वर्दीवर राष्ट्रध्वज हवा
पोलिस हवालदाराचा आयुक्त, मुख्यमंत्री कार्यालयाला प्रस्ताव
सकाळ वृत्तसेवा ः जयेश शिरसाट
मुंबई, ता. १४ : वर्दीवर महाराष्ट्र पोलिस दलाच्या बोधचिन्हाप्रमाणे राष्ट्रध्वजही असावा, अशी विनंती हवालदार रवींद्र पाटील यांनी आयुक्त तसेच मुख्यमंत्री कार्यालयाकडे केली आहे. त्याबाबत सविस्तर प्रस्ताव पाटील यांनी या कार्यालयांना सादर केला आहे. पोलिसांवरील ताण कमी करण्यासाठी आठ तास कर्तव्य ही योजना पाटील यांच्याच प्रस्तावामुळे सुरू झाली होती.

गेल्यावर्षअखेरीस पोलिस आयुक्तालयाने पाटील यांच्याकडून नेमका प्रस्ताव जाणून घेतला; मात्र राष्ट्रध्वजाचा वापर, मान मर्यादेबाबत स्वतंत्र कायदा आणि नियम आहेत. त्यानुसार राष्ट्रध्वज कुठे असावा, याबाबत मर्यादा आहेत. शिवाय पोलिस गणवेशातील बदल ही मोठी प्रक्रिया असल्याचे त्यांना सांगण्यात आले. या प्रस्तावाची सद्यस्थिती जाणून घेण्यासाठी सहपोलिस आयुक्त (प्रशासन) जय कुमार यांच्याशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न केला असता तो होऊ शकला नाही.

राष्ट्रध्वजासाठी चार पर्याय
पाटील यांनी आपल्या प्रस्तावात गणवेशावर डाव्या खिशावर (छातीवर), उजव्या खिशावर (नावाच्या पाटीवर), उजव्या बाह्यावर आणि टोपीवर राष्ट्रध्वजाची प्रतिमा जोडता येईल, असे पर्याय सुचवले होते.

कायद्यात सुधारणा शक्य
टप्प्याटप्प्याने कायद्यात सुधारणा केल्या गेल्या. त्यानुसार नियमांचे काटेकोर पालन करून मंत्रालय आदी शासकीय कार्यालयांत दर दिवशी राष्ट्रध्वज फडकावला जातो आणि संध्याकाळी मानाने उतरवला जातो. अवमान होणार नाही, याची काळजी घेऊन स्वातंत्र्यदिनी घराघरात राष्ट्रध्वज फडकावण्याची मुभा मिळाली. कार्यालयात, वाहनातही राष्ट्रध्वजाची प्रतिकृती ठेवण्याची परवानगी देण्यात आली. त्याप्रमाणे पोलिसांच्या गणवेशासाठीही सुधारणा करता येऊ शकते, असे पाटील यांच्या प्रस्तावात नमूद आहे.

भावना प्रामाणिक असली तरी राष्ट्रध्वजाचा सन्मान, मान मर्यादाही तितकीच महत्त्वाची आहे. पोलिसांना नेमून दिलेली जबाबदारी पार पाडताना वर्दीवरील राष्ट्रध्वजाची मर्यादा, मान राखणे शक्य होणार नाही. अन्य शासकीय विभागांप्रमाणेच पोलिस दलातही भ्रष्टाचार, गैरवर्तणूक, कर्तव्यकसुरी आदी प्रवृत्ती आहेत. वर्दीवर केलेल्या या कृती राष्ट्रध्वजाचा मान राखणाऱ्या नाहीत. फार तर प्रशासकीय जबाबदारी असलेल्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांच्या गणवेशावर हा प्रयोग करता येईल.
- ॲड. विजय शेलार

कर्तव्य बजावताना अधिक प्रेरणा मिळेल, राष्ट्रभक्तीची जाणीव प्रत्येकाला होईल, कर्तव्यात अधिक शिस्तशीरपणा, प्रामाणिकपणा येईल, या भावनेतून गणवेशावर राष्ट्रध्वज असावा, अशी विनंती पोलिस आयुक्त, मुख्यमंत्र्यांना केली होती.
- रवींद्र पाटील, हवालदार, मुंबई पोलिस दल