पिंपरी, ता. ६ ः महापालिका निवडणुकीसाठी अंतिम प्रभाग रचना सोमवारी (ता. ६) जाहीर झाली. २०१७ च्या निवडणुकीप्रमाणेच ३२ पैकी २९ प्रभागांची रचना आहे. हरकती व सूचनांनुसार तीन प्रभागांचा काही भाग वगळून शेजारील प्रभागांना जोडला आहे. त्यामुळे भारतीय जनता पक्षासह राष्ट्रवादी काँग्रेसला अनुकूल प्रभाग रचना झाली आहे. राज्यातील महायुतीधर्म म्हणून शिवसेनेलाही काहीसा फायदा होईल. मात्र, प्रभाग रचनेचा फायदा करून घेण्यासाठी महाविकास आघाडीतील घटक पक्ष राष्ट्रवादी काँग्रेस शरदचंद्र पवार पक्ष, शिवसेना उद्धव बाळासाहेब ठाकरे पक्ष आणि काँग्रेस यांना वेगळी समीकरणे आखावी लागतील.
महापालिकेची २०१७ ची निवडणूक चार सदस्यीय प्रभाग पद्धतीने झाली होती. त्यावेळी राज्यात भारतीय जनता पक्ष-शिवसेना युतीचे सरकार होते. मात्र, भाजपचीच चलती राहिली. त्यामुळे १५ वर्षे एकहाती सत्ता असलेल्या राष्ट्रवादी काँग्रेसला १२८ पैकी केवळ ३६ जागांवर समाधान मानावे लागले. ७७ जागा जिंकून भाजपने एकहाती सत्ता मिळवली. आता राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये फूट पडून बहुतांश नगरसेवक उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांच्या समवेत भाजपसोबत आहेत. हीच स्थिती २०१७ ला नऊ जागांवर विजय मिळवलेल्या शिवसेनेची आहे. यामधील काही शिवसेनेत आहेत; तर काही राष्ट्रवादी काँग्रेस शरदचंद्र पवार पक्षात आहेत. भविष्यात महापालिका निवडणूक भाजप-राष्ट्रवादी एकत्र लढो किंवा विभक्त लढून निवडणुकीनंतर एकत्र येवोत, प्रभाग रचनेचा सर्वाधिक फायदा महायुतीलाच होणार आहे, अशी सद्यःस्थिती आहे.

उपनगरांत मोठे; गावठाणात छोटे
पिंपरी चिंचवड महापालिकेत १९९७ मध्ये १८ गावे समाविष्ट झाली होती; तर २००८ मध्ये ताथवडे गावाचा समावेश झाला. या समाविष्ट गावांमध्ये शेतीचे क्षेत्र अधिक होते. गेल्या पाच-सहा वर्षांपासून तिथे गृहप्रकल्प उभे राहू लागले आहेत. पर्यायाने लोकसंख्या वाढत असून सद्यःस्थिती विरळ वस्ती आहे. गावठाणांमध्ये दाट लोकवस्ती आहे. शिवाय, लोकसंख्येच्या प्रमाणात प्रभाग रचना झाल्याने समाविष्ट गावांमध्ये म्हणजेच उपनगरांतील प्रभाग क्षेत्रफळाने (आकार) मोठे तर; गावठाणांतील प्रभाग क्षेत्रफळाने लहान आहेत.

राजकीय लाभाचे जुळले गणित
- प्रारूप प्रभाग रचनेत चिखली-पाटीलनगर या एक क्रमांकाच्या प्रभागातील ताम्हाणे वस्ती भाग अंतिम प्रभाग रचनेत तळवडे या प्रभाग क्रमांक १२ ला जोडला आहे. याचा फायदा राष्ट्रवादी काँग्रेसला होणार आहे. कारण, २०१७ मध्ये तळवडे प्रभाग क्रमांक १२ मधून चारही सदस्य राष्ट्रवादीचे निवडून आले होते. आता त्यांचे मताधिक्य आणखी बळकट होईल. मात्र, प्रभाग एकमधील भाजप उमेदवारांना त्याचा फायदा होईल.
- प्रारूप प्रभाग रचनेत भोसरीतील धावडे वस्ती - सद्‍गुरूनगर या सहा क्रमांकाच्या प्रभागातील गावजत्रा मैदान आणि महापालिका हॉस्पिटल भाग अंतिम प्रभाग रचनेत भोसरी गावठाण - शीतलबाग - सॅंडविक कॉलनी या सात क्रमांकाच्या प्रभागाला जोडला आहे. याचा फायदा राष्ट्रवादीसह भाजपलाच अधिक होणार आहे. कारण, २०१७ मध्ये प्रभाग सहा व सातमध्ये चारही सदस्य भाजपचे निवडून आले होते. आता प्रभाग सहामधील एका सदस्याने शिवसेनेत प्रवेश केला आहे. त्याचा कितपत प्रभाव राहील, हे मतदानानंतरच समजू शकेल.
- प्रारूप प्रभाग रचनेत थेरगावचा दत्तनगर - पडवळनगर या प्रभाग २४ मधील म्हातोबा वस्तीचा भाग अंतिम प्रभाग रचनेत वाकड-ताथवडे-पुनावळे या प्रभाग २५ मध्ये समाविष्ट केला आहे. याचा फायदा प्रभाग २५ मधील विद्यमान सदस्यांना होणार आहे; तर प्रभाग २४ मधील एससी मतदार घटणार असून अन्य प्रभागांमध्ये वाढणार आहे. मात्र, २४ प्रभागातील एससी लोकसंख्या खूपच घटणार असल्याने हा प्रभाग कदाचित राखीव नसणार.

२०१७ चे पक्षीय बलाबल
पक्ष / संख्या
भाजप / ७७
राष्ट्रवादी काँग्रेस / ३६
शिवसेना / ९
मनसे / १
अपक्ष / ५
एकूण / १२८