केत्तूर (सोलापूर) : या वर्षीचा ऊस हंगाम कोरोना महामारीच्या संकटात सुरू झाला आहे. असे असताना पोटाची खळगी भरण्यासाठी सहा महिने आपले मूळ गाव सोडून आपल्या बच्चेकंपनीसह चंबूगबाळं घेऊन शेकडो मैल अंतरावरावरून येणाऱ्या ऊसतोड मजुरांना आपला ऍडव्हान्स फेडण्यासाठी पहाटेपासून सायंकाळपर्यंत उसाच्या फडात राबावे लागत आहे. त्यामुळे या ऊसतोड मजुरांची दिवाळीही उसाच्या फडातच साजरी होत आहे. 

गावातील घराकडे एखादी व्यक्ती ठेवून ऊसतोड ऊस तोडणीसाठी परिसरात दाखल झाले आहेत. या वर्षी परतीच्या पावसाने धुमाकूळ घातल्याने ऊसतोड हंगाम लांबला आणि या वर्षीसाठी घेतलेली रक्कम भेटेल की नाही ही शंकाच आहे. रोज पहाटे न चुकता सायंकाळी अंधार पडल्यावर आपल्या झोपडीत तात्पुरता विसावा घ्यायचा, असा हातावर पोट असणाऱ्या ऊसतोड कामगारांचा नित्यक्रम झाला आहे. सोबत लहान लहान बच्चे कंपनी असल्याने त्यांच्या शिक्षणाचा मात्र खेळखंडोबा ठरलेलाच. 

करमाळा तालुक्‍याच्या ऊस पट्ट्यामध्ये बीड, धुळे, नंदुरबार, साखरी, केज, शहादा, सटाणा, नंदुरबार, नगर, अंबेजोगाई, मालेगाव आदी जिल्ह्यांबरोबरच परराज्यांतूनही ऊसतोड मजूर दाखल झाले आहेत. मात्र या सर्वांना फराळाविनाच रोजच्याच चटणी- भाकरीबरोबर उसाच्या फडातच दिवाळी साजरी करावी लागली. काही ठिकाणी काही ऊसतोड मजुरांना सामाजिक संस्था तसेच कारखान्यांकडून दिवाळीचा फराळ मात्र देण्यात आला. 

"सर्वत्र दिवाळी साजरी करण्यात येत असताना आम्हाला कसली आलीय दिवाळी, असा सवाल सटाणा (जिल्हा औरंगाबाद) येथील ऊसतोड मजूर बन्शीराम माने यांनी "सकाळ'शी बोलताना व्यक्त केला. 

संपादन : श्रीनिवास दुध्याल