रिय (ॲक्टिव्ह) होण्यासाठी खूप गरजेचे असते. आपण अन्नातून किंवा उन्हातून जेव्हा व्हिटॅमिन-डी मिळवतो, तेव्हा ते थेट वापरले जात नाही. ते आधी यकृत (लिव्हर) आणि मूत्रपिंडांमध्ये प्रक्रिया होऊन ‘कॅल्सिट्रिओल’च्या स्वरूपात बदलते. यासाठी मॅग्नेशियम आवश्यक असते.
जर शरीरात मॅग्नेशियम कमी असेल, तर हे रूपांतर नीट होत नाही. त्यामुळे आपण भरपूर व्हिटॅमिन-D घेत असलो तरी त्याचा शरीराला योग्य फायदा मिळत नाही. म्हणूनच, व्हिटॅमिन-Dचा योग्य उपयोग व्हावा यासाठी आहारात मॅग्नेशियमयुक्त पदार्थ असणे खूप महत्त्वाचे आहे.
हिरव्या पालेभाज्या
पालक, मेथी, आणि ब्रोकली यामध्ये मॅग्नेशियम मुबलक प्रमाणात असते. दररोजच्या जेवणात यांचा समावेश केल्याने मॅग्नेशियमची कमतरता भरून निघू शकते.
सुकामेवा आणि बीया
बदाम, काजू, अक्रोड, तीळ, सूर्यफूलाच्या बिया, फ्लॅक्स सीड्स आणि भोपळ्याच्या बियांमध्ये मॅग्नेशियम भरपूर असते. दररोज मूठभर सुकामेवा खाल्यास खनिजांची गरज पूर्ण होते.
धान्ये (Whole Grains)
गहू, नाचणी, ज्वारी, बाजरी, ओट्स, ब्राऊन तांदूळ आणि राळ (Quinoa) यामध्येही चांगले प्रमाणात मॅग्नेशियम असते. पांढऱ्या किंवा रिफाइन्ड धान्यांच्या ऐवजी संपूर्ण धान्यांचा वापर लाभदायक ठरतो.
कडधान्ये आणि शेंगदाणे
हरभरा, राजमा, मूग, उडीद, सोयाबीन आणि मसूर यासारख्या कडधान्यांमध्ये मॅग्नेशियमसोबतच प्रथिनेही असतात. त्यामुळे ते नियमित आहारात घ्यावेत.
डार्क चॉकलेट
कोकोयुक्त डार्क चॉकलेटमध्ये देखील मॅग्नेशियम आढळते. मात्र, ते प्रमाणात खाणे गरजेचे आहे, कारण यामध्ये कॅफिनही असते.
केळी आणि अ‍ॅव्होकाडो
केळ व अ‍ॅव्होकाडो ही फळे मॅग्नेशियमसोबतच पोटॅशियम आणि फायबरची चांगली स्रोत आहेत. त्यामुळे त्यांचा आहारात समावेश केल्याने व्हिटॅमिन-D सोबतच इतर पोषणमूल्ये सुद्धा मिळतात
दुग्धजन्य पदार्थ
दूध, ताक, दही आणि चीज यामध्येही थोड्या प्रमाणात मॅग्नेशियम असते. हे पदार्थही आहारात योग्य प्रमाणात समाविष्ट केल्याने व्हिटॅमिन-डीची कमतरता भासणार नाही.
डिस्क्लेमर : सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. सकाळ माध्यम समूह अशा कोणत्याही गोष्टींची पुष्टी करत नाही. अधिक तपशीलांसाठी तुम्ही तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन घेऊ शकता.
1. व्हिटॅमिन-Dची पातळी कमी होण्यामागे मुख्य कारण काय असते?
अपुरा सूर्यप्रकाश आणि शरीरातील मॅग्नेशियमची कमतरता हे दोन्ही कारणीभूत असतात.
2. मॅग्नेशियमचा व्हिटॅमिन-Dशी काय संबंध आहे?
मॅग्नेशियमशिवाय व्हिटॅमिन-D सक्रिय होत नाही आणि त्याचा योग्य वापर शरीर करू शकत नाही.
3. मॅग्नेशियमची कमतरता कशी भरून काढता येईल?
मॅग्नेशियमयुक्त आहार जसे की हिरव्या भाज्या, सुकामेवा, धान्ये, आणि फळे यांचा समावेश करावा.
4. केवळ सप्लिमेंट्स घेऊन व्हिटॅमिन-D ची कमतरता भरून निघते का?
नाही, जर मॅग्नेशियमची पातळी कमी असेल तर सप्लिमेंट्स घेतले तरी त्याचा योग्य परिणाम होत नाही.
5. मॅग्नेशियम कोणकोणत्या अन्नपदार्थांमध्ये आढळते?
पालक, मेथी, बदाम, काजू, गहू, राजमा, डार्क चॉकलेट, केळं, अ‍ॅव्होकाडो आणि दूध यामध्ये मॅग्नेशियम असते.
6. मॅग्नेशियमचा अतिरिक्त डोस घ्यावा का?
डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्याशिवाय मॅग्नेशियमचे सप्लिमेंट घेणे टाळावे; आहारातून नैसर्गिकरित्या घेणे अधिक सुरक्षित असते.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.