- नूपुर पाटील

किशोरावस्था हा व्यक्तीच्या जीवनातील महत्त्वाचा काळ असतो. या काळात शरीराची सुदृढ वाढ होऊन शारीरिक विकास होत असतो. या काळात शरीराच्या पौष्टिक गरजा वाढतात आणि उत्तम आरोग्य राखण्यासाठी योग्य पोषण आवश्यक असते. तथापि, या काळात पाल्याच्या खाण्याच्या चुकीच्या सवयींमुळे आरोग्याच्या अनेक समस्या उद्‌भवू शकतात.

किशोरावस्थेतील सामान्य समस्यांपैकी एक म्हणजे जेवण वगळणे, विशेषतः नाश्ता. अनेक किशोरवयीन मुले नाश्‍ता न करता शाळेत जातात. मुळात नाश्‍ता हे दिवसाचे सर्वांत महत्त्वाचे जेवण आहे. याकडे दुर्लक्ष केल्यामुळे दिवसभर एकाग्रता कमी होणे, थकवा येणे आणि चिडचिड होऊ शकते. आणखी एक समस्या म्हणजे फास्ट फूड आणि जंक फूडचे अतिसेवन करणे. या प्रकारच्या खाद्यपदार्थांमध्ये कॅलरी, चरबी आणि साखरेचे प्रमाण जास्त असते आणि शरीरासाठी आवश्यक असणारे पोषक घटक कमी असतात.

जंक फूडच्या अतिसेवनामुळे वजन वाढणे, लठ्ठपणा आणि मधुमेह आणि हृदयविकार यांसारख्या आजारांचा धोका वाढू शकतो. याव्यतिरिक्त, काही मुलांच्या खाण्याच्या वेगवेगळ्या आवडीनिवडी, सवयी असतात. म्हणजे जेवण किंवा विशिष्ट अन्नघटक पूर्णपणे टाळणे. यामुळे पौष्टिकतेची कमतरता निर्माण होऊन शारीरिक वाढ आणि विकास खुंटू शकतो.

किशोरवयीन मुलांमध्ये निरोगी खाण्याच्या सवयी वाढवण्यात पालक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकतात. घरी केलेला पोषक आहार देणे आवश्यकच आहे. नियमितपणे जेवणाच्या वेळा निश्चित करण्यासाठी पाल्याला प्रोत्साहित केले पाहिजे. पाल्याला संतुलित पोषणाचे महत्त्व समजावून सांगितले पाहिजे. त्याचबरोबर खाण्याच्या चुकीच्या सवयींचे आरोग्यावर होणाऱ्या वाईट परिणामांबाबत जागरूकता निर्माण करणे महत्त्वाचे आहे. चांगल्या शारीरिक वाढीसाठी आणि विकासासाठी योग्य पोषण महत्त्वाचे आहे. पालकांची यासाठी भूमिका महत्त्वाची आहे. त्यातून पाल्य आयुष्यभर निरोगी राहू शकतो.