पिंपरी, ता. २८ : शरीर तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी हिवाळा हा उत्तम ऋतू मानला जातो. या काळात बहुतांश नागरिक व्यायामाकडे वळतात. मात्र, थंडीच्या कडाक्यात अचानक अधिक व्यायाम सुरू केल्यास त्याचा हृदयावर विपरित परिणाम होऊ शकतो. गेल्या काही वर्षांपासून थंडीमध्ये शहरातील प्रदूषण पातळी वाढत आहे. याचाही परिणाम आरोग्यावर होत असल्याने हृदयविकार असलेल्यांसोबतच शारीरिककदृष्ट्या तंदुरुस्त असलेल्यांनीही काळजी घेणे गरजेचे आहे, असा सल्ला आरोग्यतज्ज्ञांनी दिला आहे.

थंडी व शरीरात होणारे बदल कारणीभूत
थंडीत तापमानात झपाट्याने बदल होतात. यामुळे शरीरातही अनेक बदल घडून येतात. थंडीमुळे रक्तवाहिन्या आकुंचन पावतात. त्यामुळे रक्तदाब वाढतो. अशा वेळी अधिक प्रमाणात शारीरिक श्रम केल्यास हृदयविकाराचा झटका येण्याचीही शक्यता असते.
या काळात ळप्रदूषण वाढल्याने थंडीत पहाटेच्या वेळी धुक्याचेही प्रमाण अधिक असते. अशा वातावरणात व्यायाम केल्यास श्‍वसनात अडथळे येऊन धाप लागू शकते. त्यामुळे सूर्योदयानंतरच व्यायामासाठी बाहेर पडण्याचा सल्ला डॉक्टर देत आहेत.
गेल्या महिनाभरापासून शहराचे तापमान हे १५ अंश सेल्सिअसच्या आसपास आहे. थंडी व प्रदूषणाची वाढलेली पातळी यामुळे श्‍वसनाचे आजारही उद्भवत आहेत. त्यामुळे या काळात दमा, श्‍वसनाचे आजार, रक्तदाब असलेल्या व्यक्तींनी आपले आरोग्य जपणे गरजेचे असते. मात्र, ज्यांना काहीही त्रास नाही अशा सर्व वयोगटातील नागरिकांनीही व्यायामाला सुरुवात करताना डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्‍यक आहे.

काय काळजी घ्यावी?
-पहाटे थंडी सर्वाधिक असते, अशावेळी घराबाहेर पडणे टाळावे
- सूर्य उगवल्यानंतर व्यायाम करावा
​- डोके, कान आणि छाती उबदार राहील याची काळजी घ्यावी
- स्वेटर, कानटोपी , मफलरचा वापर करावा
- तळलेले पदार्थ व मिठाचे अतिरिक्त सेवन टाळावे
- कोमट पाण्याचे सेवन करावे
- उच्च रक्तदाब किंवा मधुमेह असणाऱ्यांनी नियमित तपासणी करावी
- छातीत दुखणे, श्वास घेण्यास त्रास होणे, अति घाम येणे किंवा जबड्यात दुखणे यांसारख्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नये
- व्यायाम सुरू करताना तज्ज्ञांचा किंवा ट्रेनरचा सल्ला घ्यावा

‘वाढलेल्या प्रदूषणामुळे हवेतील ऑक्सिजनचे प्रमाण कमी झालेले आहे. अशावेळी मोकळ्या हवेत अचानक व्यायामाला सुरुवात केली तर त्याचा आरोग्यावर विपरितच परिणाम होतो. थंडीमुळे रक्तवाहिन्या आकुंचन पावल्याने हृदयविकाराचा धोका वाढतो. त्यामुळे सौम्य प्रकारच्या व्यायाम करावा. गारठ्यात बाहेर जाणे सर्वांनीच टाळावे.
- डॉ. चंद्रशेखर अन्नदाते, वैद्यकीय तज्ज्ञ