चिपळूण : अंगभूत कलेच्या जोरावर मूर्ती आणि पुतळे बनवणाऱ्या शिरगाव (ता. चिपळूण) येथील संदीप ताम्हणकर यांनी शिवाजी महाराजांचे शंभरहून अधिक पुतळे बनवले आहेत. हा पुतळा बनवताना प्रत्येकवेळी त्यांचा इतिहास डोळ्यासमोर उभा राहतो, असे शिल्पकार संदीप ताम्हणकर यांनी ‘सकाळ’ला सांगितले.

शिल्पकार ताम्हणकर यांचा शिरगाव (ता. चिपळूण) येथे कारखाना आहे. त्याच्याकडे ९ इंच उंचीच्या छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पुतळ्यासाठी मागणी असते. महिन्याला दहा ते पंधरा या दरम्यान ते पुतळे बनवतात. ६ फूट उंचीचे शंभरहून अधिक पुतळे त्यांनी बनवले आहेत. ९ इंचाचा पुतळा १२०० रुपयापर्यंत तर ६ फुटांचा पुतळा ७० हजार रुपयापर्यंत विकला जातो. त्याच्या कारखान्यात हंगामात ८ ते १० कामगार मदतीला असतात.

संदीपला शिल्पकलेचा वारसा वडिलोपार्जित मिळाला आहे. सावर्डे येथील सह्याद्री शिक्षणसंस्थेतून २००७ मध्ये शिल्पकलेचे शिक्षण घेऊन संदीप बाहेर पडला. कोल्हापूर येथे हर्षल कुंभार, संजीव सकपाळ यांच्याकडे सराव करताना त्याने मेटल कास्टिंगमध्ये सरसेनापती प्रतापराव गुजर यांची उत्तम प्रतिकृती साकारली. त्यानंतर स्वतः बनवलेल्या पुतळ्यांचे जहांगीर आर्ट गॅलरी, नेहरू सेंटर, कोल्हापूरसह राज्यात अनेक ठिकाणी प्रदर्शनही भरवले. विविध राज्यात जाऊन त्याने कास्टिंग मेटलमध्ये केलेल्या कामाला लोकप्रियता मिळाली.

त्याने गुजरात, कर्नाटक, राजस्थान येथे जाऊन पूर्णाकृती पुतळ्याचे काम केले आहे. शिवाजी महाराज यांच्यासह सरदार वल्लभभाई पटेल, महात्मा गांधी, स्वामी विवेकानंद, परशुराम यांचे पुतळे बनवले आहेत. प्राणीसंग्रहालयांसाठी लागणारे विविध प्राण्यांचे पुतळे त्याने बनवले आहेत. कोकण कृषी विद्यापीठ, एमआयटी पुणे यांच्यासह राज्यातील विविध शिक्षणसंस्था, वाचनालय आणि खासगी संस्थांकडून विविध प्रकारच्या पुतळ्यांसाठी त्याच्याकडे मागणी येते.

बाबासाहेब पुरंदरेंची घेतली आठ वेळा भेट

संदीपने पुरंदरे यांची ८ वेळा त्याने भेट घेतली. शिवाजी महाराजांचे कपडे कसे होते, त्यांचे मावळे, पगड्या, तलवार आणि इतर माहिती जाणून घेतली. पुरंदरे यांनी ५० प्रकारे पगड्या बांधून दाखवले. शिल्प बनवताना प्रमाणबद्धता महत्त्वाची असते. एखाद्या व्यक्तीचा पुतळा साकारायचा असेल तर व्यक्तीची वैशिष्ट्ये, पैलूंचा अभ्यास करावा लागतो. त्यामुळेच मी शिवाजी महाराजांची पूर्ण माहिती बाबासाहेब पुरंदरे यांच्याकडून जाणून घेतली.

दापोलीतील शिवसृष्टीचे काम सुरू

दापोली येथे साकारत असलेल्या शिवसृष्टीचे काम संदीपच्या माध्यमातून होत आहे. २० पैकी १५ प्रसंग त्याने तयार केले आहेत. शिल्पकार, मार्गदर्शक आणि परीक्षकाच्या भूमिकेत तो सध्या कार्यरत आहे.